Περίληψη διπλωματικής εργασίας

Αντικείμενο πραγμάτευσης της παρούσας εργασίας, αποτελεί η παιδεία στο έβδομο βιβλίο των Νόμων του Πλάτωνα. Οι μέθοδοι με τις οποίες εργαστήκαμε δεν ήταν άλλες από την αναλυτική, την ερμηνευτική, την μετα-αναλυτική και την μεθερμηνευτική. Το σώμα της εν λόγω εργασίας το χωρίσαμε σε εικοσιέξι υποενότητες, καθεμία από τις οποίες αντανακλά με τρόπο εξειδικευτικό το περιεχόμενο των πλατωνικών συλλογισμών. Εκ προοιμίου, να αναφέρουμε ότιο αναγνώστης της συγκεκριμένης εργασίας, θα είναι σε θέση να αντιληφθεί και να συνειδητοποιήσει, ότι σύμφωνα με την πλατωνική σκέψη, η Ηθική με την Αισθητική συνδέονται με τρόπους που θα αναδειχθούν παρακάτω. Η σύνδεση αυτή αναδεικνύεται καθώς παρακολουθούμε την προτεινόμενη εκ μέρους του Πλάτωνα νομοθεσία για μία υποτιθέμενη νέα πολιτεία. Η νομοθεσία αυτή παρουσιάζεται ως το απόλυτο ρυθμιστικό εργαλείο, που αφορά έναν σημαντικό αριθμό ζητημάτων, που προβληματίζουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της πόλης.

Εισαγωγικά στα όσα αναλύσαμε με βάση το έβδομο βιβλίο των Νόμων, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα εξής:  για τον Πλάτωνα, αξίζει να γίνει σαφές, ετούτο που ο ίδιος θεωρεί και υποστηρίζει σωστό, το να αντιμετωπίζεται, ο άνθρωπος και τα πράγματα, τόσο ως προς τις υλικές, όσο και ως προς τις πνευματικές διαστάσεις τους. Επίσης, αναδεικνύεται ότι για τον Πλάτωνα, η οικογένεια είναι ο καθρέφτης ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου. Επομένως, η Ηθική φαίνεται να διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πλατωνική σκέψη. Έτσι, το αγαθό, δηλαδή η ψυχική υγεία, αποτελεί σημαντική παράμετρο στην ίδια φιλοσοφική συλλογιστική. Ωστόσο, αξίζει να δει κανείς σε αυτό το σημείο, με ποιον τρόπο η Ηθική με την Αισθητική, αλληλεπιδρούν και συμπορεύονται. Σύμφωνα με ένα παράδειγμα, στη σκέψη του Πλάτωνα η μουσική είναι ικανή να διαπλάσει, ανάλογα με την ορθότητά της, ως προς την ηθική της υπόσταση, ανθρώπινους χαρακτήρες.

Όσον αφορά τους νέους πολίτες και κυρίως τα παιδιά και τα βρέφη, ο Πλάτων εστιάζει στο βαθμό που το παιχνίδι είναι σημαντικό και παίζει ρόλο καθοριστικό για τον ποιοτικό τρόπο κοινωνικοποίησης του ενήλικου πλέον πολίτη. Ακόμη, ο Πλάτων φαίνεται να ομιλεί για τα δύο φύλα λαμβάνοντας υπόψιν του τη διαφορά που εντοπίζεται στη φύση τους, εντούτοις, με τρόπο εξισωτικό και μη αξιολογικό. Σχετικά με την παιδεία και την εκπαίδευση ο Πλάτωνας εστιάζει στην έννοια της αρετής, την οποία θεωρεί καθοριστική για την ανθρώπινη φύση, Με άλλα λόγια, η παιδεία στον Πλάτωνα, είναι ζήτημα ηθικής τάξης και ο ρόλος του σωστού διδασκάλου διαφαίνεται καίριας σημασίας. Σύμφωνα με τους στοχασμούς του Πλάτωνα, το να πασχίζει κανείς να είναι ενάρετος και ηθικός, ισοδυναμεί με το να προσπαθεί να προσεγγίσει τον κόσμο των Ιδεων.

Εντούτοις, είναι σημαντικό να γίνει σαφές ότι ο διαχωρισμός που κάνει ο Πλάτων σε τρεις κοινωνικές τάξεις, στις οποίες υπάγονται οι διαφορετικοί τύποι πολιτών, είναι καθαρά λειτουργικού χαρακτήρα και δεν εγκυμονεί σε καμία περίπτωση κάποια ρατσιστική θέση. Αντίθετα, αυτός ο διαχωρισμός προκύπτει λαμβάνοντας σοβαρά κανείς υπόψιν την κλίση του κάθε πολίτη. Με ετούτη τη δίκαιη κατανομή του πληθυσμού των πολιτών φαίνεται να προκύπτει η δικαιοσύνη.

Με την έναρξη του εβδόμου βιβλίου των Νόμων, ο Πλάτων δίνει τον λόγο στον ομιλητή Αθηναίο ξένο, ο οποίος με τη σειρά του υποστηρίζει ότι είναι προτιμότερο όταν ομιλεί κανείς για την εκπαίδευση των νεογέννητων, ανεξαρτήτως φύλου παιδιών, να ομιλεί με τρόπο διδακτικό και συμβουλευτικό και όχι νομοθετικό, μιας και ο ίδιος θεωρεί αδύνατο να διεισδύσει κανείς εντός μιας οικογένειας, προτρέποντας τα μέλη από τα οποία αποτελείται, να τηρούν τις ηθικές αρχές, απορρίπτοντας τις προσωπικές επιθυμητικές τους τάσεις. Ωστόσο, για τον Αθηναίο ξένο η σιωπή δεν είναι λύση σε ετούτη την περίπτωση.

Έτσι, προκύπτει ότι ο νόμος φαίνεται να αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο ρύθμισης των υποθέσεων που απασχολούν τους πολίτες. Επομένως, ο κάθε οίκος οφείλει μεν να εναρμονίζεται με τους νόμους που του επιβάλλονται, διατηρώντας δε σε κάποιο βαθμό την ανεξαρτησία του, όντας σε θέση να λάβει συγκεκριμένες αποφάσεις για ό,τι θεωρείται ηθικό και ενάρετο. Εν συνεχεία, ο Πλάτων θεωρεί σημαντικό να δίνεται έμφαση τόσο στο σώμα, όσο και στην ψυχή των παιδιών κάθε φύλου. Εδώ, εμφανίζεται η έννοια του <<καλού και αγαθού>> , η οποία αντιμετωπίζει τον άνθρωπο ως μια σύνθετη ψυχοσωματική οντότητα. Έτσι, η εκπαίδευση για τον Πλάτωνα είναι ζήτημα τόσο Αισθητικής, η οποία αφορά το εξωτερικό κάλλος, όσο και Ηθικής που αφορά την ανάδειξη των εγγενών δυνατοτήτων του εαυτού και, κυρίως τη σύνδεσή τους με την αρετή. Πρόκειται με άλλα λόγια, για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εστιάζει τόσο στην υλική, όσο και στην πνευματική φύση των πραγμάτων.

Πιο συγκεκριμένα, ο Έλληνας  τονίζει ότι θεωρεί σημαντικό, τα βρέφη να ασκούνται από νωρίς, ακόμη και κατά την περίοδο της κυοφορίας, προκειμένου να εξασφαλίσουν για αργότερα μια υγιή φύση. Ο ρόλος των γυναικών σε ρόλο τροφών φαίνεται επίσης να είναι καθοριστικός, από τη στιγμή που οι ίδιες περνούν αρκετό χρόνο με τα παιδιά και τα βρέφη. Ακόμη, σύμφωνα με τον Πλάτωνα όλα εκκινούν από τον ιδιωτικό βίο. Αν αυτός ο τελευταίος προάγει και συντηρεί την ηθική, αυτό θα συνεπάγεται τη διατήρηση της ηθικής στάσης ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου. Ωστόσο, οφείλει να αναγνωρίσει κανείς ότι είναι δύσκολο από τη μεριά της νομοθεσίας να εισέλθει αποτελεσματικά στον βίο εντός του κάθε οίκου.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι σε ετούτο το σημείο δίνεται έμφαση στην ψυχική καλλιέργεια των παιδιών, με τρόπο που να ισορροπεί την ενασχόληση με τη σωματική υγεία. Ωστόσο, τονίζεται ότι είναι σημαντικό τα βρέφη να βρίσκονται σε διαρκή κίνηση, η οποία αποδεικνύεται θεραπευτική, αλλά προτιμάται το νανούρισμα έναντι της στείρας σιωπής. Έτσι, οι παραμάνες σαν ιέρειες του Βάκχου, επωμίζονται την ευθύνη να ψυχαγωγούν τα βρέφη που έχουν αναλάβει, εστιάζοντας στην αγωγή της ψυχής των παιδιών και όχι στην απλή διασκέδαση, όπως τη γνωρίζει κανείς στις μέρες μας. Κάπως έτσι καταπολεμάται το άγχος και ο φόβος από τις παιδικές ψυχές και επιτυγχάνεται η ψυχική γαλήνη και ισορροπία.

Με άλλα λόγια, μέσω της κίνησης ανοίγεται η οδός προς την επιθυμητή αρετή. Ωστόσο, οι ακραίες μέθοδοι φαντάζουν επιβλαβείς στο σημείο ετούτο. Έτσι, οι δύστροποι και οξύθυμοι χαρακτήρες οφείλουν τα χαρακτηριστικά τους σε μια μαλθακή ανατροφή. Αντίθετα, η χαμέρπεια, η ανελευθερία και η αντικοινωνικότητα οφείλονται σε μια απάνθρωπη και σκληρή εκπαίδευση.

Ωστόσο, στη συνέχεια προκύπτει μια διαφωνία μεταξύ των συνομιλητών, που σχετίζεται με τη ηδονή και τη μεσότητα. Πιο ειδικά, ο Κλεινίας υπερασπίζεται τη θέση σύμφωνα με την οποία, τα παιδιά τριών ετών και άνω, πρέπει να εκτίθενται σε ηδονές, προκειμένου να επιτευχθεί η γαλήνη και η ευσπλαχνία στην ψυχή τους. Αντίθετα, ο Αθηναίος ξένος, υποστηρίζει ότι ο βίος δεν είναι ανάγκη να συμβαδίζει με τις ηδονές αλλά, ούτε να αποφεύγει τις λύπες.

Έτσι, προκύπτει η μεσότητα, η οποία παραπέμπει και στην μετέπειρα θεωρία του Αριστοτέλη, η οποία σύμφωνα με τον ίδιο συνδέεται με τη διάθεση του Θεού. Επομένως, όποιος επιθυμεί σύμφωνα με τον Αθηναίο ξένο, να θεωρείται θεϊκός, οφείλει να ασπάζεται τη διάθεση της μεσότητας. Σύμφωνα με τον ίδιο, ακόμη και οι εγκυμονούσες οφείλουν να διατηρούν ήρεμη διάθεση προκειμένου να εξασφαλίσουν την ψυχική γαλήνη των παιδιών τους.

Γίνεται ωστόσο εμφανές, πως ό,τι συζητείται μέχρι εδώ αφορά στα <<άγραφα έθιμα>> ή τους <<πάτριους νόμους>>. Όμως γίνεται εύκολα σαφές, ότι με ετούτο ως δεδομένο, μπορεί κανείς να αντλήσει το περιεχόμενο από αυτούς τους άγραφους νόμους, προκειμένου να συντάξει ένα γραπτό δίκαιο, τους μελλοντικούς γραπτούς νόμους. Έτσι, η ισορροπία της πολιτείας φαίνεται να οφείλει την ύπαρξή της, πρωτίστως, σε αυτούς τους άγραφους νόμους και στα έθιμα.

Εντούτοις, όσον αφορά την τιμωρία, ο Αθηναίος ξένος διατείνεται ότι είναι ορθότερο να αποφεύγεται, όταν δεν υπάρχει σοβαρή αιτία, όσον αφορά στα μικρά παιδιά, λαμβάνοντας υπόψιν του το πώς αντιμετωπίζονται οι δούλοι εντός της πολιτείας. Ωστόσο, για τη σωστή κοινωνικοποίησή τους, τα παιδιά είναι καλό σύμφωνα με το ίδιο σκεπτικό, να επισκέπτονται συνοδευόμενα από τις τροφούς, τους ναούς της πόλης, και να μαθαίνουν να αντιλαμβάνονται και να οριοθετούν το περιβάλλον τους, μέσω των παιχνιδιών με άλλα παιδιά, πράγμα έμφυτο στην ανθρώπινη φύση.

Στο σημείο αυτό, ο Αθηναίος ξένος προτείνει τη συνέχιση της εκπαίδευσης, με μια διάκριση μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, χωρίς να είναι απόλυτος και δίχως να διαχωρίζει τα δύο φύλα αξιολογικά. Αντίθετα, λαμβάνει σοβαρά υπόψιν τη διαφορά της φύσης τους, προτείνοντας με βάση αυτό διαφορετικές λύσεις και διαφορετικά αντικείμενα ενασχόλησης, για το καθένα από τα δύο. Επίσης, ο Αθηναίος ξένος υποστηρίζει ότι οφείλει κανείς να εξασκείται σωματικά και στα δύο άκρα του, ώστε να μην υφίσταται κάποια ανισορροπία ή κάποια ανισότητα μεταξύ τους.

Ακόμη, η μόρφωση για τον Αθηναίο ξένο, αφορά τόσο το σώμα μέσω της γυμναστικής, όσο και την ψυχή μέσω της μουσικής. Επανερχόμενος ωστόσο στο ζήτημα του παιχνιδιού, ο ίδιος τονίζει ότι οι κανόνες αυτού του τελευταίου, αντικατοπτρίζουν τους νόμους της πολιτείας. Επομένως, το παιχνίδι και οι κανονισμοί του φαίνεται να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανατροφή των παιδιών. Ωστόσο, σημειώνει ότι οι καινοτομίες στα παιχνίδια ή στη μουσική εγκυμονούν κινδύνους που επεκτείνονται στην τήρηση των νόμων, μιας και οι πρώτες προετοιμάζουν κατά κάποιον τρόπο, τα παιδιά να τηρούν και να σέβονται τους κανονισμούς και τους νόμους που θεσπίζονται στην πολιτεία. Έτσι, οι καινοτομίες σύμφωνα με την πλατωνική συλλογιστική είναι καλό να αποφεύγονται και η σταθερότητα είναι το μόνο που χρειάζεται μια κοινωνία για την ομαλή λειτουργία της. Αφού όλα ξεκινούν από το παιχνίδι, τα παιχνίδια πρέπει να παραμένουν αμετάβλητα από γενιά σε γενιά, ώστε κατ’ επέκταση να εξασφαλίζεται η διαιώνιση των γραπτών νόμων στην κοινωνική πραγματικότητα.

Εν συνεχεία, σύμφωνα με τον Πλάτωνα η μουσική μιμείται ανθρώπινους χαρακτήρες. Εδώ φαίνεται η ηθικο-αισθητική διάσταση για την οποία έγινε λόγος και παραπάνω. Έτσι, η μουσική, οφείλεται να αξιοποιείται αισθητικά με τέτοιο τρόπο, ώστε να λειτουργεί ως μέσο ηθικής ανάτασης. Η ποιότητα του χαρακτήρα επομένως, φαίνεται να καλλιεργείται από το χορό και τη μουσική όταν αυτά ως εκφραστικές εκδηλώσεις δεν διαφθείρουν τα ήθη των νέων, οδηγώντας τους σε ανήθικες ηδονές και απολαύσεις. Έτσι, κάθε μεταβολή από το καθιερωμένο, θα πρέπει από νέους και ηλικιωμένους να εξετάζεται επισταμένα.

Ακόμη, σημαντικό για τον Αθηναίο ξένο είναι το να συνδυάζεται η μουσική με τις θρησκευτικές διαδικασίες. Κάθε μελωδία, κάθε ρυθμός, πρέπει να αποτελούν δηλαδή προσευχή στους θεούς. Έτσι, κάθε συνθέτης δημιουργεί προσευχές απευθυνόμενες σε κάποιο θεό, οι οποίες διέπονται από την έννοια του αγαθού. Στο σημείο αυτό αναδεικνύεται εκ νέου η συμπόρευση της ηθικής με την αισθητική διάσταση. Δεν είναι σωστό με άλλα λόγια, χάριν του κάλλους να παραγκωνίζεται το ήθος, στην περίπτωση που ένας δημιουργός παρασύρεται από τη δημιουργική του δύναμη.

Επίσης, είναι σημαντικό να γίνει σαφές ότι η ποιότητα της μουσικής δεν έγκειται στο αν προκαλεί απόλαυση ή δυσαρέσκεια στον ακροατή, αλλά αντίθετα, εξαρτάται καθαρά από το αν διαμορφώνει έναν ηθικό και ενάρετο χαρακτήρα. Εδώ, γίνεται εμφανής άλλη μια ηθικο-αισθητική διάσταση της πλατωνικής σκέψης. Επιπρόσθετα, η θέση του Πλάτωνα σύμφωνα με την οποία τα δύο φύλα είναι ισότιμα και είναι εξίσου ικανά να προσφέρουν στην κοινωνία, παρά τις φυσικές διαφορές τους, φαίνεται να αποκτά έναν περισσότερο πολιτικό χαρακτήρα. Είναι επίσης σημαντικό να γίνει σαφές, ότι σύμφωνα με την πλατωνική σκέψη, η παιδεία καθίσταται το όχημα της πολιτικής, η οποία τίθεται σε προτεραιότητα έναντι της οικογενειακής ζωής. Έτσι, η πόλη είναι ανώτερη αξιολογικά από την οικογένεια. Αμφότερα τα φύλα συνιστούν εξίσου το σώμα της πολιτείας, το καθένα με τον δικό του ρόλο, ανάλογα με τη φύση του.

Σύμφωνα με τον πλατωνικό στοχασμό, η απραξία και η αδράνεια δεν έχουν θέση εντός της πόλης. Κάθε άνδρας και γυναίκα οφείλει να έχει εξασφαλίσει τα προς το ζην, προκειμένου να μπορεί να ασχοληθεί με τα ουσιώδη της ζωής, αποφεύγοντας την εχθρική αντιπαράθεση με κάποιον άλλο πολίτη. Ωστόσο, η ισορροπία της ψυχής παίζει και πάλι κεντρικό ρόλο για την επιθυμητή ηθική στάση. Ο κάθε πολίτης, οφείλει να προσπαθεί να κατακτήσει την αρετή.

Εξίσου σημαντικός είναι και ο ρόλος των παιδαγωγών σύμφωνα με τον Αθηναίο φιλόσοφο. Πιο συγκεκριμένα, ο παιδαγωγός πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψιν τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών στο σχολείο και, ειδικά των αγοριών που εκ φύσεως είναι πιο απείθαρχα και ατίθασα. Επίσης, η επιλογή των κατάλληλων και ωραίων πεζών κειμένων που προορίζονται για ανάλυση, αντανακλά για άλλη μια φορά την κατηγορία του ηθικο-αισθητικού. Πιο πρακτικά, ο Πλάτωνας προτείνει την ομόφυλη σχέση δασκάλου-μαθητή ως λειτουργικότερη, σχετικά με την εκμάθηση του χορού και της μουσικής καθώς και της πολεμικής προετοιμασίας.

Συνεπώς, αδιαμφισβήτητα για τον Πλάτωνα πρέπει κανείς να ασχολείται με τις κινήσεις που εξυμνούν το ανθρώπινο σώμα και δεν το εξευτελίζουν. Οι χοροί αυτοί μπορούν να είναι είτε ειρηνικοί, είτε πολεμικοί αλλά δεν πρέπει να ομοιάζουν με την κίνηση των μεθυσμένων ακόλουθων του Βάκχου, που δεν ελέγχουν το σώμα και τη ψυχή τους. Ακόμη, η υπεράσπιση εκ μέρους του Αθηναίου ξένου της αυθεντικότητας του δράματος της πόλης του, δηλαδή της αισθητικής του κατεύθυνσης, φαίνεται να αποκτά για εκείνον ηθικές διαστάσεις.

Επίσης, σύμφωνα με τον Αθηναίο ξένο η παιδαγωγική μέθοδος φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο από το περιεχόμενο της διδασκαλίας που απευθύνεται στους μαθητές της πόλης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονισθεί ότι ο Αθηναίος ξένος εντοπίζει κάποια όρια δυνατοτήτων της γνώσης όσον αφορά συγκεκριμένα ζητήματα που αφορούν παραδείγματος χάρη τη μέτρηση του μήκους ή την κίνηση των άστρων. Ετούτη η συνειδητοποίηση της άγνοιας απέναντι σε ορισμένα ζητήματα, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο.

Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω, αβίαστα δύναται να συμπεράνει κανείς, ότι όταν γίνεται λόγος για το έβδομο  βιβλίο των Νόμων του Πλάτωνα, ουσιαστικά ομιλεί κανείς για ένα έργο πλούσιο, αναλυτικό και επαρκώς διεισδυτικό. Το κείμενο διαθέτει εσωτερική ζωντάνια, γεγονός που οφείλεται στη επιλεκτέα επικοινωνιακή μέθοδο.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Πλάτωνα το απρόσωπο και το προσωπικό, παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο όσον αφορά στην κοινωνία και στην οικογένεια αντίστοιχα και φαίνονται αμφότερα να αλληλεπιδρούν. Ακόμη, ο άνθρωπος σύμφωνα με το ίδιο φιλόσοφο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ψυχοσωματικά. Επίσης, η εκπαίδευση φαίνεται να αποτελεί ζήτημα τόσο Ηθικής, όσο και Αισθητικής. Η ψυχαγωγία έναντι της απλής διασκέδασης φαίνεται να υπερισχύει αξιολογικά, σύμφωνα με την πλατωνική σκέψη. Αν ο άνθρωπος επιθυμεί να καλείται θεϊκός, οφείλει να υιοθετεί τη μεσότητα. Τα ήθη και τα έθιμα μέσω των παιχνιδιών, φαίνεται επίσης να συντηρούν την κοινωνική συνοχή στη σκέψη του Πλάτωνα. Τέλος, σχετικά με το έμφυλο ζήτημα, ο Πλάτων υιοθετεί μια δίκαιη στάση, συνειδητοποιώντας την ισοτιμία ανάμεσα στα δύο φύλα, ενώ παράλληλα εξυμνεί και τα δύο διαφορετικούς λόγους.

Να σημειώσουμε τέλος ότι στο ζήτημα της εκπαίδευσης, το έβδομο βιβλίο των Νόμων παρουσιάζει πολλές ακόμη λεπτομέρειες ως προς τα γνωστικά αντικείμενα τα οποία θα πρέπει να διδάσκονται, τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να προσφέρεται η εκπαίδευσή τους, τα ηλικιακά στάδια αυτής της εκπαίδευσης και την επιλογή των κατάλληλων διδασκάλων για κάθε επιμέρους τομέα γνώσης. Εν ολίγοις, το έβδομο βιβλίο των Νόμων αποτελεί ένα εγχειρίδιο προτεινόμενης νομοθεσίας περί παιδείας και περί εκπαίδευσης, όπου το γνωστικό και το επιστημολογικό συναντούν την Ηθική, την Αισθητική, την Ψυχολογία και την Πολιτική και όλα από κοινού συνδέονται με έναν τρόπο ο οποίος άνετα θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως παραδειγματικός. Σαφέστατα πρόκειται για ένα βιβλίο εκτενές του οποίου οι λεπτομέρειες δεν εξαντλούνται σε μία εργασία, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι το εν λόγω βιβλίο μπορεί να προσεγγισθεί τόσο ανεξάρτητα όσο και σε συνάρτηση με τα υπόλοιπα έντεκα βιβλία του τελευταίου αυτού φιλοσοφικού διαλόγου του Πλάτωνα. Τέλος, ως προς το φιλοσοφικό βεληνεκές του ιδρυτή της Ακαδημίας, θα μπορούσαμε, ως κατακλείδα της εργασίας μας, να υποστηρίξουμε ότι, με τα όσα καταθέτει σε αυτόν τον διάλογο, αποδεικνύεται ότι είναι ένας εμβληματικός θεωρητικός της φιλοσοφίας του δικαίου.

Summary of thesis

The object of this thesis is the realization of education in the seventh book of Plato's Laws. The methods by which we worked were no other than analytic, hermeneutic, meta-analytic and meta-hermeneutic. We divided the body of this work into twenty-six subsections, each of which reflects in a specialized way the content of the Platonic syllogisms. At the outset, we should mention thatthe reader of this work will be able to understand and realize that, according to Platonic thought, Ethics and Aesthetics are connected in ways that will be highlighted below. This connection emerges as we follow Plato's proposed legislation on behalf of a supposed new state. This legislation is presented as the ultimate regulatory tool, addressing a significant number of issues of concern to most of the city's population.

By way of introduction to what we have analysed on the basis of the seventh book of the Laws, we could mention the following: for Plato, it is worth making clear what he considers and maintains to be right, that man and things should be treated both in their material and spiritual dimensions. It is also shown that for Plato, the family is the mirror of the whole of society. Therefore, ethics seems to play a very important role in Platonic thought. Thus, the good, i.e. mental health, is an important parameter in the same philosophical reasoning. However, it is worthwhile to see at this point, how Ethics and Aesthetics, interact and go hand in hand. According to one example, in Plato's thought, music is capable of shaping, according to its correctness in terms of its moral substance, human characters.

With regard to young citizens, especially children and infants, Plato focuses on the extent to which play is important and plays a decisive role in the qualitative way of socialization of the adult citizen. Furthermore, Plato seems to talk about the two sexes, taking into account the difference in their nature, however, in an egalitarian and non-evaluative way. With regard to education and training, Plato focuses on the concept of virtue, which he considers to be decisive for human nature, In other words, education in Plato is a matter of moral order and the role of the right teacher appears to be of crucial importance. According to Plato's reflections, striving to be virtuous and moral is equivalent to trying to reach the world of Ideas.

However, it is important to make clear that Plato's division into three social classes, to which different types of citizens belong, is purely functional and does not in any way imply a racist position. On the contrary, this division arises by taking seriously into account the inclination of each citizen. With this equitable distribution of the citizen population, justice seems to result.

At the beginning of the seventh book of the Laws, Plato gives the floor to the Athenian foreigner speaker, who in turn argues that it is preferable when speaking about the education of newborn children, regardless of their gender, to speak in a didactic and advisory rather than legislative manner, since he considers it impossible to penetrate within a family, urging the members of which it is composed to observe moral principles, rejecting their personal desires. However, for the Athenian stranger, silence is not a solution in this case.

Thus, it appears that the law seems to be an important tool for regulating the cases of citizens. Therefore, each house must, on the one hand, comply with the laws imposed on it, while maintaining a certain degree of independence, being able to make certain decisions on what is considered moral and virtuous. Subsequently, Plato considers it important to emphasize both the body and the soul of children of each sex. Here, the concept of <> appears, which treats man as a complex psychosomatic entity. Thus, education for Plato is a matter of both Aesthetics, which concerns external beauty, and Ethics, which concerns the emergence of the intrinsic potentialities of the self and, above all, their connection with virtue. It is, in other words, an educational system that focuses on both the material and the spiritual nature of things.

More specifically, the Greek stresses that he considers it important for infants to exercise from an early age, even during pregnancy, in order to ensure a healthy nature later on. The role of women in the role of nurturers also seems to be crucial, since they themselves spend a lot of time with children and infants. Furthermore, according to Plato, everything starts from private life. If the latter promotes and maintains morality, this will imply the maintenance of the moral attitude of the whole of society. However, it must be recognized that it is difficult from the point of view of legislation to enter effectively into the life within each house.

It is worth noting that at this point, emphasis is placed on the mental cultivation of children, in a way that balances their involvement with physical health. However, it is stressed that it is important for infants to be in constant movement, which proves therapeutic, but lullabies are preferred to sterile silence. Thus, as priestesses of Bacchus, the nannies, like priestesses, shoulder the responsibility of entertaining the infants in their charge, focusing on the education of the children's souls rather than mere entertainment as it is known nowadays. In this way, anxiety and fear are combated from the children's souls and peace of mind and balance is achieved.

In other words, through movement the path to the desired virtue is opened. However, extreme methods seem harmful at this point. Thus, wayward and irascible characters owe their characteristics to a soft upbringing. On the contrary, laziness, libertinism and anti-sociality are due to an inhuman and cruel education.

However, then a disagreement arises between the interlocutors, which is related to pleasure and mediocrity. More specifically, Cleinias defends the position that children three years of age and older should be exposed to pleasures in order to achieve peace and compassion in their souls. The Athenian xenos, on the contrary, argues that life need not be in accord with pleasures, but neither need it avoid sorrows.

Thus, middleness arises, which also refers to Aristotle's metepiric theory, which according to him is connected with the disposition of God. Therefore, whoever wishes, according to the Athenian xenos, to be considered divine, must embrace the disposition of mediocrity. According to him, even pregnant women must maintain a calm disposition in order to ensure the peace of mind of their children.

It becomes apparent, however, that what is discussed so far is about the <> or <>. But it becomes readily clear that with this as a given, one can derive the content from these unwritten laws in order to compile a written law, the future written laws. Thus, the balance of the state seems to owe its existence, first and foremost, to these unwritten laws and customs.

However, as far as punishment is concerned, the Athenian stranger argues that it is best avoided when there is no serious cause, as far as young children are concerned, taking into account how slaves are treated within the state. However, for their proper socialization, it is good, according to the same reasoning, for children to visit, accompanied by their attendants, the temples of the city, and to learn to perceive and delimit their surroundings, through playing with other children, a thing inherent in human nature.

At this point, the Athenian stranger proposes the continuation of education, with a distinction between boys and girls, without being absolute and without separating the two sexes meritoriously. On the contrary, he takes their difference in nature seriously, proposing on this basis different solutions and different objects of occupation for each of them. Also, the Athenian stranger argues that one ought to exercise both limbs physically, so that there is no imbalance or some inequality between them.

Furthermore, education for the Athenian foreigner concerns both the body through gymnastics and the soul through music. Returning, however, to the question of the game, he emphasizes that the rules of the latter reflect the laws of the state. Therefore, play and its rules seem to play a decisive role in the upbringing of children. However, he notes that innovations in games or music pose risks that extend to the observance of laws, since the former prepare children, in a way, to observe and respect the regulations and laws established in the state. Thus, innovations according to Platonic reasoning are best avoided and stability is all that a society needs for its smooth functioning. Since everything starts from the game, the games must remain unchanged from generation to generation, so that by extension the perpetuation of written laws in social reality is ensured.

Then, according to Plato, music imitates human characters. This shows the moral-aesthetic dimension discussed above. Thus, music is due to be aesthetically exploited in such a way that it functions as a means of moral uplift. The quality of character, therefore, seems to be cultivated by dance and music when these as expressive manifestations do not corrupt the morals of the young, leading them to immoral pleasures and enjoyments. Thus, any variation from the established, should be scrutinized by young and old alike.

Furthermore, it is important for the Athenian stranger that music be combined with religious proceedings. Every melody, every rhythm, should be a prayer to the gods. Thus, every composer creates prayers addressed to a god, which are governed by the concept of the good. At this point, the confluence of the ethical and aesthetic dimensions is highlighted anew. It is not right, in other words, for the sake of beauty, that ethics should be sidelined when a creator is carried away by his creative power.

Also, it is important to make clear that the quality of music does not lie in whether it causes pleasure or dissatisfaction to the listener, but instead depends purely on whether it forms a moral and virtuous character. Here, another moral-aesthetic dimension of Platonic thought becomes evident. In addition, Plato's position that the two sexes are equal and equally capable of contributing to society, despite their physical differences, seems to take on a more political character. It is also important to make clear that, according to Platonic thought, education becomes the vehicle of politics, which takes precedence over family life. Thus, the city is superior in value to the family. Both sexes equally constitute the body politic, each with its own role, according to its nature.

According to Platonic thought, inaction and inertia have no place in the city. Every man and woman must have a livelihood in order to be able to deal with the essentials of life, avoiding hostile confrontation with another citizen. However, the balance of the soul again plays a central role in the desired moral attitude. Every citizen, ought to strive to conquer virtue.

Equally important is the role of educators according to the Athenian philosopher. More specifically, the pedagogue must take seriously into account the formation of the character of children at school and, especially of boys who are by nature more unruly and unruly. Also, the selection of appropriate and beautiful prose texts intended for analysis reflects once again the category of the moral-aesthetic. More practically, Plato suggests the same-sex teacher-student relationship as most functional, with regard to the learning of dance and music as well as martial preparation.

Therefore, undoubtedly for Plato, one should be concerned with movements that glorify the human body and do not humiliate it. These dances may be either peaceful or martial, but they must not resemble the movement of Bacchus' drunken acolytes, who are not in control of their bodies and souls. Furthermore, the Athenian stranger's defence of the authenticity of the drama of his city, that is, of its aesthetic direction, seems to acquire for him moral dimensions.

Also, according to the Athenian stranger, the pedagogical method seems to play a more important role than the content of the teaching addressed to the students of the city. However, it is important to stress that the Athenian stranger identifies certain limits to the potential of knowledge in relation to specific issues concerning, for example, the measurement of length or the movement of stars. This awareness of ignorance in relation to certain issues seems to play an important role.

Taking all the above into consideration, one can easily conclude that when one speaks of the seventh book of Plato's Laws, one is essentially speaking of a rich, analytical and sufficiently penetrating work. The text has an inner vitality, which is due to the selective method of communication.

Moreover, according to Plato, the impersonal and the personal play an equally important role with regard to society and the family respectively, and both seem to interact. Furthermore, man according to the same philosopher should be treated psychosomatically. Also, education seems to be a matter of both Ethics and Aesthetics. Entertainment over mere amusement seems to take precedence in terms of value, according to Platonic thought. If man wishes to be called divine, he must adopt mediocrity. Morals and customs through games also seem to maintain social cohesion in Plato's thought. Finally, on the gender issue, Plato adopts a just stance, realizing the equality between the two sexes, while celebrating both different grounds.

Finally, we note that in the matter of education, the seventh book of the Laws presents many more details as to the subjects which should be taught, the manner in which their education should be offered, the age stages of such education and the selection of suitable teachers for each individual field of knowledge. In short, the Seventh Book of Laws is a manual of proposed legislation on education and on education, where the cognitive and the epistemological meet the ethical, the aesthetic, the psychological and the political, all of which together are linked in a way that could easily be described as paradigmatic. Clearly this is an extensive book whose details cannot be exhausted in one paper, but more importantly, this book can be approached both independently and in conjunction with the other eleven books of this last philosophical dialogue of Plato. Finally, as regards the philosophical reach of the founder of the Academy, we could, as a conclusion to our work, argue that, with what he testifies in this dialogue, he proves to be an emblematic theorist of the philosophy of law.