Η παρούσα εργασία εξετάζει τη δυνατότητα ανάκτησης θρεπτικών στοιχείων από
λύματα και τη χρήση τους για την παρασκευή θρεπτικού διαλύματος σε υδροπονικές
καλλιέργειες. Στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας, η συστηματική ανασκόπηση της
διεθνούς βιβλιογραφίας πραγματοποιήθηκε ακολουθώντας το πρωτόκολλο PRISMA,
το οποίο θεωρείται διεθνώς αξιόπιστη μεθοδολογική προσέγγιση για τη συλλογή και
αξιολόγηση ερευνητικών δεδομένων. Αρχικά, παρουσιάζεται η αυξανόμενη ανάγκη
για αειφόρες λύσεις στη διαχείριση των λυμάτων και τη γεωργία, εστιάζοντας στα
μακροθρεπτικά στοιχεία - άζωτο, φώσφορο και κάλιο - που υπάρχουν σε σημαντικές
συγκεντρώσεις στα αστικά και αγροτικά λύματα. Στη συνέχεια, αναλύονται οι
τεχνολογίες ανάκτησης θρεπτικών, όπως η βιολογική και χημική επεξεργασία, τα
συστήματα μεμβρανών και οι μέθοδοι ιοντοανταλλαγής, οι οποίες επιτρέπουν την
παραγωγή καθαρών και ασφαλών διαλυμάτων για υδροπονική χρήση. Μέσα από τη
βιβλιογραφική επισκόπηση, καταγράφονται τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση
επεξεργασμένων λυμάτων στην υδροπονία, όπως η μείωση του κόστους παραγωγής, η
εξοικονόμηση φυσικών πόρων και η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας.
Επισημαίνονται, ωστόσο, και οι προκλήσεις, όπως η παρουσία βαρέων μετάλλων,
οργανικών μικρορυπαντών και παθογόνων, οι οποίες απαιτούν αυστηρό έλεγχο
ποιότητας και τήρηση προδιαγραφών επεξεργασίας. Τέλος, αξιολογούνται οι
κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές πτυχές, επισημαίνοντας τη σημασία της
αποδοχής της πρακτικής από τους καταναλωτές και τη θέσπιση σαφούς ρυθμιστικού
πλαισίου για την ασφαλή εφαρμογή. Η εργασία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η
αξιοποίηση των θρεπτικών από λύματα στην υδροπονία αποτελεί μια υποσχόμενη,
βιώσιμη και εφαρμόσιμη λύση για το μέλλον της αγροδιατροφής, με προϋπόθεση τη
συνεχή έρευνα και τεχνολογική πρόοδο.

This MSc Thesis examines the possibility of nutrient recovery from wastewater and its
use for preparing a nutrient solution recipe in hydroponic crops. In this work, a
systematic review of the international literature was carried out following the PRISMA
protocol, which is considered an internationally reputable methodological approach for
the collection and evaluation of research data. Initially, the growing need for sustainable
solutions in wastewater management and agriculture is presented, focusing on the
macronutrients - nitrogen, phosphorus and potassium - present in significant
concentrations in urban and agricultural wastewater. Nutrient recovery technologies,
such as biological and chemical treatment, membrane systems and ion exchange
methods, which allow the production of clean and safe solutions for hydroponic use,
are discussed. Through the literature review, the benefits of using treated wastewater in
hydroponics, such as reducing production costs, saving natural resources and enhancing
the circular economy, are documented. However, challenges are also highlighted, such
as the presence of heavy metals, organic micro-pollutants and pathogens, which require
strict quality control and adherence to treatment specifications. Finally, the socio
economic and environmental aspects are assessed, highlighting the importance of
consumer acceptance of the adoption and establishment of a clear regulatory framework
for safe implementation. The paper concludes that utilisation of nutrients from
wastewater in hydroponics is a promising, sustainable and applicable solution for the
future of agri-food, subject to continued research and technological advances.