Η παρούσα διατριβή ερευνά το φαινόμενο των εδαφικών υποχωρήσεων στη λεκάνη του Αμυνταίου, το οποίο αποδίδεται κυρίως στις εξορυκτικές και αγροτικές δραστηριότητες. Η υπεράντληση των υδάτινων πόρων έχει οδηγήσει σε σημαντικές γεωμορφολογικές μεταβολές, με αντίκτυπο στις υποδομές, το δομημένο περιβάλλον και την τοπική κοινωνία. Σκοπός της έρευνας αποτελεί η καταγραφή και ανάλυση του φαινομένου, η αποτίμηση των επιπτώσεών του και η διερεύνηση των κοινωνικοοικονομικών συνεπειών που προκύπτουν.

Στο πρώτο κεφάλαιο, παρουσιάζεται το αντικείμενο της έρευνας, καθώς και η σημασία της μελέτης του φαινομένου στη συγκεκριμένη περιοχή και οι βασικοί στόχοι της διατριβής.

Το δεύτερο κεφάλαιο διερευνά τον μηχανισμό εκδήλωσης των εδαφικών υποχωρήσεων λόγω υπεράντλησης του υδροφόρου ορίζοντα, καθώς και τις επιπτώσεις του φαινομένου στις τεχνικές υποδομές. Επιπλέον, παρατίθενται χαρακτηριστικά παραδείγματα εδαφικών υποχωρήσεων σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, με αναφορές σε περιοχές της Αμερικής, της Ασίας, της Ευρώπης και της Ελλάδας.

Στο τρίτο κεφάλαιο, η έρευνα εστιάζει στη λεκάνη του Αμυνταίου, περιγράφοντας τα γεωμορφολογικά και υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά της, το ιστορικό των εδαφικών υποχωρήσεων και το πιεζομετρικό καθεστώς. Επιπλέον, παρουσιάζεται η παρακολούθηση του φαινομένου μέσω δεδομένων γεωσκόπησης από το πρόγραμμα Copernicus, με έμφαση στα τοπικά διαμερίσματα των Αναργύρων, των Βαλτόνερων, του Φανού, του Πεδινού και του Ροδώνα.

Στο τέταρτο κεφάλαιο, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των επιτόπιων καταγραφών που πραγματοποιήθηκαν στις πληγείσες περιοχές, με στόχο την τεκμηρίωση των εδαφικών παραμορφώσεων και των αστοχιών στις οικιστικές και τεχνικές υποδομές. Μέσω άμεσων παρατηρήσεων και φωτογραφικής τεκμηρίωσης, αναδεικνύεται η έκταση των επιπτώσεων του φαινομένου, καταγράφοντας τόσο τις δομικές αλλοιώσεις όσο και τις δευτερογενείς συνέπειες στην καθημερινότητα των κατοίκων.

Στο πέμπτο κεφάλαιο, αναλύεται η μεθοδολογία της έρευνας μέσω δημοσκόπησης, περιγράφοντας τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης του απογραφικού δελτίου, καθώς και τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων. Τα αποτελέσματα αποτυπώνουν την αντίληψη του τοπικού πληθυσμού σχετικά με το φαινόμενο και τα προτεινόμενα μέτρα αντιμετώπισης. Παράλληλα, εξετάζεται η στατιστική σημαντικότητα των ευρημάτων, λαμβάνοντας υπόψη κρίσιμους δημογραφικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, όπως η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο και ο τόπος κατοικίας των συμμετεχόντων.

Στο έκτο κεφάλαιο, συνοψίζονται τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, αναλύονται οι επιπτώσεις των εδαφικών υποχωρήσεων στις υποδομές και στην κοινωνικοοικονομική ζωή της περιοχής, ενώ διατυπώνονται προτάσεις για την πρόληψη και την αποκατάσταση των συνεπειών του φαινομένου.

Το έβδομο κεφάλαιο περιλαμβάνει το σύνολο των βιβλιογραφικών πηγών που αξιοποιήθηκαν για την τεκμηρίωση της έρευνας, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση του θεωρητικού πλαισίου και την ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων.

Η έρευνα καταδεικνύει την ανάγκη για συστηματική παρακολούθηση των εδαφικών υποχωρήσεων και την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων διαχείρισης, προκειμένου να περιοριστούν οι επιπτώσεις του φαινομένου και να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.

This thesis investigates the phenomenon of land subsidence in the Amyntaion Basin, primarily attributed to mining and agricultural activities. The overexploitation of water resources has led to significant geomorphological changes, impacting infrastructure, the built environment, and the local population. The purpose of this research is to document and analyze the phenomenon, assess its impacts, and examine its socioeconomic consequences.

In the first chapter, the research subject is introduced, along with the significance of studying this phenomenon in the specific area and the main objectives of the thesis.

The second chapter explores the mechanism of land subsidence caused by aquifer overexploitation, as well as its effects on technical infrastructure. Additionally, characteristic examples of land subsidence at both international and national levels are presented, with references to regions in America, Asia, Europe, and Greece.

The third chapter focuses on the Amyntaion Basin, describing its geomorphological and hydrogeological characteristics, the history of land subsidence, and the piezometric conditions. Furthermore, the monitoring of the phenomenon using geospatial data from the Copernicus program is presented, with emphasis on the local districts of Anargyri, Valtonera, Fanos, Pedino, and Rodonas.

In the fourth chapter, the findings from on-site field surveys conducted in the affected areas are presented, aiming to document land deformations and structural failures in residential and technical infrastructure. Through direct observations and photographic documentation, the extent of the phenomenon’s impacts is highlighted, recording both structural alterations and secondary consequences on the daily lives of residents.

The fifth chapter analyzes the methodology of the survey-based research, detailing the design and implementation of the questionnaire, as well as the statistical processing of the collected data. The findings illustrate the local population’s perception of the phenomenon and the proposed mitigation measures. Additionally, the statistical significance of the results is examined, considering key demographic and socioeconomic factors such as age, educational level, and place of residence.

The sixth chapter summarizes the key findings of the research, analyzes the impacts of land subsidence on infrastructure and the socioeconomic conditions of the region, and proposes measures for the prevention and mitigation of its consequences.

The seventh chapter includes all the bibliographic references utilized to support the research, contributing to the development of the theoretical framework and the analysis of research data.

The study highlights the need for systematic monitoring of land subsidence and the implementation of effective management strategies to mitigate its impacts and ensure the sustainable development of the region.