Η τουριστική βιομηχανία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους και δυναμικότερους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας, συνεισφέροντας άνω του 10% στο παγκόσμιο ΑΕΠ και δημιουργώντας περισσότερες από 300 εκατομμύρια θέσεις εργασίας (UNWTO World Tourism Organization, 2023). Η συνεχώς αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση του τουρισμού, σε συνδυασμό με τις μεταβαλλόμενες προτιμήσεις των ταξιδιωτών, έχει ενισχύσει τον ανταγωνισμό μεταξύ προορισμών. Σήμερα, οι τουρίστες δεν επιλέγουν έναν προορισμό αποκλειστικά βάσει των γεωγραφικών ή πολιτισμικών χαρακτηριστικών του, αλλά αναζητούν ολοκληρωμένες εμπειρίες που προσφέρουν συναισθηματική ικανοποίηση και αξέχαστες αναμνήσεις.

Σε αυτό το πλαίσιο, η επίδραση των πέντε αισθήσεων—όρασης, ακοής, όσφρησης, γεύσης και αφής—στη διαμόρφωση της τουριστικής εμπειρίας αποκτά αυξανόμενη σημασία. Οι αισθήσεις αλληλοεπιδρούν με τα στοιχεία του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος ενός προορισμού, διαμορφώνοντας την αντίληψη των ταξιδιωτών και επηρεάζοντας την τελική τους ικανοποίηση. Η όραση, μέσω του τοπίου και της αρχιτεκτονικής, αποτελεί το πρώτο ερέθισμα προσέλκυσης, ενώ η ακοή συμβάλλει στη δημιουργία ατμόσφαιρας μέσω φυσικών ήχων και μουσικής. Παράλληλα, οι μυρωδιές και οι γεύσεις της τοπικής γαστρονομίας ενισχύουν τη σύνδεση με τον προορισμό, ενώ η αφή προσφέρει μια πιο απτή εμπειρία μέσω της αλληλεπίδρασης με υφές και υλικά του φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Παρόλο που η επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει τη σημασία της εμπειρίας στην τουριστική ικανοποίηση, η επίδραση των αισθήσεων στην τουριστική συμπεριφορά παραμένει ένα σχετικά ανεξερεύνητο πεδίο, ειδικά στο πλαίσιο του αισθητηριακού μάρκετινγκ ( Pine & Gilmore, 1999). Το αισθητηριακό μάρκετινγκ, ως σύγχρονη στρατηγική προσέλκυσης και διατήρησης τουριστών, αξιοποιεί τα ερεθίσματα των αισθήσεων για να δημιουργήσει ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ τουριστών και προορισμών, προσφέροντας μια πιο βαθιά και αξέχαστη εμπειρία.

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει διεξοδικά την επίδραση των πέντε αισθήσεων στην αγοραστική συμπεριφορά των τουριστών, εστιάζοντας στη σχέση μεταξύ αισθητηριακών εμπειριών και τουριστικής ικανοποίησης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον τρόπο με τον οποίο οι αισθήσεις επηρεάζουν την αντίληψη του τουριστικού προϊόντος, συμβάλλοντας στη δημιουργία θετικών αναμνήσεων και ενισχύοντας την πίστη των ταξιδιωτών προς έναν προορισμό.

Η μεθοδολογία της έρευνας βασίζεται στην ποσοτική ανάλυση δεδομένων, με τη συλλογή πρωτογενών πληροφοριών μέσω ερωτηματολογίων. Οι συμμετέχοντες, τουρίστες διαφορετικών δημογραφικών ομάδων, καλούνται να αξιολογήσουν τη σημασία κάθε αίσθησης στη συνολική τουριστική εμπειρία και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν τη δυναμική της αισθητηριακής αντίληψης στις τουριστικές υπηρεσίες, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση στρατηγικών μάρκετινγκ που εστιάζουν στη βιώσιμη και αυθεντική αξιοποίηση των αισθητηριακών ερεθισμάτων.

Στα τελικά συμπεράσματα, η εργασία υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω έρευνας για την πολυδιάστατη επίδραση των αισθήσεων στον τουρισμό, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών προορισμών. Επιπλέον, προτείνονται πρακτικές εφαρμογές των ευρημάτων, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη διαφοροποίηση και ανάπτυξη τουριστικών προϊόντων που προσφέρουν ολοκληρωμένες εμπειρίες, ανταποκρινόμενες στις σύγχρονες απαιτήσεις των ταξιδιωτών.

Λέξεις – Κλειδιά: Τουριστική Συμπεριφορά, Αισθητηριακό Μάρκετινγκ, Αισθήσεις και Τουρισμός, Εμπειρία Τουρίστα, Αισθητηριακή Αντίληψη.

The tourism industry, as a pivotal and dynamic sector of the global economy, transcends conventional service provision by offering multisensory experiences that profoundly influence consumer behavior. This dissertation examines the intricate relationship between the five senses—sight, hearing, smell, taste, and touch—and tourist purchasing behavior, focusing on how sensory perceptions shape destination preferences and decision-making processes. Leveraging interdisciplinary frameworks from psychology, sensory marketing, and consumer behavior theories, the study provides a comprehensive exploration of the sensory dimensions in tourism.

The research employs a quantitative methodology, utilizing a survey to collect data from diverse demographic groups of tourists. The findings reveal that visual stimuli, such as scenic landscapes and architectural landmarks, play a primary role in attracting tourists to destinations, while taste, represented through local gastronomy, enhances the cultural identity and memorability of experiences. Additionally, olfactory elements and auditory cues, such as natural sounds or curated music, significantly contribute to emotional connections and overall satisfaction. Tactile interactions with local products and the natural environment further deepen the engagement and authenticity of the tourist experience.

Key contributions of this study include the identification of sensory marketing as a strategic tool for enhancing destination competitiveness. By integrating sensory elements into marketing strategies, tourism professionals can foster sustainable and meaningful interactions between visitors and destinations. The dissertation underscores the importance of preserving authenticity and cultural heritage while embracing innovative approaches to sensory engagement.

In conclusion, this research not only highlights the transformative role of the senses in shaping tourism dynamics but also offers practical recommendations for optimizing visitor experiences. The study advocates for further exploration into the interplay of sensory dimensions and consumer behavior to enrich academic discourse and inform the strategic planning of tourism stakeholders.

Keywords: Tourism Purchasing Behavior, Sensory Marketing, Five Senses in Tourism, Tourist Experience, Destination Engagement