Εισαγωγή: H ερμηνεία της υγείας έχει αποδειχτεί ότι διαφέρει από πληθυσμό σε πληθυσμό, καθώς επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Για την εξήγηση των παραγόντων, που διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις, προθέσεις, στάσεις και συμπεριφορές, που υιοθετούν τα άτομα, έχουν αναπτυχθεί διάφορα μοντέλα, όπως η θεωρία της Απόδοσης του Ελέγχου της Υγείας.

Σκοπός: Η εκτίμηση της απόδοσης ελέγχου της υγείας των πολιτών της αγροτικής κωμόπολης Τυμπακίου, του δήμου Φαιστού και νομού Ηρακλείου Κρήτης.

Μεθοδολογία: Ως ερευνητικό εργαλείο χρησιμοποιήθηκε η Πολυδιάστατη Κλίμακα Απόδοσης Ελέγχου της Υγείας των Wallston et al. (1978), η οποία έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά από τους Kasvikis, et al. (2003). Η ανάλυση έγινε με το στατιστικό πακέτο για τις κοινωνικές επιστήμες IBM SPSS 22.0 (Statistical Package for Social Sciences).

Αποτελέσματα: Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 102 ενήλικα άτομα από την αγροτική περιοχή του Τυμπακίου, του Δήμου Φαιστού και Νομού Ηρακλείου Κρήτης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι συμμετέχοντες απέδιδαν μέτρια τον έλεγχο της υγείας τους στις πράξεις των ίδιων και στους «ισχυρούς άλλους». Συγκεκριμένα, τα άτομα, που πήγαιναν σε γιατρό μόνο όταν έκριναν ότι είναι σοβαρό το πρόβλημα υγείας, απέδιδαν περισσότερο τον έλεγχο της υγείας τους στις πράξεις του ίδιου του ατόμου σε σχέση με τα άτομα που επισκέπτονταν είτε ιδιώτη γιατρό είτε γιατρό δημόσιας δομής (p=0,021). Παράλληλα, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας απέδιδαν περισσότερο τον έλεγχο της υγείας τους στους «ισχυρούς άλλους» (p<0,001), ενώ τα άτομα, που γυμνάζονταν συχνότερα, απέδιδαν λιγότερο τον έλεγχο της υγείας τους στους «ισχυρούς άλλους» (p=0,001) και στη μοίρα ή τη τύχη (p=0,016). Τέλος, αναδείχτηκε ότι όσο αυξανόταν ο βαθμός εκπαίδευσης των συμμετεχόντων της μελέτης τόσο μειωνόταν η απόδοση ελέγχου της υγείας τους στην μοίρα ή την τύχη (p<0,001).

Συμπεράσματα: Τα άτομα με εσωτερικό έλεγχο υγείας τείνουν να παίρνουν περισσότερες προσωπικές αποφάσεις για την υγεία τους σύμφωνα με τις γνώσεις και τις πεποιθήσεις τους, γεγονός το οποίο τους καθιστά πιο ενεργητικούς, μειώνοντας την απόδοση ελέγχου της υγείας στην μοίρα ή την τύχη. Ως εκ τούτου είναι επιβεβλημένη η εφαρμογή πολιτικών υγείας, που στοχεύουν στην ενημέρωση των πολιτών.

Introduction: The interpretation of health has been shown to differ across populations as it is influenced by many factors. To explain the factors shaping individuals' beliefs, intentions, attitudes, and behaviors, various models have been developed, such as the Health Locus of Control theory.

Objective: To assess the health locus of control among citizens in the rural town of Tympaki, in the municipality of Faistos, Heraklion Prefecture, Crete.

Methodology: The research tool used was the Multidimensional Health Locus of Control Scale by Wallston et al. (1978), which was translated into Greek by Kasvikis et al. (2003). The analysis was conducted using IBM SPSS 22.0 (Statistical Package for Social Sciences).

Results: The study sample consisted of 102 adult individuals from the rural area of Tympaki in the Municipality of Phaistos and the Prefecture of Heraklion, Crete. According to the results, participants attributed moderate control of their health to their own actions and to "powerful others." Specifically, individuals who visited a doctor only when they deemed their health problem serious attributed more control of their health to their own actions compared to those who visited either a private doctor or a public healthcare doctor (p=0.021). Additionally, older individuals attributed more control of their health to "powerful others" (p<0.001), while those who exercised more frequently attributed less control of their health to "powerful others" (p=0.001) and to fate or luck (p=0.016). Finally, it was found that as the education level of the study participants rose, their tendency to attribute their health control to fate or luck diminished (p<0.001).

Conclusions: Individuals with an internal health locus of control tend to make more personal decisions regarding their health based on their knowledge and beliefs, which makes them more proactive while reducing their reliance on external factors or luck. Therefore, implementing health policies aimed at educating citizens is essential.