Το παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, καθώς και οι μεταβολές των οικονομικοκοινωνικών συνθηκών ενίσχυσαν την οικονομική δυσπραγία και τον κοινωνικό αποκλεισμό, γεγονός που με τη σειρά του ενδυνάμωσε τις παρεκκλίνουσες συμπεριφορές και δη, το οικονομικό έγκλημα, το οποίο, εκμεταλλευόμενο τις συνθήκες και τα κενά του νόμου, λαμβάνει διαρκώς νέες μορφές, καταφέρνοντας να βρίσκεται αρκετά βήματα πιο μπροστά από τους μηχανισμούς καταστολής του, με τους δράστες του να είναι όχι μόνο φυσικά πρόσωπα, αλλά και νομικά, καθώς και δημόσιοι οργανισμοί και πολύπλοκα εταιρικά σχήματα.

Εντός αυτών των πλαισίων, λοιπόν, η νομική σκέψη κλήθηκε να ανανεωθεί και οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα που αφορούν την αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος να εκσυγχρονιστούν, ικανοποιώντας το αίτημα της κοινωνίας για αυστηρή τιμώρηση της οικονομικής εγκληματικότητας.

Η παρούσα διπλωματική, λοιπόν, επιχειρεί να παρουσιάσει τις μεταβολές του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, ν. 4855/2021, ν. 4947/2022, ν. 5090/2024 και ν. 5108/2024) και την αποτελεσματικότητά τους στο πεδίο των οικονομικών εγκλημάτων. Μέσα από την ανάλυση και κριτική προσέγγιση των τροποποιήσεων των ποινικών διατάξεων που αφορούν το οικονομικό έγκλημα, θα αποδειχθεί ότι η αυστηροποίηση των απειλούμενων ποινών, οι αλλαγές στην αντικειμενική υπόσταση των εγκλημάτων, η διεύρυνση του αξιόποινου, η πρόβλεψη φυλάκισης και για πλημμελήματα και, κυρίως, οι αλλεπάλληλες νομοθετικές πρωτοβουλίες –που συχνά οδηγούν σε παλινωδίες- συνοδεία του εκτοπισμού θεμελιωδών αρχών του Ποινικού Δικαίου, κάθε άλλο παρά λύση στο πρόβλημα συνιστούν. Και τούτο, διότι το οικονομικό έγκλημα αποτελεί δυναμικό και συνάμα σύνθετο φαινόμενο με οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές απολήξεις, που τροφοδοτείται μέσω των συμβιωτικών σχέσεων που αναπτύσσει και συντηρεί εντός των κοινωνιών. Για την καταβαράθρωσή του απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση, απαλλαγμένη από κάθε είδους σκοπιμότητα, ώστε το οικονομικό έγκλημα να αντιμετωπιστεί ως σύνθετο κοινωνικό πρόβλημα και όχι ως μορφή διακινδύνευσης.

The globalized environment, the rapid development of technology, as well as the changes in both economic and social conditions have reinforced the economic distress and the social exclusion, which in turn has strengthened deviant behaviors and especially the economic crime, which, by exploiting the conditions and the legislative gaps, is constantly adopting new forms, managing to be several steps ahead of its suppression mechanisms, with its perpetrators being not only natural persons, but also legal ones, as well as public organizations and complex corporate structures. Within these frameworks, therefore, legal thinking was called upon to be renewed and the provisions of the Criminal Code regarding the economic crime addressing to be modernized, responding to the society's demand for strict punishment of the economic criminality.

The present thesis, therefore, attempts to present the changes of the Criminal Code (Law 4619/2019, Law 4855/2021, Law 4947/2022, Law 5090/2024 and Law 5108/2024) and their effectiveness in the field of the economic crimes. Through the analysis and critical approach of the amendments to the criminal provisions concerning the economic crime, it will be demonstrated that the tightening of the threatened sentences, the changes in the elements constituting the criminal offences, the expansion of the criminal liability, the provision of imprisonment for misdemeanors and mainly the successive legislative initiatives - which often lead to endless rounds of vacillations and recantations - accompanied by the relegation of fundamental principles of the Criminal Law, are far from being a solution to the problem. This is because the economic crime consists a dynamic and at the same time complex phenomenon with economic, political and social consequences, which is fueled by the symbiotic relationships that it develops and maintains within the societies. Its precipitation requires a strong political will, free from any kind of considerations, so that the economic crime can be faced as a complex social problem and not as a form of risk.