Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η μελέτη του δικονομικού μέτρου της δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων και πιο συγκεκριμένα τραπεζικών λογαριασμών, που αποτελούν άμεσα ή έμμεσα προϊόντα πράξεων νομιμοποίησης, ως προληπτικό και κατασταλτικό μέτρο. Εκκινώντας την ανάλυση από την ιστορική αναδρομή του δικονομικού μέτρου της δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο και φτάνοντας μέχρι τον Ποινικό Κώδικα του σήμερα, θα επιχειρήσουμε να αναδείξουμε την σταδιακή αναγνώριση του μέτρου ως πολύτιμου σύμμαχου για τις δικαστικές και ανακριτικές αρχές. Από το Ν. 2331/1995 και πιο συγκεκριμένα το Α. 5 αυτού, μέχρι τις σημερινές αναδιαρθρώσεις του αναθεωρημένου ΚΠΔ, στον οποίον πλέον προβλέπεται η εφαρμογή του μέτρου της δέσμευσης τόσο στα άρθρα 33-36 ΚΠΔ, για την δέσμευση που έχει δικαίωμα να διατάξει ο Εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, όσο και αυτή που εφαρμόζεται ως γενική ανακριτική πράξη από τον ανακριτή και που προβλέπεται στα άρθρα 261-262 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, θα επιχειρήσουμε να αναδείξουμε τόσο την εξέλιξη του εγχώριου νομοθετικού πλαισίου όσο και τις προβληματικές που αναπτύχθηκαν και που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Παράλληλα, άξιος ειδικής μνείας χαρακτηρίζεται και ο Ν. 4557/2018 για την πρόληψη και την καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, καθώς αποτέλεσε σημαντικό βήμα για την ορθότερη τοποθέτηση του δικονομικού μέτρου της δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων στον χάρτη της εθνικής έννομης τάξης.

Επιπρόσθετα, αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί και η συσχέτιση των μέτρων της δέσμευσης και της δήμευσης. Πιο συγκεκριμένα θα αναλυθούν τόσο οι άρρηκτοι δεσμοί των δύο, καθώς η δέσμευση αποτελεί έναν ουσιαστικό πρόδρομο για την ορθότερη εφαρμογή της δήμευσης, όσο και οι διαφορές τόσο σε όρους χρονικής εφαρμογής τους στα πλαίσια μιας ποινικής διαδικασίας όσο και σε όρους εξυπηρετούμενων σκοπών.

Τέλος, θα αναλυθεί ο ρόλος και οι υποχρεώσεις των υπόχρεων προσώπων ως προς την αναφορά ύποπτων ή ασυνήθων συναλλαγών που αυτά εντοπίζουν. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον διαμεσολαβητικό τους χαρακτήρα μεταξύ υποκειμένων – πελατών και αρχών, τα υπόχρεα πρόσωπα δύνανται να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στον πρώιμο εντοπισμό κεφαλαίων αποτέλεσμα πράξεων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και να βοηθήσουν κατ’ επέκταση το έργο των εισαγγελικών και ανακριτικών αρχών στη διάταξη μιας εντολής δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων. Στο ίδιο πλαίσιο θα εξεταστούν και οι έννοιες της δέουσας επιμέλειας, των πραγματικών δικαιούχων αλλά και ο ρόλος της ελληνικής Μονάδας Διερεύνησης Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών - Α’ Μονάδα της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.

The subject of this diploma thesis is the study of the procedural measure of freezing assets and more specifically bank accounts, which are directly or indirectly products of money laundering, as a preventive and repressive measure. Starting the analysis from the historical background of the procedural measure of asset freezing at the EU and national level and reaching up to the New Criminal Codes of today, we will attempt to highlight the gradual recognition of the measure as a valuable ally for judicial and investigative authorities. Since Law 2331/1995 and more specifically A. 5 thereof, up to the current restructurings of the revised Criminal Procedural Law, which now provides for the application of the measure of freezing both in Articles 33-36 of the CPL, for the freezing that the Prosecutor of Economic Crime is entitled to order at the stage of preliminary investigation, as well as that applied as a general investigative act by the Investigating Judge, provided for in Articles 261-262 of the Code of Criminal Procedure, we will attempt to highlight both the evolution of the domestic legislative framework and the problematic issues that have developed and that require particular attention. At the same time, Law 4557/2018 on the prevention and suppression of money laundering from criminal activities is also worthy of special mention, as it constituted an important step for correctly placing the procedural measure of asset freezing on the map of the national legal order.

In addition, the present study also aims to establish a correlation between the measures of freezing and confiscation. More specifically, both the inseparable links between the two, as freezing is an essential precursor for the more correct application of confiscation, and the differences both in terms of their temporal application in the context of a criminal proceeding and in terms of the purposes served will be analysed.

Finally, the role and obligations of liable persons in reporting suspicious or unusual transactions that they identify will be analysed. With particular emphasis on their mediating role between subjects - clients and authorities, obligated persons can play a key role in the early detection of funds resulting from money laundering operations and thus assist the work of prosecutors and investigating authorities in providing of an asset freezing order. In the same context, the concepts of due diligence, beneficial owners and the role of the Greek Financial Intelligence Unit - Unit A of the Anti-Money Laundering Authority will also be examined.