- MSc thesis
- Φιλοσοφία και Τέχνες (ΦΙΤ)
- 8 Μαρτίου 2025
- Ελληνικά
- 53
- ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΑΡΜΑΝΗ
- Φωτεινή Μαρμάνη, ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
- παραμύθια, μάγισσες, έμφυλα στερεότυπα, ρόλος της γυναίκας.
- Φιλοσοφία, Φύλο και τέχνες ΦΙΤ 55
- 26
- 5
-
-
Τα παιδικά παραμύθια εμπεριέχουν πλούτο αναφορών και στοιχείων. Οι ήρωες είναι πρόσωπα
προερχόμενα από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, φύλα και ηλικιακές ομάδες. Μια κατηγορία
προσώπων που συναντάται συχνά είναι οι μάγισσες. Εντοπίζονται σε παλαιότερα και πιο
σύγχρονα παραμύθια άλλοτε ως κακόβουλες και άσχημες και άλλοτε ως συμπαθείς και
φιλικές. Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζει στη διερεύνηση του ρόλου των μαγισσών
και στα αντίστοιχα έμφυλα στερεότυπα για το ρόλο της γυναίκας που επηρέασαν σε
μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό στη θέση που τελικά απέκτησαν οι μάγισσες στη συνείδηση
των παιδιών.
Αναλύεται, αρχικά, η άποψη της Simone de Beauvoir στο θεμελιώδες έργο της «Δεύτερο
Φύλο», που αποτέλεσε σταθμό για την ανάπτυξη και διάδοση της φεμινιστικής ιδεολογίας.
Από την εξέταση του έργου της, μπορεί κανείς να εντοπίσει και να παρατηρήσει το τρόπο με
τον οποίο διαμορφώθηκαν και εδραιώθηκαν οι προκαταλήψεις και οι ιδεοληψίες που τελικά
εδραίωσαν το ρόλο της γυναίκας. Οι απόψεις της για τη κατασκευή του φύλου, τη μητρότητα
και τη σεξουαλικότητα της γυναίκας παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον και σχετίζονται με τον
τρόπο παρουσίασης των γυναικών στην παιδική λογοτεχνία. Στη συνέχεια, διερευνώνται οι
σημαντικότερες βιολογικές θεωρίες για τις διαφορές των φύλων και επισημαίνονται τα βασικά
χαρακτηριστικά τους.
Αναπόσπαστο κομμάτι της μελέτης αυτής αποτελεί, φυσικά, η απεικόνιση των γυναικών
μαγισσών σε παιδικά παραμύθια. Έτσι, θα δούμε το ρόλο που κατέχουν, τα ονόματα που
συνήθως προτιμώνται για αυτές και πολύ συχνά έχουν κάποια συγκεκριμένη σημειολογία και
τελικά ποια είναι η θέση τους στην παιδική συνείδηση. Ο ρόλος τους μεταφέρει μηνύματα
διάκρισης και έμφυλα στερεότυπα που επηρεάζουν την ψυχοσύνθεση των αδιαμόρφωτων
χαρακτήρων των παιδιών.
Το πολύτομο έργο της J.K Rowling, Χάρι Πότερ, στο οποίο κεντρικό ρόλο κατέχουν οι μάγοι
και μάγισσες, δεν θα μπορούσε να παραληφθεί. Μέσα σε αυτό θα παρακολουθήσουμε την
πορεία της κεντρικής ηρωίδας, εκ των τριών πρωταγωνιστών, μέσα στην εξέλιξη των
διηγημάτων αλλά και αρκετές ακόμα σημαντικές μάγισσες της σειράς μυθιστορημάτων που
ακόμα και σήμερα (παρά το γεγονός ότι ολοκληρώθηκε το 2007) προσελκύει το έντονο
ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού. Στο ίδιο κεφάλαιο, θα μελετήσουμε και μια περίοδο
ορόσημο για τις γυναίκες, που ήταν η περίοδος του Μεσαίωνα και όσες θεωρήθηκαν μάγισσες
καταδικάστηκαν σε ατιμωτικό θάνατο και θα διερευνήσουμε αν η τακτική αυτή σχετίζονταν
τελικά και με κοινωνικο-πολιτικές αλλαγές την εποχής. Όλα αυτά συνετέλεσαν σε μεγαλύτερο
ή μικρότερο βαθμό στην θέση της γυναίκας μέχρι και τη σημερινή εποχή. -
Fairy tales contain a wealth of references and elements. The heroes are figures from different
social classes, genders, and age groups. One category of characters that often appears are
witches. They can be found in both older and more modern fairy tales, sometimes as malicious
and ugly, and other times as likable and friendly. This thesis focuses on exploring the role of
witches and the corresponding gender stereotypes about the role of women, which have
influenced, to a greater or lesser extent, the position witches have ultimately acquired in
children's consciousness.
Initially, the view of Simone de Beauvoir in her seminal work The Second Sex is analyzed, a
work that marked a turning point in the development and dissemination of feminist ideology.
From the examination of her work, one can identify and observe the way in which prejudices
and ideologies were formed and solidified, ultimately establishing the role of women. Her
views on the construction of gender, motherhood, and female sexuality are of great interest and
are connected to the portrayal of women in children's literature. Next, the major biological
theories on gender differences are explored, highlighting their key characteristics.
An integral part of this study is, of course, the depiction of women-witches in children's fairy
tales. Thus, we will examine the role they play, the names that are typically chosen for them,
which often carry specific connotations, and ultimately their place in the children's
consciousness. Their role conveys messages of discrimination and gender stereotypes that
influence the psychological makeup of children's undeveloped characters.
The multi-volume work of J.K. Rowling, Harry Potter, in which wizards and witches play a
central role, could not be overlooked. In this, we will follow the journey of the main heroine,
one of the three protagonists, throughout the evolution of the stories, as well as explore several
other significant witches in the series of novels, which still attracts strong interest from readers
even today (despite being completed in 2007). In the same chapter, we will also examine a
pivotal period for women—the Medieval era—during which those considered witches were
condemned to a shameful death, and we will investigate whether this practice was connected
to socio-political changes of the time. All of these factors contributed, to a greater or lesser
extent, to the position of women up to the present day
-
- Hellenic Open University
- Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές