Εισαγωγή

Η έλλειψη στέγης αποτελεί ένα πολυσύνθετο κοινωνικό φαινόμενο με σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Οι άστεγοι πληθυσμοί αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις, ενώ τα προβλήματα ακοής αποτελούν συχνά παραγνωρισμένη πτυχή που ενδέχεται να επηρεάζει περαιτέρω αρνητικά την ποιότητα ζωής τους και την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.

Σκοπός

Η παρούσα εργασία στοχεύει στη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για την αξιολόγηση των προβλημάτων και της απώλειας ακοής στον άστεγο πληθυσμό, ενώ παράλληλα εξετάζει τις κοινωνικές επιπτώσεις και τις προκλήσεις στη δημόσια υγεία που απορρέουν από αυτά.

Μεθοδολογία

Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στις βάσεις δεδομένων Google Scholar και PubMed, ακολουθώντας το πρωτόκολλο PRISMA 2020. Η έρευνα διενεργήθηκε από τον Οκτώβριο του 2024 έως τον Ιανουάριο του 2025. Περιλήφθηκαν 13 άρθρα που αξιολογήθηκαν βάσει των εργαλείων JBI, και CASP, με κριτήρια ένταξης ενήλικες αστέγους σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές.

Αποτελέσματα

Συμπεριλήφθηκαν 13 άρθρα των οποίων η μεθοδολογία ποικίλει. Η πλειονότητα των άρθρων προέρχεται από την Αμερική με δύο έρευνες να έχουν πραγματοποιηθεί στην Ευρώπη. Οι μελέτες καταδεικνύουν ποσοστά προβλημάτων ακοής που κυμαίνονται από 8,74% έως και 51,9% και απώλειας ακοής στους αστέγους από 2 έως 54,5%, με σημαντικές διακυμάνσεις ανά ηλικία και περιοχή. Ακόμη, 10,6% έως 19% χρήζουν ακουστικού βαρηκοίας ενώ ένα εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό χρησιμοποιεί ακουστικό βαρηκοίας. Η διαβίωση στο δρόμο, η αυξημένη ηλικία και το αρσενικό φύλο σχετίζονται με προβλήματα και απώλεια ακοής στον άστεγο πληθυσμό. Δεν τεκμηριώθηκαν συσχετίσεις του ιατρικού ιστορικού με τα προβλήματα και την απώλεια ακοής στον άστεγο πληθυσμό και λίγες μόνο μελέτες συνέβαλαν στη γνώση αναφορικά με τη συσχέτιση κοινωνικών παραγόντων και συννοσηροτήτων με την κατάσταση ακοής των αστέγων.

Συμπεράσματα

Τα προβλήματα και η απώλεια ακοής επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής του άστεγου πληθυσμού εμποδίζοντας την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και επηρεάζοντας αρνητικά την επαγγελματική αποκατάσταση, οδηγώντας σε κύκλο φτώχειας και αστεγίας. Τα προβλήματα ακοής και η απώλεια ακοής στον άστεγο πληθυσμό πρέπει να ληφθούν υπόψιν στη χάραξη πολιτικής. Διερεύνηση του φαινομένου και καταγραφή του επιπολασμού στην Ελλάδα θα μπορούσε να αποτυπώσει τις ανάγκες και να προτείνει λύσεις για καλύτερη πρόσβαση των βαρήκοων αστέγων στις υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες.

Introduction

Homelessness is a complex social phenomenon with significant public health implications. Homeless populations face multiple challenges, while hearing problems are an often overlooked aspect that may further negatively affect their quality of life and access to health services.

Aim

The aim of this work is to conduct a systematic literature review in order to estimate prevalence of hearing problems and hearing loss in the homeless population, and examine the relevant social implications and public health challenges.

Methodology

A systematic literature review was conducted in the Google Scholar and PubMed databases, following the PRISMA 2020 protocol. The research was conducted from October 2024 to January 2025 and 13 articles were included. The quality evaluation of the articles was based on the JBI, and CASP tools. Inclusion criteria for homeless adults in various geographical areas were applied.

Results

The methodology applied in the 13 enrolled studies varied. The majority of the articles come from America with two studies conducted in Europe. The studies suggest that 8,74% to 51,9% of the studied population have hearing problems and 2% to 54,5% experience hearing loss with significant variations by age and region. Also, 10,6% to 19% need hearing aid and an extremely low percentage use hearing aid. Living on the street, older age, and male gender are associated with hearing problems and hearing loss in the homeless population. No associations of medical history with hearing problems and hearing loss in the homeless population were documented. Associations of comorbidities and social factors with the hearing status is little documented in literature.

Conclusions

Hearing problems and hearing loss burden the quality of life of the homeless population by preventing access to health services and negatively affecting vocational rehabilitation, leading to a cycle of poverty and homelessness. The evaluation of hearing problems and hearing loss in the homeless population should be taken into account in policymaking. Monitoring the phenomenon and recording the prevalence in Greece could capture the needs and propose solutions to improve access of hearing-impaired homeless people to health and social services.