Εισαγωγή: Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1 (ΣΔΤ1) είναι μια αυτοάνοση νόσος που χαρακτηρίζεται από καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος και απαιτεί δια βίου θεραπεία με ινσουλίνη. Η Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ), γνωστή για την αντιφλεγμονώδη δράση και την ισορροπημένη θρεπτική της σύνθεση, έχει αναγνωριστεί ως μια πολλά υποσχόμενη διατροφική στρατηγική για τη βελτίωση της γλυκαιμικής ρύθμισης και τη μείωση του κινδύνου συννοσηροτήτων σε ασθενείς με ΣΔΤ1.

Υλικό και Μέθοδος: Η παρούσα ανασκόπηση εμβέλειας (scoping review) διεξήχθη σύμφωνα με το πρωτόκολλο PRISMA-ScR, με σκοπό τη χαρτογράφηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας. Αναζητήθηκαν μελέτες στις βάσεις δεδομένων PubMed, Google Scholar και ScienceDirect από το 2010 έως το 2024. Χρησιμοποιήθηκαν λέξεις-κλειδιά όπως “Mediterranean diet”, “Type 1 diabetes”, “glycemic control”, και “comorbidities”. Εντάχθηκαν μελέτες που αφορούσαν τη συσχέτιση της ΜΔ με τη γλυκαιμική ρύθμιση (HbA1c, γλυκόζη νηστείας, μεταβλητότητα γλυκόζης) και τις συννοσηρότητες (καρδιαγγειακές παθήσεις, νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια). Αποκλείστηκαν μελέτες χωρίς κλινικά δεδομένα ή σαφείς αναφορές στη ΜΔ. Η διαδικασία περιλάμβανε εξαγωγή δεδομένων πληθυσμό μελέτης, μέθοδοι παρέμβασης, δείκτες υγείας και αποτελέσματα, ενώ τα ευρήματα αναλύθηκαν ποιοτικά και ποσοτικά για τη σύνθεση των κύριων θεμάτων.

Αποτελέσματα: Από τις 31 επιλεγμένες μελέτες, οι οποίες περιλάμβαναν 8.500 ασθενείς με ΣΔΤ1, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της HbA1c κατά 0,5-1,0%, βελτίωση της γλυκόζης νηστείας και της μεταβλητότητας της γλυκόζης. Οι καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου, όπως η LDL χοληστερόλη και η αρτηριακή πίεση, μειώθηκαν, ενώ η ενδοθηλιακή λειτουργία παρουσίασε βελτίωση. Οι συννοσηρότητες, συμπεριλαμβανομένων της νεφροπάθειας και της αμφιβληστροειδοπάθειας, επηρεάστηκαν θετικά, επιβεβαιώνοντας την ευεργετική δράση της ΜΔ.

Συμπεράσματα: Η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί αποτελεσματική στρατηγική για τη βελτίωση της γλυκαιμικής ρύθμισης και τη μείωση των συννοσηροτήτων σε ασθενείς με ΣΔΤ1. Παρά τους περιορισμούς, όπως η ετερογένεια και οι διαφορές στην προσκόλληση στη διατροφή, τα ευρήματα υποστηρίζουν την ενσωμάτωσή της στην καθημερινή διατροφική πρακτική. Μελλοντική έρευνα θα πρέπει να επικεντρωθεί στην εξατομίκευση της διατροφής και στη μακροχρόνια αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.

Introduction: Type 1 Diabetes Mellitus (T1DM) is an autoimmune disease characterized by the destruction of pancreatic beta cells, necessitating lifelong insulin therapy. The Mediterranean Diet (MD), known for its anti-inflammatory properties and balanced nutritional composition, has been recognized as a promising dietary strategy for improving glycemic control and reducing the risk of comorbidities in T1DM patients.

Materials and Methods: This scoping review was conducted following the PRISMA-ScR protocol to map the existing literature. Studies were sourced from PubMed, Google Scholar, and ScienceDirect databases, covering the period from 2010 to 2024. Keywords such as “Mediterranean diet,” “Type 1 diabetes,” “glycemic control,” and “comorbidities” were utilized. Studies examining the association of MD with glycemic control (HbA1c, fasting glucose, glucose variability) and comorbidities (cardiovascular diseases, nephropathy, retinopathy) were included. Exclusion criteria were studies lacking clinical data or clear references to MD. Data extraction focused on sample characteristics, intervention methods, health outcomes, and results, with findings analyzed qualitatively and quantitatively to synthesize key themes.

Results: From the 31 selected studies involving 8,500 T1DM patients, significant reductions in HbA1c (by 0.5-1.0%), fasting glucose levels, and glucose variability were observed. Cardiovascular risk factors, such as LDL cholesterol and blood pressure, were decreased, while endothelial function showed improvement. Comorbidities, including nephropathy and retinopathy, were positively affected, underscoring the beneficial impact of MD.

Conclusions: The Mediterranean Diet proves to be an effective strategy for improving glycemic control and reducing comorbidities in T1DM patients. Despite limitations, such as heterogeneity and variability in adherence, the findings support its integration into routine dietary practices. Future research should focus on personalized approaches and long-term evaluation of dietary interventions.