Η πειραματική μουσική υπό το πρίσμα της σύγχρονης φεμινιστικής και queer θεωρίας

Experimental Music in the context of Contemporary Feminist and Queer Theory (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΕΥΓΝΩΣΙΑ ΑΤΜΑΤΖΙΔΟΥ
  3. Φιλοσοφία και Τέχνες (ΦΙΤ)
  4. 08 Μαρτίου 2025
  5. Ελληνικά
  6. 77
  7. ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΑΡΜΑΝΗ
  8. Φωτεινή Μαρμάνη | Ευάγγελος Πρωτοπαπαδάκης
  9. Πειραματική μουσική | Queer θεωρία | Φεμινισμός | Σύγχρονες φεμινιστικές θεωρίες | Φιλοσοφία | Non binary - Μη δυαδικότητα | Queer Μουσικολογία
  10. Διπλωματική Εργασία
  11. 9
  12. 25
    • Στην παρούσα εργασία ερευνάται η πιθανή φιλοσοφική και ιδεολογική συνάφεια μεταξύ της πειραματικής μουσικής, των σύγχρονων φεμινιστικών θεωριών και της queer θεωρίας. Η διερεύνηση αυτή διεξάγεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, σε σύγκριση και με τις βασικές αρχές που διέπουν την τονική και ατονική μουσική, χωρίς ωστόσο να εστιάζει σε αυτές, παρά μόνο για να φωτιστεί πιο διεξοδικά το βασικό ερευνητικό ερώτημα. Ένα από τα πρώτα ζητήματα που εξετάζονται είναι το ποια μεθοδολογία θα ήταν κατάλληλη για μια τέτοια διερεύνηση, μιας και σκοπός δεν είναι να εντοπιστούν απλώς αναλογίες, αλλά πυρηνικές αναδιατυπώσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, της αναδιατύπωσης των φιλοσοφικών και ιδεολογικών αρχών που διέπουν τα υπό έρευνα πεδία, η τονική μουσική φαίνεται να συναντά τις αρχές της πατριαρχίας, η ατονική μουσική τις φεμινιστικές θεωρίες που κινούνται πάνω στο δίπολο «άντρας – γυναίκα» και «βιολογικό – κοινωνικό φύλο», ενώ η πειραματική μουσική μοιάζει να έχει αισθητή πυρηνική συνάφεια με την queer θεωρία. Χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα μια από τις πιο επιδραστικές συνθέσεις πειραματικής μουσικής, το 4’33 του John Cage, εξετάζεται η οντολογική μετατόπιση εννοιών, όπως ταυτότητα, ενότητα και πολλαπλότητα του υποκειμένου, επανάληψη, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην καίρια διαφορά μεταξύ των εννοιών της «επιτέλεσης» και της «επιτελεστικότητας», που εισάγει η Judith Butler και η queer θεωρία για το φύλο. Η ανάπτυξη της ερευνητικής διαδικασίας συνεχίζεται σε ιδεολογικό επίπεδο, αξιοποιώντας ως παράδειγμα την περίπτωση της Scratch Orchestra, ενός πειραματικού μουσικού υποκειμένου, με φιλοσοφικά και ιδεολογικά προτάγματα που συναντούν πολιτικά τη μεταδομιστική πλευρά της queer, κατά βάση, θεωρίας, η οποία επιχειρεί να αποκαλύψει τους μηχανισμούς με τους οποίους η εκάστοτε «πραγματικότητα» φυσικοποιείται, μέσα από όρους συστημικής και συχνά αδιόρατης εξουσίας, ξεκινώντας από την ίδια τη γλώσσα και από τη δυνατότητα αυτής να παράγει την πραγματικότητα και όχι απλώς να την περιγράφει. Τέλος, μέσα από την έμφαση που δίνεται στην έννοια της «διαδικασίας» και της ρευστότητας, τόσο από την πειραματική μουσική όσο και από την queer θεωρία, καθίσταται σαφής η ανάγκη διαρκούς, κριτικής ριζοσπαστικοποίησης και ανανέωσης ακόμα και των ίδιων.
    • This research explores the possible philosophical and ideological relevance between experimental music, contemporary feminist theories and queer theory. It is conducted in a broader context, in comparison with the fundamental principles underlying tonal and atonal music. Ιt doesn’t focus on them though, except to deepen more on the main research question. One of the first issues examined is which methodology would be more suitable for such an exploration, since the aim is not just to identify analogies, but to reframe core ideas. Within this context of reframing the philosophical and ideological principles underlying the fields under study, tonal music seems to encounter the principles of patriarchy, atonal music encounters feminist theories based on the binary "man – woman" and "biological – social gender", while experimental music seems to have a significant conceptual connection with queer theory. Using as an example one of the most influential compositions of experimental music, John Cage's 4'33, the ontological shift of concepts such as identity, unity and multiplicity of the subject, repetition, is examined mostly on the base of the crucial difference between the concepts of 'performance' and 'performativity’, as introduced by Judith Butler and queer theory regarding gender. The research process continues on an ideological level, using as an example the case of the Scratch Orchestra, an experimental musical entity, with philosophical and ideological percepts that intersect with the post-structuralist dimensions of queer theory, which aims to uncover the mechanisms by which any given "reality" is naturalized through systemic, often invisible, power, starting with language itself and its ability to actively produce reality, rather than merely describe it. Ultimately, through the emphasis on the concept of "process" and fluidity – central to both experimental music and queer theory – the need for ongoing, critical radicalization and renewal of both theories and practices becomes evident.
  14. Hellenic Open University
  15. Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 4.0 Διεθνές