Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως αντικείμενο τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο ο φωτισμός μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο ανάδειξης και προτροπής για επανάχρηση κτιρίων στον δημόσιο χώρο. Στόχος είναι να μελετηθεί ο κοινωνικός αντίκτυπος του φωτισμού ανάδειξης του κελύφους ενός υφιστάμενου κτιρίου στο αστικό τοπίο.

Για την προσέγγιση του θέματος θα τεθούν ζητήματα προς διερεύνηση με ένα από τα βασικά ερωτήματα να σχετίζεται με τον τρόπο που εφαρμόζεται ο φωτισμός των εξωτερικών ορίων υφιστάμενων κτιρίων της πόλης καθώς και το πότε επιλέγεται να φωτιστεί το κέλυφος ενός κτιρίου. Με έναν τέτοιο χειρισμό υπάρχει κίνδυνος υπερβολικού φωτισμού στο νυχτερινό τοπίο της πόλης; Σε ποιο βαθμό σχετίζεται η λειτουργία που φιλοξενεί ένα κτίριο με τη χρήση φωτισμού στο εξωτερικό του; Είναι ικανός ο φωτισμός να αφυπνίσει την μνήμη των κατοίκων μιας πόλης και να καταστήσει γνωστό ένα παρηκμασμένο κτίριο;

Μέσω βιβλιογραφικής έρευνας θα διερευνηθεί η ύπαρξη συσχετισμού ανάμεσα στην αρχιτεκτονική ταυτότητα ενός κτιρίου και το είδος του εξωτερικού φωτισμού ανάδειξης που επιλέγεται για αυτό. Στη συνέχεια, θα παρουσιαστούν παραδείγματα περιπτώσεων όπου ο φωτισμός έχει χρησιμοποιηθεί αφενός ως εργαλείο επισήμανσης αρχιτεκτονικών στοιχείων όψεων αφετέρου ως εργαλείο αναβίωσης εγκαταλελειμμένων χώρων σε πόλεις, προκαλώντας το δημόσιο ενδιαφέρον με την προβολή των μοναδικών ιδιοτήτων και δυνατοτήτων παραμελημένων χώρων. Επίσης, θα γίνει αναφορά στο φαινόμενο της φωτορύπανσης, το οποίο αποτελεί κυρίαρχο πρόβλημα της σύγχρονης πόλης, με παράθεση παραδειγμάτων εγκαταστάσεων φωτισμού όψεων και αναφορά στο ενεργειακό τους αποτύπωμα.

Κατόπιν της παραπάνω έρευνας προτείνεται ο φωτισμός του κελύφους ενός κτιρίου – τοπόσημου στον αστικό ιστό, με σκοπό την ανάδειξη και την προτροπή για την αποκατάσταση και επανάχρησή του. Πρόκειται για ένα από τα εγκαταλελειμμένα κτίρια του Γηροκομείου Αθηνών, το κτίριο Ευγηρίας Πρόνοια, το οποίο δεσπόζει στην συμβολή της οδού Ευσταθίου Λάμψα και λεωφόρου Κηφισίας και αποτελεί το εναρκτήριο οπτικό ερέθισμα ενός παρατηρητή με τον ευρύτερο χώρο του Γηροκομείου. Η μελέτη φωτισμού εκπονείται βάσει προτύπων και κανονισμών που αφορούν στον φωτισμό προσόψεων ενώ στο πλαίσιο της θα παρουσιαστούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των κατάλληλων φωτιστικών σωμάτων για εξωτερική τοποθέτηση με αυτόν τον σκοπό.

The present thesis aims to investigate how lighting can function as a tool for highlighting and promoting the reuse of buildings in the public space. The objective is to study the social impact of architectural lighting on the façade of an existing building in the urban landscape.

To approach this topic, various research questions will be posed, with one of the main questions relating to how exterior lighting of existing city buildings is applied and when the façade of a building is chosen to be illuminated. With such handling, there is a risk of excessive lighting in the city's nighttime landscape. To what extent is the function of a building related to the use of external lighting? Can lighting awaken the memory of a city's inhabitants and make a neglected building known?

Through a literature review, the existence of a correlation between a building's architectural identity and the type of exterior accent lighting selected for it will be explored. Subsequently, examples of cases where lighting has been used both as a means of highlighting architectural elements and as a tool for reviving abandoned spaces in cities, generating public interest by showcasing the unique properties and potential of neglected areas, will be presented. Additionally, the phenomenon of light pollution, a dominant issue in modern cities, will be analyzed, with reference to the energy footprint of building façade lighting.

Following the above research, the proposal is made for the illumination of the façade of a building – a landmark in the urban fabric – with the aim of highlighting and promoting its restoration and reuse. This concerns one of the abandoned buildings of the Athens Home for the elderly, which stands at the intersection of Efstathiou Lampsa Street and Kifisias Avenue, serving as the initial visual stimulus for an observer within the broader area of the Nursing Home. The lighting study is conducted based on standards and regulations related to façade lighting, and within this context, the qualitative characteristics of suitable lighting fixtures for external installation for this purpose will be presented.