Περίληψη

Η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία αποσκοπεί στη συγκεντρωτική πληροφόρηση του αναγνώστη για τα χρήσιμα ψηφιακά εργαλεία, που μπορούν να έχουν εφαρμογή σε ένα χημικό εργαστήριο. Λόγω της συνεχούς ψηφιακής ανάπτυξης και της εφαρμογής διαδικασιών Quality 4.0, τα επιστημονικά εργαστήρια απαιτείται να συνδυάσουν την καθημερινή ροή εργασίας με τις νέες τεχνολογίες, οι οποίες είναι σταθερά αυξανόμενες.

Γίνεται αναλυτική αναφορά στα ψηφιακά εργαλεία που συναντώνται μέχρι τώρα στα αναλυτικά εργαστήρια και διαχωρισμός ανάλογα με τον τύπο της ψηφιακής τεχνολογίας που στηρίζονται, δίνονται πληροφορίες για τον σκοπό της λειτουργίας τους και τον ρόλο που μπορεί να έχει στη βελτίωση της λειτουργίας του εργαστήριου. Η δημιουργία ενός «Έξυπνου» εργαστηρίου που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, στο διαδίκτυο των πραγμάτων και στην ολική ενσωμάτωση των αυτοματοποιημένων ψηφιακών λύσεων είναι μια πρόκληση, που η επίτευξη της μπορεί να επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις.

Οι διεθνείς οργανισμοί διαχείρισης ποιότητας (όπως ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης-International Organization of Standardization, ISO) εργάζονται τα τελευταία χρόνια για τη διαμόρφωση κατευθυντήριων οδηγιών και κανονισμών για την ποιότητα των δεδομένων που προκύπτουν από τα εργαστήρια. Διαδικασίες διασφάλισης ακεραιότητας και ακρίβειας δεδομένων, μέσω του ελέγχου των συστημάτων και της αυτοματοποίησης των λειτουργιών διαμορφώνονται, ώστε τα χημικά εργαστήρια να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις των αρχών. Στη διπλωματική αυτή εργασία γίνεται προσέγγιση της χρήσης των ψηφιακών εργαλείων σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα ποιότητας και γίνεται μια προσπάθεια αποτύπωσης των δυνητικών κινδύνων που προκύπτουν από την ψηφιοποίηση των εργαστηρίων. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής των ψηφιακών εργαλείων δεν είναι πολλά. Το ποσοστό των εργαστηρίων που ακολουθούν τον δρόμο της ψηφιοποίησης είναι σταδιακά αυξανόμενο, όμως προς αυτή την κατεύθυνση, η βιβλιογραφία δεν έχει επαρκείς πληροφορίες, ώστε να γίνει διεξοδική ανάλυση ρίσκου και αυτό καθιστά μια σημαντική μελλοντική πρόκληση.

Abstract
The master's thesis aims to provide the reader with consolidated information about all useful digital tools that can be applied in a chemical laboratory. Due to the continuous digital development and implementation of Quality 4.0 processes, scientific laboratories must combine the daily workflow with the new technologies, which are steadily increasing.

A detailed review is made to the digital tools found so far in the analytical laboratories and a division according to the type of digital technology supported, information is given on the purpose of their operation and their role in improving the operation of the laboratory. Creating a "Smart" Laboratory based on artificial intelligence, the internet of things and the total integration of automated digital solutions is a challenge that can bring significant improvements.

International quality management organizations (such as the International Organization of Standardization, ISO) have been working in recent years to formulate guidelines and regulations for the quality of laboratory data. Procedures to ensure data integrity and accuracy, through the control of systems and the automation of operations are established, so that chemical laboratories comply with the regulations of the authorities. In this thesis, the use of digital tools is approached in relation to international quality standards and an attempt is made to capture the potential risks arising from the digitization of laboratories. Results of digital tools are not many. The number of laboratories adopting digitization is gradually increasing. Consequently, there is insufficient literature to conduct a comprehensive risk analysis, making this an important challenge for the future.