Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με την ανάλυση ανθεκτικότητας στη σύγχρονη εποχή και ειδικά μετά από τα καταστροφικά γεγονότα χωρίς προηγούμενο, τη μετα-COVID-19 περίοδο, τη διαρκή απειλή της κλιματικής αλλαγής, τη ραγδαία ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας και επομένως την ανάγκη εξέλιξης της ανάλυσης διακινδύνευσης για να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις.

Ειδικότερα εξετάζεται ο ρόλος της ανάλυσης ανθεκτικότητας προς την κατεύθυνση αυτή, κατά πόσο αυτή αποτελεί ένα νέο ή συμπληρωματικό πεδίο της ανάλυσης διακινδύνευσης και τι έχει να προσφέρει. Εκτός από την ανθεκτικότητα υπάρχουν και άλλες έννοιες που είναι βασικές τόσο για στην ανάλυση διακινδύνευσης, όσο και για την ανάλυση της ανθεκτικότητας όπως πχ η τρωτότητα, ή η ευρωστία του εξεταζόμενου συστήματος.

Πολλοί ερευνητές έχουν ήδη θέσει το ερώτημα: «Ποιο είναι το μέλλον της ανάλυσης διακινδύνευσης;» Ιδιαίτερα υπό την πίεση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, των πολύπλοκων πλέον συστημάτων που πρέπει να προστατευτούν, την παγκοσμιοποίηση των απειλών (ιοί, διαδίκτυο, μεταφορές κ.α.), αλλά και της ανάγκης για βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη. Κάποιες φωνές αμφισβητούν την κλασική ανάλυση διακινδύνευσης και καλούν για μετάβαση προς την ανάλυση ανθεκτικότητας ή για ένα συνδυασμό των δυο πεδίων.

Για την καλύτερη κατανόηση της έννοιας της ανθεκτικότητας ανασκοπείται η βιβλιογραφία και παρουσιάζονται οι ορισμοί και η ιστορική εξέλιξη του όρου. Περιγράφονται πλεονεκτήματα της ανάλυσης ανθεκτικότητας σε σχέση με την ανάλυση διακινδύνευσης, εξετάζονται τομείς στους οποίους η εφαρμογή της ανάλυσης ανθεκτικότητας μπορεί να βοηθήσει να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν στη σύγχρονη εποχή. Παρά τις διάφορες εφαρμογές της ανάλυσης ανθεκτικότητας, υπάρχουν ζητήματα που χρειάζεται να αντιμετωπιστούν για την ευρύτερη εφαρμογή της και τονίζονται από τους ερευνητές, όπως κυρίως το  θέμα του κοινού ορισμού και της προτυποποίησης.

Αναφέρονται κάποιες μεθοδολογίες και πλαίσια που έχουν αναπτυχθεί από ερευνητές για την εφαρμογή της ανάλυσης ανθεκτικότητας σε συγκεκριμένα συστήματα και παρουσιάζονται πιο αναλυτικά η προσέγγιση της Μήτρας Ανθεκτικότητας και το πλαίσιο SCRAM για την καλύτερη κατανόηση.

Γίνεται αναφορά στα εργαστήρια δοκιμών και στα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από την ενσωμάτωση της ανάλυσης ανθεκτικότητας στις διάφορες διαδικασίες τους, για το πως μπορεί η ανάλυση ανθεκτικότητας να ενισχύσει την ικανότητα και προσαρμοστικότητά τους απέναντι σε διάφορες προκλήσεις που μπορεί να διαταράξουν τη ροή των εργασιών και δυναμική ενός τέτοιου εργαστηρίου. Παρουσιάζεται μια μελέτη περίπτωσης από ένα νοσοκομειακό εργαστήριο στη Σαουδική Αραβία, από την περίοδο της πανδημίας του COVID-19, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετώπισαν τα εργαστήρια του Υπουργείου Αγροτικής ανάπτυξης και Τροφίμων την ίδια περίοδο. 

Τέλος παρουσιάζονται τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση και τη μελέτη περίπτωσης.

This diploma thesis deals with resilience analysis in the modern era and especially after the unprecedented catastrophic events, the post-COVID-19 period, the constant threat of climate change, the rapid development of the information society and therefore the need to evolve risk analysis to meet the new challenges.

In particular, the role of resilience analysis in this direction is examined, whether this is a new or complementary field of risk analysis and what it has to offer. In addition to resilience, there are other concepts that are essential in both risk and resilience analysis, such as vulnerability, or the robustness of the system under consideration.

Many researchers have already asked the question: “What is the future of risk analysis?” Especially under the pressure of the consequences of climate change, the more complex systems that must be protected, the globalization of threats (viruses, internet, transport, etc.), but also the need for viable and sustainable development. Some voices challenge classical risk analysis and call for a transition to resilience analysis or a combination of the two fields.

For a better understanding of the concept of resilience, the literature is reviewed and the definitions and historical evolution of the term are presented. Advantages of resilience analysis over risk analysis are described, areas where the application of resilience analysis can help address the challenges and risks faced in the modern era are examined. Despite the various applications of resilience analysis, there are issues that need to be addressed for its wider application and are highlighted by researchers, such as the issue of common definition and standardization.

Some methodologies and frameworks developed by researchers to apply resilience analysis to specific systems are mentioned and the approach of the Resilience Matrix and the framework SCRAM are ​​presented in more detail for better understanding.

Finally, report is made to testing laboratories and the benefits that can arise from the integration of resilience analysis into their various processes, on how resilience analysis can enhance their ability and adaptability to various challenges that can disrupt the flow of work and dynamics of such a laboratory. A case study from a hospital laboratory in Saudi Arabia, from the period of COVID-19 pandemic is presented, as well as the problems faced by the laboratories of the Ministry of Rural Development and Food during the same period. 

Finally, the conclusions derived from the literature review and the case study are discussed.