Ο πολιτισμός, έννοια πολυδιάστατη, εκφράζει το σύνολο των υλικών και άυλων δημιουργημάτων της ανθρωπότητας και αποτελεί το σημαντικότερο μέσο για την επίτευξη της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης· οικοδομεί οικονομίες, διαμορφώνει ταυτότητες και αξίες, διαμορφώνεται από την τέχνη, από ήθη, έθιμα και παραδόσεις, και δημιουργεί μια αίσθηση συνέχειας των κοινωνιών στον χρόνο. Η διαφύλαξη, η προβολή και η αξιοποίηση των πολιτιστικών πόρων μιας χώρας, μιας περιοχής ή μιας τοπικής κοινότητας αποτελούν αρμοδιότητες της πολιτιστικής πολιτικής, δηλαδή της κρατικής δράσης και στρατηγικής που αναπτύσσεται για την αναδιανομή του πολιτισμικού κεφαλαίου προς όφελος του πλουραλισμού και της ισότητας, με γνώμονα τη βιωσιμότητα των πολιτιστικών αγαθών.

Η σχέση μεταξύ του πολιτισμού και του τουρισμού συνιστά μια σχέση αλληλένδετη και αλληλοεξαρτώμενη· αυτός ο αμφίδρομος δεσμός ενισχύει τόσο την τουριστική βιομηχανία, όσο και την πολιτιστική κληρονομιά. Ο πολιτιστικός τουρισμός αποτελεί μια μορφή εναλλακτικού τουρισμού που γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες. Το μουσείο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξή του, δεδομένου ότι αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς θεσμούς, που συγκεντρώνει, συντηρεί και προβάλλει τα τεκμήρια της πολιτιστικής κληρονομιάς, και ενισχύει τη συνολική τουριστική προσφορά ενός προορισμού.

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται την αξιοποίηση της δύναμης του πολιτισμού, ερευνώντας τον ρόλο του στην ανάπτυξη του τουρισμού, με άξονα την πολιτιστική πολιτική και το μουσείο. Εξετάζει τη συνεισφορά του Μουσείου Μαστίχας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, μέσω της άσκησης της βιώσιμης πολιτιστικής πολιτικής του και της προβολής των τεκμηρίων της παραδοσιακής μαστιχοκαλλιέργειας, στην ανάπτυξη του τουρισμού στο νησί της Χίου. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το Μουσείο Μαστίχας αποτελεί ένα συγκριτικό και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την ανάπτυξη του τουρισμού στη Χίο, ένα πολύτιμο πολιτιστικό εργαλείο, που όμως έως τώρα δεν έχει αξιοποιηθεί επαρκώς.

Culture, a multifaceted concept, embodies all the tangible and intangible creations of humanity and is the lynchpin of achieving economic and social development; it builds economies, shapes identities and values, is shaped by art, social customs and traditions, thereby fostering a sense of societal continuity. The preservation, promotion and capitalisation of the cultural resources of a country, a region or a local community fall under the scope of cultural policy, i.e., the strategic state action designed to redistribute cultural capital for the benefit of pluralism and equality, with a view to ensuring the sustainability of cultural goods.

The relationship between culture and tourism is interlinked and interdependent; this symbiotic nexus strengthens both the tourism industry and cultural heritage. Cultural tourism is an emerging form of alternative tourism that has experienced rapid and significant growth in recent decades. The museum plays a central role in its development, as it is one of the most pivotal cultural institutions, collecting, preserving and promoting exhibits of cultural heritage, and enriching the tourism offerings of a destination.

This master thesis delves into the transformative power of culture, exploring its pivotal role in the evolution of tourism, with a specific focus on cultural policy and the Mastic Museum of the Piraeus Bank Group Cultural Foundation. It examines the contribution of the latter, facilitated by its sustainable cultural policy and the promotion of exhibits on traditional mastic cultivation, to the development of tourism on the island of Chios. The research findings showed that the Mastic Museum constitutes a comparative and competitive advantage for tourism development in Chios, a valuable cultural tool, which so far has not been sufficiently capitalised.