Η τοξοπλάσμωση φαίνεται να είναι η πιο διαδεδομένη ζωονόσος παγκοσμίως. Προκαλείται από το πρωτόζωο Toxoplasma gondii. Το παράσιτο αυτό έχει έμμεσο βιολογικό κύκλο με τελικό ξενιστή τα αιλουροειδή και ενδιάμεσους ξενιστές τα θερμόαιμα ζώα και τον άνθρωπο. Εκτιμάται ότι το ένα τρίτο τόσο του ανθρώπινου πληθυσμού όσο και των αιλουροειδών έχει μολυνθεί από το παράσιτο. Μεταδίδεται στον άνθρωπο κυρίως με την κατανάλωση μολυσμένων ζωικών προϊόντων, φρούτων και λαχανικών. Αποτελεί έτσι ένα νόσημα ιδιαίτερης σημασίας για τη δημόσια υγεία και κυρίως για τις εγκύους (πρόκληση αποβολών) και τους ανοσοκατασταλμένους ασθενείς (εγκεφαλίτιδες και οφθαλμικά προβλήματα).

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελείται από δύο μέρη, το γενικό και το ειδικό. Το γενικό μέρος περιλαμβάνει την βιβλιογραφική ανασκόπηση του παρασίτου. Το ειδικό μέρος περιλαμβάνει τη μελέτη που πραγματοποιήθηκε για την διερεύνηση των γνώσεων σχετικά με τη τοξοπλάσμωση στους επαγγελματίας υγείας της Ελλάδος. Ειδικότερα:

Σκοπός: Η αξιολόγηση της γνώσης πάνω στο θέμα της τοξοπλάσμωσης των επαγγελματιών υγείας της Ελλάδος.

Υλικά και μέθοδοι: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική μελέτη με τη χρήση ερωτηματολογίου το οποίο περιείχε ερωτήσεις σχετικές με την επιδημιολογία, τη διάγνωση και τις κλινικές πτυχές του παρασίτου. Στη μελέτη συμμετείχαν κτηνίατροι, γιατροί, νοσηλευτές και φαρμακοποιοί. Το ερωτηματολόγιο δόθηκε σε φυσική και ηλεκτρονική μορφή. Στους κτηνιάτρους δόθηκε μόνο σε ηλεκτρονική μορφή. Οι περισσότεροι γιατροί και νοσηλευτές που συμμετείχαν ανήκαν σε ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Αθήνας. Οι περισσότεροι φαρμακοποιοί της μελέτης είχαν φαρμακείο σε συγκεκριμένες συνοικίες της Αθήνας.

Αποτελέσματα: Συνολικά συμμετείχαν 265 επαγγελματίες υγείας. Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες ήταν γυναίκες (65,66%), ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των απαντήσεων δόθηκε από κτηνιάτρους (35,85%). Σχεδόν όλοι οι επαγγελματίες υγείας γνώριζαν τον αιτιολογικό παράγοντα της τοξοπλάσμωσης (93,58%), ενώ λίγο περισσότεροι από τους μισούς (59,62%) αναγνώρισαν τον τελικό ξενιστή του παρασίτου. Αρκετοί αναγνώρισαν πως το παράσιτο μεταδίδεται με την κατανάλωση μολυσμένου κρέατος (71,7%) και άπλυτων φρούτων-λαχανικών (86,8%), όμως λιγότεροι από τους μισούς (40,4%) δεν γνώριζαν πως το παράσιτο μεταδίδεται και με την κατανάλωση μολυσμένου νερού. Σχεδόν οι μισοί (51,7%) απάντησαν σωστά πως το παράσιτο δεν μεταδίδεται με άμεση επαφή με μία γάτα και αρκετοί ήταν εκείνοι (70,2%) που απάντησαν πως δεν πρέπει οπωσδήποτε μία γάτα να απομακρύνεται από μία έγκυο γυναίκα. Περισσότεροι των μισών γνώριζαν πως η τοξοπλάσμωση είναι μία ασυμπτωματική ασθένεια (84,2%), ότι αυτή έχει ευκαιριακό χαρακτήρα στα ανοσοκατασταλμένα άτομα (68,3%) και τους ορισμούς της συγγενούς τοξοπλάσμωσης (72,52%) και της ορομετατροπής των εγκύων (70,2%). Περισσότεροι από τους μισούς (65,3%) γνώριζαν ότι η μετάδοση του παρασίτου στο έμβρυο είναι πιο επιβλαβής κατά το 1^ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, ενώ αντίθετα μόνο το 34,5 % του δείγματος απάντησε πως η περίοδος υψηλότερου κινδύνου για μετάδοση στο έμβρυο είναι το 3^ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Όσον αφορά τη διάγνωση και θεραπεία, περισσότεροι από τους μισούς απάντησαν σωστά σε όλες τις ερωτήσεις.

Συμπεράσματα: Η μελέτη αυτή έδειξε ότι οι επαγγελματίες υγείας στην Ελλάδα έχουν σχετικά καλές γνώσεις για την τοξοπλάσμωση. Παρόλα αυτά θεωρείται απαραίτητη η συνεχής επιμόρφωση, κυρίως των γιατρών και των νοσηλευτών, σε θέματα μετάδοσης, διάγνωσης και θεραπείας του παρασίτου.

Toxoplasmosis appears to be the most widespread zoonotic disease worldwide. It is caused by the protozoan Toxoplasma gondii. This parasite has an indirect biological cycle where felines are the definitive hosts and warm-blooded animals and humans are the intermediate hosts. It is estimated that one third of both human and feline populations are infected with the parasite. It is transmitted to humans mainly through the consumption of contaminated animal products, fruits and vegetables. It is therefore a disease of particular importance for public health and especially for pregnant women (causing miscarriages) and immunosuppressed patients (encephalitis and eye problems).

This thesis consists of two parts; the general and the specific. The general part includes a literature review of the parasite. The specific part includes the study carried out to investigate the knowledge of toxoplasmosis among healthcare professionals in Greece. Particularly:

Purpose: The evaluation of the knowledge on the topic of toxoplasmosis of the health professionals in Greece.

Materials and methods: A cross-sectional study was performed using a questionnaire related to the epidemiology, diagnosis and clinical aspects of the parasite. Veterinary surgeons, medical doctors, nurses and pharmacists participated in the study. The questionnaire was given either in physical or electronic form. Veterinary surgeons were only given in electronic form. Most of the participating medical doctors and nurses were part of a university hospital in Athens. Most of the pharmacists had their own pharmacy in specific districts of Athens.  

Results: A total of 265 health professionals participated in the study. Most of the participants were women (65.66%), while the largest percentage of responses were given by veterinary surgeons (35.85%). Almost all health professional knew the causative agent of toxoplasmosis (93.58%), while slightly more than half (59.62%) recognised the definitive host of the parasite. Several participants recognised that the parasite is transmitted by eating contaminated meat (71.7%) and unwashed fruits and vegetables (86.8%). But less than half (40.4%) did not know that the parasite is also transmitted by consuming contaminated water. Almost half (51.7%) answered correctly that the parasite is not transmitted by direct contact with a cat and there were many (70.2%) who answered that a cat does not necessarily have to be taken away from a pregnant woman. More than half knew that toxoplasmosis is an asymptomatic disease (84.2%), that it has an opportunistic behaviour in immunocompromised individuals (68.3%) and the definitions of congenital toxoplasmosis (72.52%) and seroconversions of pregnant women (70.2%). More than half (65.3%) knew that the highest risk period of severity of lesions for the foetus is the 1^st trimester of pregnancy, while only 34.5% of participants knew that the highest risk period of toxoplasmosis transmission is the 3^rd trimester of the pregnancy. Regarding diagnosis and treatment, more than half of the participants answered correctly all the relevant questions.  

Conclusions: This study showed that the health professions in Greece have a relatively good knowledge about toxoplasmosis. Despite this, continuous training in matters of transmission, diagnosis and treatment of the parasite, especially for medical doctors and nurses, is considered necessary.