Η φιλοσοφία ESG περιλαμβάνει την ενσωμάτωση των αρχών της περιβαλλοντικής συνείδησης, της κοινωνικής ευθύνης και της χρηστής διακυβέρνησης στις αναπτυξιακές πολιτικές που σχεδιάζουν και υλοποιούν τα κράτη, οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις. Αποτελεί μέρος της προσπάθειας προσαρμογής τους σε ένα κόσμο που εξελίσσεται και μετασχηματίζεται διαρκώς. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν είναι πολλές και έχουν τεράστιες κοινωνικοοικονομικές διαστάσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, οι κοινωνικές και φυλετικές ανισότητες, ο κοινωνικός αποκλεισμός η παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, κ.ά.

Την παρούσα εργασία θα απασχολήσει η εφαρμογή της φιλοσοφίας ESG από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ο τραπεζικός τομέας, ως ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της παγκόσμιας οικονομίας, έχει αναγνωρίσει ότι η συνεισφορά του στους στόχους ενός βιώσιμου μέλλοντος είναι απαραίτητη, όχι μόνο, για την βιωσιμότητα της οικονομίας, την προστασία του περιβάλλοντος και της κοινωνίας αλλά κατ’ επέκταση και για την  βελτίωση της δικής του κερδοφορίας. Σαν αποτέλεσμα, τα τελευταία χρόνια πολλά τραπεζικά ιδρύματα, έχουν προβεί σε σημαντικές προσαρμογές, αναπτύσσοντας  προϊόντα και υπηρεσίες προσανατολισμένα στη βιωσιμότητα και υλοποιώντας υπεύθυνες δράσεις στους ευαίσθητους τομείς του περιβάλλοντος της κοινωνίας και της εταιρικής διακυβέρνησης.

Κύριος στόχος της εργασίας είναι να συνδεθεί η θεωρία και το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για το ESG, που διατυπώνονται στο πρώτο μέρος, με την πράξη όπως αυτή μπορεί να γίνει αντιληπτή από τις ετήσιες Εκθέσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης του έτους 2022, των τεσσάρων (4) ελληνικών συστημικών τραπεζών (Εθνική Τράπεζα, Eurobank, Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς), που αναλύονται στο δεύτερο μέρος της παρούσας και δείχνουν τις στρατηγικές υπεύθυνης τραπεζικής που ακολουθούν οι τράπεζες αυτές. Στο τρίτο μέρος της παρούσας, παρατίθενται τα ευρήματα της πρωτογενούς έρευνας που διενεργήθηκε, προκειμένου να διερευνηθεί η αποτελεσματικότητα της ενσωμάτωσης των κριτηρίων ESG στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο (βραχυπρόθεσμος ορίζοντας) και να εξαχθούν πολύτιμα συμπεράσματα ως προς την αντίληψη των συμμετεχόντων στην έρευνα για την συνεισφορά των τραπεζών στους στόχους ενός βιώσιμου μέλλοντος (μακροπρόθεσμος ορίζοντας).

The acronym ESG, summarizes the commitment to contribute to the environmental, social and governance values. Applying ESG principles, requires a series of actions to be taken by contemporary states, organizations, and businesses, to integrate into their economic and development plans, the values of environmental consciousness, social responsibility, and good governance, as part of their effort to adapt to a constantly evolving and transforming world. The challenges they face, related to climate change, human rights violations, social and racial inequalities, social exclusion, personal data breaches, and more, carry great risk to them, not only because of the numerous socioeconomic implications they bear, but also because of the potential damage they can cause to their development process.

The present postgraduate thesis constitutes an effort to delve into issues related to the application of the ESG philosophy in the Greek Banking System. Undeniably, banking institutions are key elements of the global economy. As such, their contribution to the goals of a viable future is essential; on the one hand, for the sustainability of the economy and the protection of the environment and society, on the other hand because in a highly competitive environment, good financial results are no longer enough to be successful. The realization that being up to date with ESG principles may reward them with opportunities to improve their profitability, has motivated many banks to implement the ESG principles by developing products and services oriented towards safeguarding the sustainability of the environment, society and the economy.

The objective of the thesis is to link the theory and the legislative and regulatory framework for ESG, outlined in the first part, to its practical application by the four (4) Greek systemic banks, based on the results of the annual “Sustainability and Development Reports” each of them issued for the year 2022. The focus of the third part of this work, will be on the survey conducted with the aim to explore the effectiveness of the integration of ESG in the Greek banking industry as it is perceived by the participants who are bank executives. It is expected to draw valuable conclusions regarding the current and future contribution of banks to the goals of a sustainable future.