Γενικά τα τεχνικά έργα εμπεριέχουν κινδύνους οι οποίοι εφόσον εκδηλωθούν επιφέρουν δυσμενείς επιπτώσεις τόσο κατά τη διάρκεια της κατασκευής τους όσο και της λειτουργίας τους. Ειδικότερα τα υπόγεια έργα αποτελούν μια μεγάλη κατηγορία ιδιαίτερα σημαντικών και δύσκολων έργων. Η ιδιαίτερη φύση τους οφείλεται σε παράγοντες όπως η πολυπλοκότητα τους, οι αβεβαιότητες που σχετίζονται με το υπέδαφος, η επιρροή τους στην καθημερινότητα των πολιτών, ο μεγάλος αριθμός εμπλεκομένων μερών, αλλά και εξαιτίας των μεγάλων προϋπολογισμών και της σημαντικότητας τους σε εθνικό επίπεδο.

Η διαχείριση των κινδύνων σε ένα υπόγειο έργο αποτελεί κρίσιμη παράμετρο για την επίτευξη της ολοκλήρωσης του έργου, ενώ έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ασφάλεια, στο κόστος, στο χρόνο και στην ποιότητα της κατασκευής.

Το πεδίο έρευνας είναι εξαιρετικά μεγάλο και μπορεί να διαχωριστεί σε υποκατηγορίες όπως : υπόγεια έργα εντός ή εκτός αστικού περιβάλλοντος, σε κινδύνους που αφορούν την φάση κατασκευής ή την φάση λειτουργίας του έργου, τους κατασκευαστικούς κινδύνους, τους κινδύνους που αφορούν την ασφάλεια και την υγεία κλπ.

Η παρούσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική εργασία επικεντρώνεται στους κινδύνους κατά την κατασκευή των υπόγειων έργων που πραγματοποιούνται εντός αστικού ιστού και αφορούν κατά κύριο λόγω έργα Μετρό, εστιάζοντας στο Μετρό της Αθήνας.

Πραγματοποιείται αναγνώριση των κινδύνων μέσω βιβλιογραφικής έρευνας, συνεντεύξεων και ανασκόπησης τους με βάση το ήδη κατασκευασμένο δίκτυο Μετρό της Αθήνας. Κατόπιν γίνεται κατανομή των κινδύνων σε 6 βασικές κατηγορίες: 1.            Εξωτερικοί κίνδυνοι, 2. Οικο-νομικοί παράγοντες, 3. Τεχνικοί κίνδυνοι, 4. Προγραμματισμός & Διοικητικοί κίνδυνοι 5. Νομικοί/Πολιτικοί/Κοινωνικοί παράγοντες, 6. Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι. Μέσω ερωτη-ματολογίου αξιολογούνται οι κίνδυνοι ως προς την σημαντικότητα τους και την επιρροή τους σε σχέση με την ασφάλεια, το κόστος την ποιότητα και το χρόνο κατασκευής του έργου. Τέλος επιχειρείται συσχετισμός των απαντήσεων που λήφθηκαν ανάλογα με το πεδίο απασχόλησης των ερωτηθέντων.

Τα αποτελέσματα της μελέτης αναδεικνύουν τους σημαντικότερους από τους κινδύνους που αναγνωρίστηκαν ανά κατηγορία καθώς και τις δύο κυριότερες επιρροές ανά κατηγορία κινδύνων, ενώ προτείνονται μέθοδοι και ενέργειες για την αντιμετώπιση των σημαντικότερων κινδύνων που ανέδειξε η έρευνα.

In general, technical projects involve risks which, if they occur, have adverse results both during their construction and their operation. Especially underground projects are a large category of particularly important and difficult projects. Their specificity is due to factors such as their complexity, the uncertainties related to the soil, their influence on the daily life of citizens, the large number of parties involved, but also due to the large budgets and their importance at the national level.

Risk management in an underground project is critical to achieving project completion and has a major impact on construction safety, cost, time and quality.

The field of research is extremely large and can be divided into subcategories such as: underground projects inside or outside urban environment, risks during construction or during the operation of the project, construction hazards, risks related to safety and health, etc.

This Master’s Thesis focuses on the risk during the construction of urban underground projects, focusing on the Athens Metro.

Risks are identified through bibliographic research, interviews and hazards review based on the already constructed Athens Metro lines. The risks are then divided into six main categories: 1. External hazards, 2. Economic factors, 3. Technical risks, 4. Planning & Administrative risks, 5. Legal/Political/Social factors, 6. Environmental risks. Through a questionnaire, the risks are evaluated in terms of their importance in relation to safety, cost, quality and timetable of the project. Finally, an attempt is made to correlate the answers received according to the field of employment of the respondents.

The results of the study highlight the most important of the risks identified per category as well as two main influences per risk category, while for the most important risks, based on the research, methods and countermeasures are proposed.