Εισαγωγή: Η ενσυναίσθηση συνιστά θεμελιώδες εργαλείο της θεραπευτικής σχέσης μεταξύ των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών τους και η συμβολή της έχει αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την επίτευξη καλύτερων θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Παράλληλα, παρατηρείται ότι, κατά την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των περιπτώσεων ασθενών με άγχος και κατάθλιψη αυξάνεται σημαντικά για δύο κυρίως λόγους: (i) την χρηματοοικονομική κρίση που έπληξε σοβαρά την Ελληνική οικονομία, οδηγώντας τους Έλληνες πολίτες σε χρέη και απειλές κατάσχεσης της κατοικίας τους και (ii) την πανδημία του Covid-19, στα πλαίσια της οποίας επιβλήθηκαν αυστηρά μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων.

Σκοπός: Σκοπός της εργασίας είναι αφενός να εξετάσει το βαθμό στον οποίον, το αντιλαμβανόμενο επίπεδο ενσυναίσθησης των ιατρών μπορεί να επηρεάσει με σημαντικό τρόπο το επίπεδο συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους που εμφανίζουν οι ασθενείς τους, αφετέρου να διερευνήσει: (i) τη βαρύτητα των συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους που παρουσιάζουν οι ασθενείς που επισκέπτονται το Κέντρο Υγείας Αγίας Παρασκευής, (ii) τις αντιλήψεις τους αναφορικά με το επίπεδο ενσυναίσθησης των ιατρών και (iii) το βαθμό στον οποίον το δημογραφικό προφίλ των ασθενών επηρεάζει σημαντικά τη βαρύτητα των συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους των τελευταίων και τις αντιλήψεις τους αναφορικά με το επίπεδο ενσυναίσθησης των ιατρών.

Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα σε δείγμα 100 ενήλικων ασθενών του Κέντρου Υγείας  Αγίας Παρασκευής. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω της χρήσης δομημένου ερωτηματολογίου, το οποίο αναπτύχθηκε βάσει των ελληνικών εκδόσεων των ερευνητικών εργαλείων Patient Health Questionnaire (PHQ-9), General Anxiety Disorder – 7 (GAD-7) και Jefferson Scale of Patient Perceptions of Physician Empathy.

Αποτελέσματα: Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων κατάθλιψης (Μ=1,70) και άγχους (Μ=1,54) των ασθενών είναι χαμηλή και το αντιλαμβανόμενο επίπεδο ενσυναίσθησης των ιατρών είναι μέσο (Μ=3,1995). Δεν υφίσταται στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του αντιλαμβανόμενου επιπέδου ενσυναίσθησης των ιατρών και της σοβαρότητας των συμπτωμάτων κατάθλιψης (p=0,913>0,10), ενώ υφίσταται στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του αντιλαμβανόμενου επιπέδου ενσυναίσθησης των ιατρών και της σοβαρότητας του άγχους (p=0,0,05<0,10) των ασθενών του Κέντρου Υγείας Αγίας Παρασκευής. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων άγχους των ασθενών επηρεάζεται από το φύλο τους (p=0,038<0,10), η σοβαρότητα των συμπτωμάτων κατάθλιψης των ασθενών επηρεάζεται από το εκπαιδευτικό τους επίπεδο (p=0,067<0,10) και από την οικογενειακή τους κατάσταση (p=0,036<0,10), ενώ οι αντιλήψεις τους αναφορικά με το επίπεδο ενσυναίσθησης των ιατρών επηρεάζονται μόνο από την οικογενειακή τους κατάσταση (p=0,004<0,10).

Συμπεράσματα: Απαιτείται η λήψη μέτρων για τη βελτίωση του αντιλαμβανόμενου επιπέδου ενσυναίσθησης των ιατρών καθώς και η ανάπτυξη δράσεων, από το ιατρικό και διοικητικό προσωπικό των κέντρων υγείας αλλά και τους υπεύθυνους χάραξης της εθνικής πολιτικής για τη φροντίδα της υγείας, προκειμένου να βοηθηθούν οι κοινωνικές ομάδες που παρουσιάζουν σοβαρότερα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης.

Introduction: Empathy is a fundamental tool of the relationship between physicians and patients and its contribution has been proved to be of vital importance for the achievement of better treatment results. Further, it is observed that during the last decade, the number of patients with anxiety and depression has increased significantly, mainly due to: (i) the financial crisis of 2008, which had a severe impact on the Greek economy, leading Greek citizens to debt and threats of confiscation of their residence and (ii) the pandemic of Covid-19 and the restrictions imposed during it.

Aim: The aim of the thesis was on one hand to study the extent to which perceived empathy of doctors can affect significantly the seriousness of anxiety and depression symptoms of their patients and on the other hand to investigate: (i) the seriousness of anxiety and depression symptoms of patients visiting health center of Agia Paraskevi, (ii) patients’ perceptions regarding doctors’ empathy and (iii) the extent to which patients’ demographic profile affects significantly the seriousness of their anxiety and depression symptoms and their perceptions regarding doctors’ empathy.

Material and Method: Quantitative research was conducted in a sample of 100 patients of health center of Agia Paraskevi. The collection of the data was executed through the distribution of a structured questionnaire based on the Greek versions of Patient Health Questionnaire (PHQ-9), General Anxiety Disorder – 7 (GAD-7) και Jefferson Scale of Patient Perceptions of Physician Empathy.

Results: Seriousness of patients’ depression (Μ=1,70) and anxiety (Μ=1,54) symptoms is low and the perceived level of doctors’ empathy is medium (Μ=3,1995). There exists no significant correlation between doctor’s perceived level of empathy and seriousness of patients’ depression (p=0,913>0,10) but there exists significant correlation between doctor’s perceived level of empathy and seriousness of patients’  anxiety (p=0,005<0,10) symptoms. Seriousness of patients’ anxiety symptoms is significantly affected by their sex (p=0,038<0,10), seriousness of patients’ depression symptoms is significantly affected by their educational background (p=0,067<0,10) and their family status (p=0,036<0,10), whereas patients’ perceptions regarding doctors’ level of empathy are significantly affected only by patients’ family status (p=0,004<0,10).

Conclusions: Measures should be taken to increase doctors’ perceived level of empathy and actions should be developed, by both the medical staff and the management team of the health centers as well as those responsible for deciding the national health care policy, so that social groups with more severe symptoms of anxiety and depression can be helped.