Εισαγωγή: Το φαινόμενο ηθικής παρενόχλησης/ εκφοβισμού στην εργασία (Mobbing) συναντάται συχνά τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα στον τομέα της υγείας. Σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση mobbing σε έναν οργανισμό υγειονομικής περίθαλψης, είναι η ποιότητα της ηγεσίας και των συνιστωσών της.

Σκοπός: Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στη διερεύνηση της συχνότητας του mobbing σε σχέση με την ποιότητα της ηγεσίας σε επαγγελματίες υγείας των δημόσιων υγειονομικών δομών του νομού Μεσσηνίας.

Υλικό-Μέθοδος: Διανεμήθηκαν 250 ερωτηματολόγια σε επαγγελματίες υγείας στα Νοσοκομεία Καλαμάτας και Κυπαρισσίας, στα Κέντρα Υγεία και στις τρεις Τοπικές Μονάδες Υγείας του νομού Μεσσηνίας, από τα οποία συμπληρώθηκαν τα 208. Το προς συμπλήρωση ερωτηματολόγιο αποτελούνταν από τα εργαλεία Negative Acts Questionnaire (NAQ-R) για τη μέτρηση του mobbing και το Copenhagen Psychosocial Questionnaire - COPSOQ (Copenhagen Psychosocial Questionnaire Version III) για τη μέτρηση της ποιότητας ηγεσίας. Η έρευνα διενεργήθηκε το διάστημα Μάρτιος- Απρίλιος 2024. Η στατιστική ανάλυση έγινε με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS v.28.

Αποτελέσματα: Από το δείγμα (Ν=208) το 70.7% ήταν γυναίκες και το 29.3% άντρες. Η πλειοψηφία (71,7%) ήταν ηλικίας 35-54 ετών. Το 73.1% εργάζεται σε νοσοκομείο και το 26,9% σε δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Το 63.5% (Ν=132) ήταν παντρεμένοι, ενώ οι  περισσότεροι συμμετέχοντες είναι απόφοιτοι Τεχνολογικής εκπαίδευσης (Ν=76, 36.5%) και ακολουθούν οι απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας (28.4%). Περίπου οι μισοί (Ν=119, 57.2%) είναι νοσηλευτές, το 20.7% γιατροί και το 22,1% άλλοι επαγγελματίες υγείας. Οι συμμετέχοντες έχουν κατά μέσο όρο 15.36 (Τ.Α.= 9,619) έτη προϋπηρεσίας. Οι επαγγελματίες υγείας ανέφεραν πως σε ελάχιστο βαθμό δέχονται εκφοβισμό στο χώρο εργασίας τους (Μ= 31.07, SD = 9.74).  Βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ υποκλίμακας σωματικού εκφοβισμού και φύλου (t₂₀₆=-2.213, p<5%), μεταξύ της υποκλίμακας εκφοβισμού ως προς την εργασία και της ηλικίας των επαγγελματιών υγείας (F_{4, 207} = 3.019, p<5%), μεταξύ του επιπέδου εκπαίδευσης και των υποκλιμάκων του προσωπικού εκφοβισμού (F3,207 =3,784, p<5%), του εκφοβισμού ως προς την εργασία  (F3,207 = 7,162, p<5%) και του συνολικού εκφοβισμού,  και μεταξύ του της δομής εργασίας και του προσωπικού εκφοβισμού (F2,207 = 6.506, p<5%) και του συνολικού εκφοβισμού (F2, 207= 6.434, p<5%). Οι επαγγελματίες υγείας δήλωσαν ότι στους οργανισμούς που εργάζονται υπάρχει μέτριος βαθμός ποιοτικής ηγεσίας (M.O. = 2,88, T.A. = 1,034), ενώ δε βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ της ποιοτικής ηγεσίας και των δημογραφικών μεταβλητών. Η συσχέτιση του εκφοβισμού με την ποιότητα της ηγεσίας έδειξε ότι υπάρχει μια θετική, μέτρια συσχέτιση που είναι στατιστικά σημαντική, τόσο στις υποκλίμακες όσο και στη συνολική κλίμακα του εκφοβισμού (r = 0,321, p<1%).

Συμπεράσματα: Τα ευρήματα σχετικά με τον εκφοβισμό συνάδουν με αρκετές μελέτες της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας. Η θετική συσχέτιση της ποιότητας ηγεσίας με τον εκφοβισμό, αν και έρχεται σε αντίθεση με ένα σύνολο βιβλιογραφίας που υποστηρίζει ότι η καλύτερη ποιότητα ηγεσίας μειώνει την εμφάνιση εκφοβισμού στο χώρο εργασίας, ωστόσο μπορεί να υποδηλώνει ότι σε περιβάλλοντα όπου επιδιώκεται ηγεσία υψηλής ποιότητας, μπορεί να υπάρχει αυξημένη ένταση ή ανταγωνιστικότητα, που οδηγεί σε αρνητικές συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένου του εκφοβισμού. Η μελέτη υποδεικνύει την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και δράση για τη βελτίωση της πολιτικής ηγεσίας και εργασιακού περιβάλλοντος σε περιβάλλοντα υγειονομικής περίθαλψης, προκειμένου να μειωθεί ο εκφοβισμός και να προωθηθεί ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον.

Introduction: The phenomenon of moral harassment/intimidation at work (Mobbing) is often encountered in recent years, especially in the health sector. An important factor in the occurrence of mobbing in a health care organization is the quality of the leadership and its components.

Purpose: This study aims to investigate the frequency of mobbing in relation to the quality of leadership in health professionals of public health structures in the prefecture of Messinia.

Material-Method: 250 questionnaires were distributed to health professionals in the Kalamata and Kyparissia Hospitals, the Health Centers and the three Local Health Units of the prefecture of Messinia, of which 208 were completed. The questionnaire consisted of the tools Negative Acts Questionnaire (NAQ- R) to measure mobbing and the Copenhagen Psychosocial Questionnaire - COPSOQ (Copenhagen Psychosocial Questionnaire Version III) to measure leadership quality. The survey was conducted between March and April 2024. The statistical analysis was done with the statistical program SPSS v.28.

Results: From the sample (N=208) 70.7% were women and 29.3% were men. The majority (71.7%) were at the age of 35-54 years old. 73.1% work in a hospital and 26.9% in primary health care structures. 63.5% (N=132) were married, and most participants are Technological Education graduates (N=76, 36.5%) followed by Secondary School graduates (28.4%). About half (N=119, 57.2%) are nurses, 20.7% doctors and 22.1% other health professionals. The participants have an average of 15.36 (S.A.= 9.619) years of experience. The percentage of health professionals who stated that they have suffered general bullying is 15.9%. A statistically significant difference was found between physical mobbing subscale and gender (t206=-2.213, p<5%), between occupational mobbing subscale and age of health professionals (F4, 207 = 3.019, p<5%), between of education level and subscales of personal mobbing (F3,207 =3.784, p<5%), work mobbing (F3,207 = 7.162, p<5%) and total mobbing, and between the structure work and personal mobbing (F2,207 = 6.506, p<5%) and total mobbing (F2, 207= 6.434, p<5%). Health professionals stated that in the organizations they work there is a moderate degree of quality of leadership (M.O. = 2.88, T.A. = 1.034), while no statistically significant difference was found between quality of leadership and demographic variables. The correlation between mobbing and quality of leadership showed that there is a positive, moderate correlation that is statistically significant, both on the subscales and on the total scale of mobbing.

Conclusions: The findings regarding mobbing are consistent with several studies in the Greek and international literature. The positive association of leadership quality with mobbing, while contradicting a body of literature that argues that better leadership quality reduces the occurrence of workplace mobbing, may suggest that in environments where high quality leadership is sought, there may be increased tension or competitiveness, leading to negative behaviours, including mobbing. The study indicates the need for further research and action to improve political leadership and work environment in health care settings in order to reduce mobbing and promote a healthy work environment.