ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Εισαγωγή: Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ) αποτελεί το πρώτο σημείο επαφής των Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας (Λ.Υ.Υ) με το υγειονομικό σύστημα και συνιστά μια βασική προϋπόθεση για μια ολιστική προσέγγιση προς την υγεία και την αρρώστια, επικεντρωμένη στις ιδιαιτερότητες, τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του ατόμου. Παρόλα αυτά η ανάπτυξή της στην Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από αποσπασματικές και μη ολοκληρωμένες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες και η ενσωμάτωσή της στο σύστημα υγείας της χώρας συνάντησε πολλά εμπόδια. Το Μάρτιο του 2017 ξεκίνησε μια προσπάθεια αναδιοργάνωσης της Π.Φ.Υ, με την θέσπιση των Τοπικών Μονάδων Υγείας (Τ.ΟΜ.Υ) και την αναγωγή του οικογενειακού ιατρού αφενός σε ρόλο συμβούλου για θέματα  υγείας αφετέρου σε ρόλο «θυροφύλακα» (gatekeeper) του συστήματος υγείας προκειμένου να καθορίζει και να ελέγχει την ροή των ασθενών στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα υγείας. Σημαντικός δείκτης αξιολόγησης της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας είναι η μέτρηση της ικανοποίησης των χρηστών – επισκεπτών των μονάδων παροχής υπηρεσιών Π.Φ.Υ. Μέσα από τη μέτρηση της ικανοποίησης φανερώνονται οι αδυναμίες αλλά και τα σημεία που χρήζουν βελτίωσης.

Μεθοδολογία: Για τη συλλογή των δεδομένων διεξήχθη έρευνα με τη χρήση κατάλληλα δομημένου ερωτηματολογίου 5βαθμης κλίμακας Likert, αποτελούμενου από 46 ερωτήσεις κλειστού τύπου. Το δείγμα αποτέλεσαν 296 χρήστες, οι οποίοι επισκέφθηκαν τον προσωπικό ιατρό τους στις μονάδες αυτές από τον Φεβρουάριο έως και τις 15 Μαρτίου του 2024 και συμφώνησαν να συμμετάσχουν στην έρευνα, συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο μετά το πέρας της επίσκεψής τους. Για τη στατιστική ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων, χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο Ανάλυσης Κοινωνικών Επιστημών (Statistical Package for Social Sciences, SPSS) version 24.0.

Αποτελέσματα: Από τη μέτρηση της αξιολόγησης της εμπειρίας των ληπτών υγείας από την Π.Φ.Υ βρέθηκε ότι τόσο οι επιμέρους διαστάσεις όσο και η συνολική αξιολόγηση της εμπειρίας τους ήταν αρκετά υψηλή. Την υψηλότερη βαθμολογική αξιολόγηση είχε η διάσταση που αφορούσε στη «συνέχεια της φροντίδας», ενώ η διάσταση με τη μικρότερη βαθμολογία ήταν η «προσβασιμότητα». Όσον αφορά την ικανοποίηση των ληπτών υγείας από την Π.Φ.Υ η συνολική βαθμολογική αξιολόγηση ήταν υψηλή με τις διαστάσεις «γενική ικανοποίηση» και «χρόνος με το γιατρό» να παρουσιάζουν την υψηλότερη βαθμολογία, ενώ η διάσταση με τη μικρότερη βαθμολογία ήταν «οι διαπροσωπικές σχέσεις».

Συμπεράσματα: Οι επισκέπτες των υπηρεσιών Π.Φ.Υ της ΠΕ Ημαθίας, φάνηκε να ήταν αρκετά έως πολύ ικανοποιημένοι από τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας. Αυτό ερμηνεύεται από τα υψηλά ποσοστά που σημείωσαν οι επιμέρους παράμετροι ικανοποίησης από την εμπειρία και τη συνολική ικανοποίηση. Παράλληλα, μέσα από την παρούσα έρευνα, αναδείχτηκε η σπουδαιότητα του θεσμού του προσωπικού ιατρού για τους Λ.Υ.Υ, ο οποίος καταγράφει το ιατρικό ιστορικό των ασθενών. Ταυτόχρονα, ξεχώρισαν οι Τ.ΟΜ.Υ, ως νέες δομές που ήρθαν να καλύψουν τα κενά της Π.Φ.Υ σε επίπεδο κοινότητας. Διαπιστώθηκε η σπουδαιότητα της διεπιστημονικής ομάδας για την παροχή πιο ολοκληρωμένων και ποιοτικών υπηρεσιών. Από την άλλη πλευρά, τονίστηκαν από τους συμμετέχοντες στην έρευνα τα προβλήματα προσβασιμότητας στις δομές υγείας, κατά κύριο λόγο εξαιτίας της μεγάλης αναμονής από τη στιγμή δέσμευσης του ραντεβού μέχρι την ημέρα επίσκεψης.   

Λέξεις κλειδιά: Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, Προσωπικός Ιατρός, Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας, Κέντρο Υγείας, Τ.ΟΜ.Υ, ικανοποίηση ασθενών, ποιότητα υπηρεσιών υγείας.

ABSTRACT

Introduction: According to the World Health Organization (WHO), Primary Health Care (PHC) is the first point of contact of health users and constitutes a basic prerequisite for a holistic approach to health and illness, focusing on the individual’s particularities, needs and preferences. Despite this, its development in Greece was characterized by various reform efforts and its integration into the country’s health system faced many obstacles.

In 2017, an effort was launched to reorganize the PHC with the establishment of Local Health Units (TOMY) and the relegation of the General Practioner (GP) as “gatekeeper” of the health system to determine and control the flow of patients in secondary and tertiary health care.

An important indicator of the evaluation of the quality of health services is the measurement of patient satisfaction of the PHC. Through the measurement of patient satisfaction revealed the weaknesses and the points that need improvement.

Purpose: The aim of the present study is to investigate the attitudes and perceptions of visitors – users from the GP and to assess the degree of satisfaction from the services provided by the Primary Health Care Units (Health Center of Veria, Health Center of Alexandria, Health Center of Naoussa, 8^th T.OM.Y of Veria, 11^th T.OM.Y of Veria).

Methodology: A survey was conducted using appropriately structured 5-point Likert scale questionnaires, consisting of 46 closed-ended questions. The sample consisted of 296 users who visited the Health Centers from February to March 2024 and agreed to participate in the research, completing the questionnaire after completing their visit. The statistical analysis of the results was performed with the help of the statistical Package for social sciences SPSS version 24.

Results: From the measurement of the evaluation of health users’ experience it was found that both the individual dimensions and the overall evaluation of their experience

were quite high. “The continuity of care” had the highest rating, while “the accessibility” had the lower rating. Regarding the patient satisfaction of PHC was high with the dimensions “general satisfaction” and “Time with the doctor” showing the highest rating, while the dimension with the lowest rating was “the interpersonal relationships”.

Conclusions: The users – visitors of the PHC units of the Imathia Regional unit seemed to be fairly to very satisfied with the health services provided by the Primary Health Care Units of the Imathia. This is explained by the high percentages scored by the individual dimensions of satisfaction with experience and overall satisfaction. At the same time, through the research, was highlighted the importance of General Practioner for the patients, who records the medical history of the patients. Furthermore, the local health units stood out, as new structures that came to cover the gaps in PHC at the community level. Moreover, the importance of interdisciplinary team for the provision of more comprenhensive and quality was established service. On the other hand, the research participants emphasized the problems of accessibility to the health structures, mainly due to the long wait from the moment of making the appointment to the day of the visit.

Keywords: Primary Health Care, General Practioner, Regional Unit of Imathia, Health Center, To.M.Y., patient satisfaction, quality of health service.