Εισαγωγή: Το ιπτάμενο προσωπικό σε μια πτήση έχει σημαντικό ρόλο στην ασφάλεια και φροντίδα των επιβατών μέχρι να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους. Έχει παρατηρηθεί ότι το επάγγελμα του πιλότου και της αεροσυνοδού είναι από τα επαγγέλματα που εκτίθενται σε υψηλό κίνδυνο άγχους, ως αποτέλεσμα επηρεάζει την ποιότητα ζωής τους.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να εξετάσει το επίπεδο του εργασιακού άγχους και την ποιότητα ζωής των πιλότων και αεροσυνοδών σε μια αεροπορική εταιρία και να προταθούν τρόποι αντιμετώπισης του άγχους από την μεριά της εταιρίας αλλά και από τον ίδιο τον εργαζόμενο. Η σημαντικότητα της μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι ο εντοπισμός των πηγών του άγχους στο ιπτάμενο προσωπικό αλλά και οι πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης του, θα βοηθήσουν στην ευαισθητοποίηση της Διοίκησης της εταιρίας ώστε να εφαρμόσουν τις εκάστοτε στρατηγικές για την πρόληψη του εργασιακού άγχους ή μείωση του και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των εργαζομένων.
Μεθοδολογία: Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 120 στο σύνολο εργαζόμενοι (πιλότοι -αεροσυνοδοί) μιας αεροπορικής εταιρίας. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ανώνυμου ερωτηματολογίου για την καταγραφή των κοινωνικο-δημογραφικών στοιχείων, του ερωτηματολόγιου SF12 για την επισκόπηση της υγείας και του ερωτηματολόγιου ERI ως ένα τυποποιημένο μέτρο αυτοαναφοράς που αποτελείται από τρεις ψυχομετρικές κλίμακες σχετικά με την εργασία. Τέλος προστέθηκαν επιπλέον ερωτήσεις σχετικές με την ιδιαιτερότητα του επαγγέλματος . Η μελέτη διεξήχθη από 12 Δεκεμβρίου του 2023 μέχρι 31 Ιανουαρίου του 2024. Η επεξεργασία των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πρόγραμμα IBM SPSS, version 27 (IBM Corp. Released 2019, IBM Statistics for Windows, version 17.0, Amronk, NY: IBM Corp.).
Αποτελέσματα: Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων της έρευνας ήταν γυναίκες με ποσοστό 60,8% , ενώ οι άνδρες 39,2%. Η μέση τιμή της ηλικίας ήταν τα 36 έτη. Αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσης το 60% των ερωτώμενων είχε τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην οικογενειακή κατάσταση του δείγματος το 43,3% ανήκε στην κατηγορία «άγαμος» και 64,2% ανέφεραν ότι δεν είναι γονείς. Παρατηρήθηκε ότι η ποιότητα της ζωής των συμμετεχόντων στην παρούσα μελέτη είναι μέτρια προς ελαφρά θετικά επίπεδα γενικότερης κατάστασης υγείας (ΜΟ=67,17) και συγκεκριμένα οι άνδρες είχαν υψηλότερη μέση τιμή γενικής κλίμακας υγείας (ΜΟ=74,10) σε σχέση με τις γυναίκες (ΜΟ=62,70). Όσον αφορά την ηλικία, υπήρξε αύξηση των επιπέδων ψυχικής υγείας των εργαζομένων και αύξηση της επαγγελματικής ανέλιξης ,με την αύξηση της ηλικίας. Επίσης παρατηρήθηκε ότι οι απόφοιτοι της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είχαν υψηλότερη μέση τιμή στην κλίμακα «ανταμοιβής» (ΜΟ=34,10), «εκτίμησης»(ΜΟ=14,15) και «προαγωγής» (ΜΟ=13,11). Τέλος ως βασικός παράγοντας άγχους του ιπτάμενου προσωπικού αποτέλεσε η ώρα άφιξης τους στο χώρο εργασίας.
Συμπεράσματα: Το ιπτάμενο προσωπικό λόγο της φύσης του επαγγέλματος, των ωραρίων εργασίας καθώς και το ιδιαίτερο εργασιακό περιβάλλον δέχεται αρκετή ψυχική και σωματική πίεση . Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αυξημένα ποσοστά άγχους και όχι αρκετά καλή ποιότητας ζωής των εργαζομένων. Η ενημέρωση και εν συνεχεία η χρήση των προτεινόμενων τρόπων αντιμετώπισης του εργασιακού άγχους θα μπορέσει να οδηγήσει στην μείωση του άγχους αλλά και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του ιπτάμενου προσωπικού.
Introduction: The crew on board a flight has a significant importance in ensuring the safety and well being of passengers on board an airplane until they reach their destination. It has been observed that pilots and flight attendants are among the professions that are exposed to high levels of stress, which consequently affects their quality of life.
Aim: The aim of this study is to examine the level of work related stress and quality of life of pilots and flight attendants in an airline environment as well as to suggest ways and ideas to manage stress, from the company’s and employees perspective. The importance of this study lies in fact of identifying the stress factors in flight crew and potential coping mechanisms, that will help raise company’s awareness, allowing them to implement strategic plans to either prevent or reduce work related stress and improve employees quality life.
Method: The total population of the survey was conducted to 120 employees, pilots and flight attendants from an airline company. Data collection was conducted using an anonymous questionnaire to record socio-demographic data, the SF-12 quastionnaire for health assessment, and the ERI questionnaire as a standardized measure of self report stress, which includes three psychological scales related to work stress. Additionally, there were questions about the specific nature of the work. The survey was conducted from the 12th of December 2023 until the 31st of January 2024. Data analysis was performed using the statistical software IBM SPSS, version 27 (IBM Corp. Released 2019, IBM Statistics for Windows, version 17.0, Amronk, NY: IBM Corp.).
Results: The majority of the survey participants were women, at 60,8% while men 39,2%. The average of both men and women participants was 36 years of age. Regarding the level of education 60% of the employees had tertiary education degrees. In terms of marital status 43,3% were unmarried while 64,2% reported that they did not have any children. It was observed that the quality of life of the participants in this survey was moderate to slightly positive, with an overall health score of MO=67,17. Overall men presented a higher average general health score (MO=74,10) compared to women (MO=62,70). With increasing age, there was an increase in mental health levels and professional advancement. Participants with secondary education had higher average scores in the “reward” scale (MO=34,10), “Appreciation” (MO=14,15) and “Promotion” scale (MO=13,11). Lastly the vast majority of pilots and cabin crew mentioned that a big stress factor is the time of arrival at their work place.
Conclusion: The flight crew, due to the nature of their profession, their working hours and the unique working environment, experience considerable mental and physical pressure. This results in increased levels of stress and a not so good quality of life for the employees. Awareness and subsequent use of proposed methods to manage work related stress can lead to a reduction in stress and an improvement in the quality of life.
