Εισαγωγή: Το γήρας και οι πιθανές χρόνιες ασθένειες ενός ηλικιωμένου ατόμου διαταράσσουν τη ζωή του και η διαταραχή αυτή έχει αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του. Σοβαροί περιορισμοί, όπως η ελάττωση της συμμετοχής σε δραστηριότητες και η τροποποίηση του τρόπου ζωής για την τήρηση μιας θεραπευτικής αγωγής, θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική και την ψυχοκοινωνική ευημερία του ηλικιωμένου. Η «υγιής γήρανση» αποτελεί μια από τις πιο μεγάλες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη, δεδομένου ότι ο πληθυσμός της γερνά διαρκώς, επηρεάζοντας την υγειονομική φροντίδα, την οικονομία και την κοινωνική πρόνοια.

Σκοπός: Ήταν να διερευνηθεί η ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων παράλληλα με τη συμμόρφωσή τους στη φαρμακευτική θεραπεία σε σχέση με την ικανοποίησή τους από τη χρήση των υπηρεσιών υγείας των Κ.Α.Π.Η. του δήμου Λάρισας.

Μέθοδος: Στη συγκεκριμένη μελέτη διενεργήθηκε αρχικά βιβλιογραφική ανασκόπηση στις έννοιες της υγιούς γήρανσης και της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων, καθώς και για το ρόλο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, αλλά και την ικανοποίηση των ηλικιωμένων από την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Για το ερευνητικό τμήμα της μελέτης διεξήχθη έρευνα από 15/11/2023 ως 31/1/2024, μέσω προσωπικής συνέντευξης με δομημένο ερωτηματολόγιο. Συλλέχθηκαν κοινωνικο-δημογραφικά στοιχεία των ερωτώμενων, την κοινωνική, συναισθηματική και φυσική τους λειτουργικότητα (κλίμακα EQ-5D), τη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή (κλίμακα MMAS ), καθώς και την ικανοποίησή τους από την παροχή ιατρικών υπηρεσιών του Κ.Α.Π.Η. (κλίμακα VSQ-9 & PSQ-18). Αρχικά διανεμήθηκαν 240 ερωτηματολόγια στους ηλικιωμένους εγγεγραμμένους όλων των Κ.Α.Π.Η. του Δήμου Λάρισας και επιστράφηκαν συμπληρωμένα τα 202 (ποσοστό ανταπόκρισης 84,2%). Πραγματοποιήθηκε περιγραφική και επαγωγική στατιστική ανάλυση, καθώς και η δοκιμασία Pearson correlation για τις συσχετίσεις των μεταβλητών. To επίπεδο σημαντικότητας ορίστηκε σε p=0,05. Έχει χρησιμοποιηθεί το στατιστικό πακέτο SPSS 23.0v.

Αποτελέσματα: Αναφορικά με την ικανοποίηση των υπηρεσιών του K.A.Π.Η. οι τομείς τους οποίους η πλειονότητα των συμμετεχόντων αξιολόγησε ως «πολύ καλά» ή «άριστα» ήταν η ευκολία πρόσβασης στον τόπο του ιατρείου του Κ.Α.Π.Η. (54%), η τηλεφωνική επικοινωνία με το ιατρείο του Κ.Α.Π.Η. (54,5%), η επεξήγηση των υπηρεσιών που προσφέρθηκαν στο Κ.Α.Π.Η. (52%) και η γενική άποψη για την επίσκεψη στο Κ.Α.Π.Η. (51,2%), ενώ το 25% εμφανίζεται δυσαρεστημένο από το διάστημα αναμονής για ραντεβού στο Κ.Α.Π.Η.. Όσοι λάμβαναν συστηματικά φαρμακευτική αγωγή (ανέφεραν με σημαντική διαφορά κατώτερη ποιότητα ζωής σε σχέση με όσους δεν ελάμβαναν, p=0,013. Ο δείκτης ποιότητας ζωής του EQ-5D συσχετίστηκε θετικά με τη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή, που σημαίνει ότι όσο καλύτερη ήταν η συμμόρφωση, τόσο καλύτερη η ποιότητα ζωής τους (r=0,225, p<0,001). Το 89,2% λάμβανε συστηματικά φαρμακευτική αγωγή, ενώ το 67,9% συμφωνούσε ότι η χαμηλή σύνταξη ήταν αιτία μη επίσκεψης στον ιδιώτη γιατρό. Η πλειονότητα δεν ανέφερε κανένα πρόβλημα με το περπάτημα (81,2%), καθώς και με την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων (90,1%) και την αυτοεξυπηρέτηση (96%). Μέτριο πόνο/δυσφορία ανέφερε το 45% και μέτριο άγχος/θλίψη το 54%.

Συμπέρασμα: Παρά το σχετικά υψηλό επίπεδο ικανοποίησης από τις προσφερόμενες ιατρικές υπηρεσίες στα Κ.Α.Π.Η. του δείγματος, ορισμένες διαφορές που παρατηρούνται μεταξύ των Κ.Α.Π.Η. και σε σχέση με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, δείχνουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση των διαφόρων πτυχών της ποιότητας ζωής (HRQoL) των ηλικιωμένων στην κοινότητα, χρησιμοποιώντας ενδεχομένως εξειδικευμένα εργαλεία. Κάθε ομάδα παρουσιάζει μοναδικά χαρακτηριστικά που μπορούν να βοηθήσουν στην προσέγγιση μιας πιο ολοκληρωμένης εικόνας αυτού του πολυδιάστατου ζητήματος.

Introduction: Ageing and chronic illness disrupts the life of the elderly person and this disruption has an impact on their quality of life. Severe restrictions, such as reduced participation in activities and lifestyle modification to adherence to a treatment regimen, jeopardise the physical and psychosocial well-being of the elderly. 'Healthy ageing' is one of the biggest challenges Europe has to face, as its population is ageing, affecting healthcare, the economy and social welfare.

Aim: It was to investigate the quality of life of the elderly along with their compliance with pharmaceutical treatment in relation to their satisfaction with the use of the health services of Open Care Center for the Elderly (OCCE-K.A.P.H.) of the municipality of Larisa.

Methods: In this particular study, a literature review was initially carried out on the concepts of healthy aging and the quality of life of the elderly, as well as on the role of PHC and the satisfaction of the elderly with the quality of the services provided. For the research part of the study, a survey was conducted from 15/11/2023 to 31/1/2024, through a personal interview with a structured questionnaire. Socio-demographic data were collected and their social, emotional and physical functioning in terms of their quality of life, (EQ-5 D questionnaire), compliance with medication (MMAS scale) as well as their satisfaction with the visit to the doctor-health professional and the feelings they feel about their medical care (VSQ-9 & PSQ-18 questionnaires) were determined. Initially, 240 questionnaires were administered to the elderly registered in all the OCCS of the Municipality of Larisa and 202 were returned completed (response rate 84.2%). Descriptive and inferential statistical analysis was performed, as well as the Pearson correlation test for the correlations of the variables. The significance level was set at p=0.05. The SPSS 23.0v statistical package was used.

Results: Regarding satisfaction with the services of the OCCE, the areas that the majority of participants rated as "very good" or "excellent" were the ease of access to the location of the OCCE (54%), the telephone communication with the OCCE (54.5%), the explanation of the services offered at the OCCE (52%) and the general opinion about the visit to the OCCE (51.2%), while 25% appear dissatisfied with the waiting time for an appointment at the OCCE. Those who received systematic medication reported significantly worse quality of life than those who did not, p=0.013. The EQ-5 D quality of life index was positively correlated with medication adherence, meaning that the better the compliance, the better the quality of life (r=0.225, p <0.001). The 89.2% regularly received medication, while 67.9% agreed that the low pension was a reason for not visiting the private doctor. The majority reported no problems with walking (81.2%), as well as with self-care (96%) and performing daily activities (90.1%). Moderate pain/discomfort was reported by 45% and moderate anxiety/ 54% sadness.

Conclusion: Despite the relatively high level of satisfaction with the medical services offered in the sampled OCCEs, some differences observed between OCCE in relation to demographic characteristics, indicate that further research is needed to better understand the various aspects of quality of life (HRQoL) of older people in the community, possibly using specialised tools. Each group presents unique characteristics that can help approach a more complete picture of this multidimensional issue.