Σκοπός: Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση του φαινομένου της ηθικής παρενόχλησης (mobbing) και ο βαθμός επίδρασής του στην επαγγελματική ικανοποίηση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού των δύο μεγάλων δημόσιων νοσοκομείων της Πάτρας.

Υλικό και μέθοδος: Η έρευνα διεξήχθη μέσω της διανομής δύο, μεταφρασμένων στα ελληνικά, ερωτηματολογίων με σκοπό την επίτευξη των σκοπών της έρευνας. Για την μέτρηση του βαθμού ηθικής παρενόχλησης στους χώρους των δύο νοσοκομείων, χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο LIPT (Leymann Inventory of Psychological Terror). Για την διερεύνηση του βαθμού επαγγελματικής ικανοποίησης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού των δύο νοσοκομείων έγινε χρήση της κλίμακας KUHJSS. Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2024 σε ιατρούς και νοσηλευτές, οι οποίοι εργάζονται στα δύο νοσοκομεία με οποιαδήποτε σχέση εργασίας. Συνολικά, διανεμήθηκαν 220 ερωτηματολόγια από τα οποία επεστράφησαν ορθώς συμπληρωμένα τα 180 (ποσοστό ανταπόκρισης: 82%). Η ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το IBM SPSS 21.0 (Statistical Package for Social Sciences).

Αποτελέσματα: Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και στα δύο νοσοκομεία βιώνει μορφές ηθικής παρενόχλησης, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την επαγγελματική ικανοποίηση. Πιο συγκεκριμένα, το 44,4% των επαγγελματιών υγείας δήλωσαν ότι είχαν υποστεί ηθική παρενόχληση τους τελευταίους 12 μήνες ενώ το 96% δήλωσαν ότι είχαν υποστεί ψυχολογική βία τους τελευταίους 12 μήνες. Επίσης, το 63,3% των επαγγελματιών υγείας δήλωσαν ότι έχουν αντιληφθεί άσκηση ψυχολογικής βίας εναντίον κάποιου άλλου ατόμου στον εργασιακό χώρο τους τελευταίους 12 μήνες. Μεταξύ αυτών που είχαν υποστεί παρενόχληση, το 25% δήλωσε ότι συνέβαινε τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα ενώ το 15% δήλωσε ότι συνέβαινε σπάνια και το 15% σχεδόν καθημερινά.

Παράλληλα, το 55,8% δήλωσε ότι αντιμετωπίζει ακόμα και σήμερα περιστατικά παρενόχλησης ενώ τα περισσότερα περιστατικά προήλθαν από προϊστάμενους ή άτομα που κατείχαν υψηλότερη θέση στην ιεραρχία (64%). Τα περιστατικά παρενόχλησης προήλθαν κυρίως από γυναίκες (33,3%) ενώ η πλειονότητα του δείγματος συζήτησε τα περιστατικά παρενόχλησης με συναδέλφους (41,7%). Επιπρόσθετα, το 30,6% απέδωσε τα περιστατικά παρενόχλησης στη γενικά κακή ατμόσφαιρα της εργασίας, το 27,2% σε ζήλεια και το 25,6% στην κακή οργάνωση της εργασίας.

Ως προς την επαγγελματική ικανοποίηση, οι επαγγελματίες υγείας ήταν περισσότερο ικανοποιημένοι ως προς την παρακίνηση, την ηγεσία και το ομαδικό πνεύμα και λιγότερο ικανοποιημένοι από το εργασιακό περιβάλλον. Τέλος, οι επαγγελματίες υγείας που δεν είχαν υποστεί ηθική παρενόχληση τους τελευταίους 12 μήνες ήταν περισσότερο ικανοποιημένοι από το εργασιακό περιβάλλον σε σχέση με τους επαγγελματίες υγείας που είχαν υποστεί ηθική παρενόχληση ενώ οι εργαζόμενοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είχαν υποστεί συχνότερα ηθική παρενόχληση τους τελευταίους 12 μήνες σε σχέση με τους εργαζόμενους με μεταπτυχιακό/διδακτορικό.

Συμπεράσματα: Η ηθική παρενόχληση είναι παρούσα και στα δύο νοσοκομεία σε υψηλά ποσοστά, επηρεάζοντας ιδιαίτερα αρνητικά την επαγγελματική ικανοποίηση των εργαζομένων. Το γεγονός αυτό πρέπει να αποτελέσει αφορμή, ώστε να παρακινηθούν οι διοικήσεις των νοσοκομείων με σκοπό την προώθηση μέτρων, ώστε να προληφθεί και να περιοριστεί το φαινόμενο.

Purpose: The purpose of this research was to investigate the phenomenon of mobbing and the extent of its impact on the job satisfaction of the medical and nursing staff in two major public hospitals in Patras.

Materials and Methods: The research was conducted through the distribution of two questionnaires, translated into Greek, to achieve the research objectives. The LIPT (Leymann Inventory of Psychological Terror) questionnaire was used to measure the degree of mobbing in the two hospitals. The KUHJSS scale was used to assess the level of job satisfaction among the medical and nursing staff. The questionnaires were distributed from January to March 2024 to doctors and nurses working in the two hospitals in any employment capacity. A total of 220 questionnaires were distributed, of which 180 were returned correctly completed (response rate: 82%). Data analysis was conducted using IBM SPSS 21.0 (Statistical Package for Social Sciences).

Results: The medical and nursing staff in both hospitals experience forms of mobbing that negatively affect their job satisfaction. Specifically, 44.4% of health professionals reported experiencing mobbing in the last 12 months, while 96% reported experiencing psychological violence in the last 12 months. Additionally, 63.3% of health professionals reported witnessing psychological violence against another person in their workplace in the last 12 months. Among those who experienced harassment, 25% reported it occurring at least once a week, 15% reported it occurring rarely, and 15% almost daily.

Moreover, 55.8% stated that they still face harassment incidents today, with most incidents originating from supervisors or individuals holding higher hierarchical positions (64%). Harassment incidents were mainly perpetrated by women (33.3%), and the majority of the sample discussed the harassment incidents with colleagues (41.7%). Additionally, 30.6% attributed the harassment incidents to the generally poor workplace atmosphere, 27.2% to jealousy, and 25.6% to poor work organization.

Regarding job satisfaction, health professionals were more satisfied with motivation, leadership, and team spirit and less satisfied with the work environment. Finally, health professionals who had not experienced mobbing in the last 12 months were more satisfied with the work environment compared to those who had experienced mobbing, while secondary education employees experienced mobbing more frequently in the last 12 months compared to employees with postgraduate/doctoral degrees.

Conclusions: Mobbing is present in both hospitals at high rates, significantly negatively impacting employees' job satisfaction. This should prompt hospital administrations to promote measures to prevent and reduce the phenomenon.