Ο ακριβής ρόλος των σπίλων στην ανάπτυξη του μελανώματος δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός, ενώ παραμένει να παραμένει άγνωστο εάν το μελάνωμα που αναπτύσσεται σε έδαφος σπίλου (Nevus-Associated Melanoma, ΝΑΜ) αποτελεί ξεχωριστή βιολογική οντότητα από το μελάνωμα de novo. Αρκετές μελέτες έχουν αποτυπώσει τις διαφορές στα ιστολογικά και κλινικά χαρακτηριστικά ανάμεσα στα ΝΑΜ και τα de novo, ωστόσο δεν υπάρχουν δεδομένα από τον Ελληνικό πληθυσμό. Στην παρούσα μελέτη εξετάστηκαν επιδημιολογικά και κλινικά δεδομένα από ασθενείς που παρακολουθήθηκαν στο Κέντρο Αναφοράς Μελανώματος του Γ.Ν.Α Γ.Γεννηματάς από το 2022 έως το 2024 και είχαν διαγνωστεί με πρωτοπαθές μελάνωμα δέρματος από το 1999 έως το 2024. Σε σύνολο 509 πρωτοπαθών μελανωμάτων 289 (56.8%) αναπτύχθηκαν σε έδαφος σπίλου και 220 (43.2%) de novo. Κατά το διαχωρισμό των ασθενών σε ομάδες ανάλογα με την ηλικία παρατηρήθηκε μεγαλύτερος αριθμός ΝΑΜ στους ασθενείς<40 και στους 40-65 (p<0.001). Όσον αφορά την εντόπιση παρατηρήθηκε σημαντική διαφορά ανάμεσα στα de novo και τα μελανώματα NAM (p<0.001) με μεγαλύτερη διαφορά στην περιοχή του κορμού όπου υπερτερούσαν τα μελανώματα NAM και στην περιοχή της κεφαλής όπου υπερτερούσαν τα de novo. Ανάμεσα στα επιφανειακώς επεκτεινόμενα μελανώματα υπερτερούσαν τα ΝΑΜ σε σχέση με τα de novo ενώ στις υπόλοιπες κατηγορίες ήταν περισσότερα τα de novo (p<0.001). Αντίστοιχα με το στάδιο νόσου στατιστικά σημαντική διαφορά παρατηρήθηκε και στο πάχος κατά Breslow. Τα NAM υπερτερούσαν ανάμεσα στους λεπτότερους όγκους, με πάχος έως 2mm, ενώ τα  de novo στους όγκους με πάχος>2mm. Επίσης, τα NAM ήταν πιθανότερο να μην παρουσιάζουν εξέλκωση (p=0.002), και να έχουν μικρό αριθμό μιτώσεων(<3/mm²) (p<0.001). Οι ασθενείς με de novo μελανώματα παρουσίασαν συχνότερα πρόοδο νόσου σε σχέση με εκείνους με NAM. Τα ΝΑΜ φαίνεται να καταλαμβάνουν σημαντικό ποσοστό στο σύνολο των μελανωμάτων στον Ελληνικό πληθυσμό και να παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές σε σχέση με τα de novo.