Η τρέχουσα εποχή απαιτεί την παρέμβαση και την επινοητικότητα των υπηρεσιών επιβολής του νόμου για την καταπολέμηση του κλιμακούμενου ζητήματος του εγκλήματος, ιδιαίτερα του οργανωμένου εγκλήματος, και των εξελιγμένων τακτικών που χρησιμοποιούν οι σύγχρονοι εγκληματίες. Ως απάντηση σε αυτή τη συνεχιζόμενη μάχη, ο Έλληνας νομοθέτης έχει εφαρμόσει μια σειρά μέτρων που εξουσιοδοτούν τα τους επίσημους φορείς κοινωνικού ελέγχου να διεξάγουν εξειδικευμένες ανακριτικές επιχειρήσεις, με στόχο τις δραστηριότητες  των εγκληματικών οργανώσεων.

Ο καθορισμός των ορίων του παραδεκτού των ανακριτικών πράξεων είναι δυνατός μόνο υπό τους όρους νομιμότητας που ορίζονται από το ισχύον νομικό πλαίσιο. Στη συνέχεια, η παραβίαση ή η υπέρβαση αυτών των όρων, συνεπώς, ισοδυναμεί με παράνομη παραβίαση της έρευνας. Ουσιαστικά, αυτοί οι όροι νομιμότητας είναι τα κριτήρια για τον προσδιορισμό της νομικής ή μη διερευνητικής διείσδυσης, καθώς και τα κριτήρια για τον προσδιορισμό της νομικής ή μη ανακριτικής πράξης.

Τέλος, οι ειδικές ανακριτικές πράξεις περικλείουν χαρακτηριστικά που τα διακρίνουν από τις γενικές ερευνητικές ενέργειες. Με την εφαρμογή του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας μέσω του νόμου 4620/2019 την 01.07.2019, επήλθαν σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τις ειδικές ανακριτικές πράξεις. Το προηγούμενο άρθρο 253Α ΚΠΔ που αφορούσε τις πράξεις αυτές βρίσκει πλέον τη θέση του στις διατάξεις του άρθρου 254 του ΚΠΔ. Αυτές οι διατάξεις έχουν αναθεωρηθεί και επεκταθεί για να ευθυγραμμιστούν καλύτερα με τις απαιτήσεις της νομολογίας και της δικαιοσύνης, δεδομένης της μοναδικής φύσης αυτών των πράξεων και της έμφασης που δίνουν στη μυστικότητα και την πρόληψη. Αυτή η στροφή έχει μεταμορφώσει τον άλλοτε αποκλειστικά κατασταλτικό χαρακτήρα του ποινικού δικονομικού δικαίου, καθώς και την παραδοσιακή δομή την οποία τηρούσε.