Η μελέτη της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της βενετικής περιόδου στην Κρήτη έχει αναπτυχθεί σημαντικά κατά τους τελευταίους δύο αιώνες. Ωστόσο, ο τρόπος προσέγγισης και παρουσίασης αυτών σε ένα μουσειακό περιβάλλον δεν έχουν μέχρι στιγμής απασχολήσει την έρευνα. Η παρούσα εργασία εξετάζει πώς το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (ΙΜΚ), το κατεξοχήν ίδρυμα για τη βενετική περίοδο της Κρήτης, παρουσιάζει την ιστορία της περιόδου και εκθέτει τα υλικά κατάλοιπα της. Το μουσείο καλείται να διαχειριστεί ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών και καταλοίπων, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται, να προσφέρει στο κοινό μια πλήρη εικόνα της υπό εξέτασης περιόδου, αλλά και μια ενδιαφέρουσα μουσειακή εμπειρία. Στα συνοδευτικά κείμενα της έκθεσης επιχειρείται μια συνοπτική παρουσίαση ποικίλων θεμάτων (π.χ. κοινωνική διαστρωμάτωση, πολεοδομία, αρχιτεκτονική, ζωγραφική), όμως συχνά εντοπίζονται παραλείψεις ή ακόμα και ιστορικά λανθασμένες πληροφορίες. Έτσι προκύπτουν ασάφειες και παρανοήσεις, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις πλάθεται μια γενική εικόνα, η οποία δεν αντιστοιχεί στην ιστορική πραγματικότητα. Την ίδια στιγμή, τα εκθέματα αντιμετωπίζονται κυρίως ως έργα τέχνης, και όχι ως ιστορικά τεκμήρια, ικανά να δείξουν στο κοινό την πολυμορφία της βενετικής Κρήτης και τις επαφές που αναπτύχθηκαν με τη Δύση σε πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και καλλιτεχνικό επίπεδο. Από ιδεολογικής άποψης το ΙΜΚ φαίνεται να επιμένει σε ζητήματα αντιπαράθεσης και ανταγωνισμού μεταξύ των καθολικών Βενετών κυριάρχων και των υπόδουλων ορθοδόξων. Από μουσειολογικής άποψης αξιοποιείται η τεχνολογία για την προβολή φωτογραφιών και βίντεο, και χρησιμοποιούνται διαδραστικές οθόνες αφής σε ορισμένα τμήματα της έκθεσης. Σύμφωνα με την παρούσα έρευνα κρίνεται απαραίτητη η αναθεώρηση του τρόπου προσέγγισης της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της βενετικής περιόδου από το ΙΜΚ, και η ανανέωση εν γένει της μουσειακής εμπειρίας που προσφέρεται. Το ΙΜΚ διαθέτει όλα τα απαραίτητα εφόδια για να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο πολιτιστικό και επιστημονικό φορέα, ο οποίος θα παρουσιάζει αντικειμενικά και ολοκληρωμένα τα χαρακτηριστικά της βενετικής περιόδου στην Κρήτη και θα προσφέρει σε όλους τους επισκέπτες μια ενδιαφέρουσα, ευχάριστη και διαδραστική εμπειρία.

Over the past two centuries the study of the history and cultural heritage of the Venetian period of Crete has developed significantly. However, the way these are approached and presented inside a museum environment has not been the subject of research thus far. The present essay examines the way the Historical Museum of Crete (HMC), the main institution regarding the Venetian period of Crete, presents the period’s history and how it exhibits its material remains. The museum is confronted with the challenge of managing a big quantity of information and artefacts, which impedes its ability to provide the public with a comprehensive understanding of the period under consideration and an engaging museum experience. The accompanying texts attempt to provide a brief exposition of multiple topics (e.g. social stratification, urban planning, architecture, and painting), but in many cases information is omitted or appears to be historically inaccurate. Consequently, ambiguities and misconceptions arise, while in some instances the overall image of the period does not align with the historical record. Concurrently, the exhibits are primarily regarded as artistic creations, rather than as historical evidence, which could illustrate the multifaceted nature of Venetian Crete and the relationships that developed between the region and the West on a political, social, economic, and artistic level. From an ideological standpoint, the HMC appears to prioritize issues pertaining to the conflict and rivalry between the Catholic Venetian rulers and their Orthodox subjects. From the standpoint of museology the museum employs technological means to project images and video, as well as interactive touch-screens in certain sections of the exhibition. The present study suggests that a revision of HMC’s approach to the history and cultural heritage of the Venetian period, and an overall renewal of the museum experience offered there, are both necessary. The HMC is thus qualified to transform itself into a modern cultural and scientific body, which will present the characteristics of Venetian Crete in an objective and comprehensive manner and which will provide its visitors with an interesting, pleasant and interactive experience.