Στην παρούσα εργασία αναφέρονται οι βιολογικοί μηχανισμοί, οι θεωρίες συμπεριφοράς, οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες, οι πολιτικές αντιμετώπισης και τα επιδημιολογικά δεδομένα που συνδέονται με το κάπνισμα στην Ελλάδα και διεθνώς.

Σκοπός της εργασίας: Η παρουσίαση της ελληνικής επιδημιολογικής πραγματικότητας γύρω από το κάπνισμα και των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων που την επηρεάζουν.

Μεθοδολογία: Με στοιχεία της ελληνικής στατιστικής αρχής για τα έτη 2009 και 2019 με 6.172 και 8.125 συμμετέχοντες αντίστοιχα παρουσιάζονται τα περιγραφικά στοιχεία, γίνονται έλεγχοι δοκιμασίας X2 και λογιστική παλινδρόμηση προκείμενου να εξαχθούν συμπεράσματα για το κάπνισμα στην Ελλάδα. Στην εργασία παρουσιάζονται πέντε παράγοντες σχετικοί με το κάπνισμα ως εξαρτημένες μεταβλητές (κάπνισμα, βαριά καπνιστές, πρώην καπνιστές, περισσότερα από 20 έτη καπνίσματος και παθητικό κάπνισμα και μια σειρά από 17 ανεξάρτητους παράγοντες (16 στην παλινδρόμηση).

Αποτελέσματα: Στην Ελλάδα έχει μειωθεί το κάπνισμα από το 34% στο 27,5%, έχουν μειωθεί οι βαριά καπνιστές από το 62,5% των καθημερινών καπνιστών στο 46,1%, οι πρώην καπνιστές έχουν μειωθεί από 21,4% στο 13,4%, οι παθητικοί καπνιστές είναι στάσιμοι από το 59,3% στο 58,4% και όσοι καπνίζουν περισσότερα από 20 έτη έχουν αυξηθεί από το 37,2% στο 56,8%. Στατιστικά σημαντικοί παράγοντες για το κάπνισμα το 2009 ήταν οι εξής: Η ηλικία, το φύλο, η περιοχή, ο βαθμός αστικότητας/πυκνότητας, το εκπαιδευτικό επίπεδο, το εισόδημα, η εργασιακή κατάσταση, το περπάτημα, η κατανάλωση φρούτων και η κατανάλωση αλκοόλ. Στατιστικά σημαντικοί παράγοντες για το κάπνισμα το 2019 ήταν οι εξής: Η ηλικία, το φύλο, η περιοχή, το εκπαιδευτικό επίπεδο, η εργασιακή κατάσταση, η κατανάλωση φρούτων, η κατανάλωση λαχανικών, η κατανάλωση αλκοόλ, η κατάθλιψη και το χρόνιο πρόβλημα υγείας.

Συμπεράσματα: Το κάπνισμα έχει μειωθεί στην Ελλάδα, βρίσκεται ωστόσο ακόμα σε υψηλά επίπεδα. Οι περισσότεροι παράγοντες που μελετήθηκαν ήταν στατιστικά σημαντικοί για το κάπνισμα (10/16 και για το 2009 και για το 2019). Η Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα το κάπνισμα (MPOWER).

In this thesis, the biological mechanisms, behavioral theories, socio-economic factors, treatment policies and epidemiological data related to smoking in Greece and internationally are reported.

Purpose of the thesis: The presentation of the Greek epidemiological reality surrounding smoking and the socioeconomic factors that influence it.

Methodology: With data from the Greek statistical authority for the years 2009 and 2019 with 6,172 and 8,125 participants respectively, the descriptive data are presented, X2 test controls and logistic regression are performed to draw conclusions about smoking in Greece. The paper presents five smoking-related factors as dependent variables (smoking, heavy smokers, ex-smokers, more than 20 years of smoking and passive smoking and a set of 17 independent factors (*16 in the regression).

Results: In Greece, smoking has decreased from 34% to 27.5%, heavy smokers have decreased from 62.5% of daily smokers to 46.1%, ex-smokers have decreased from 21.4% to 13.4%, passive smokers are stagnant from 59.3% to 58.4% and those who have smoked for more than 20 years have increased from 37.2% to 56.8%. Statistically significant factors for smoking in 2009 were: Age, sex, region, degree of urbanization/density, education level, income, employment status, walking, fruit consumption and alcohol consumption. Statistically significant factors for smoking in 2019 were: Age, gender, region, education level, employment status, fruit consumption, vegetable consumption, alcohol consumption, depression and chronic health problems.

Conclusions: Smoking has decreased in Greece but is still at high levels. Most factors studied were statistically significant for smoking (10/16 for both 2009 and 2019). Greece must tackle smoking more effectively (MPOWER).