Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης ήταν μια πολιτική πρωτοβουλία που λήφθηκε ως απάντηση στην χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και στην επακόλουθη κρίση δημοσίου χρέους. Σκοπός της ήταν και παραμένει η διασφάλιση της σταθερότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος, η προστασία του ενιαίου νομίσματος και η ολοκλήρωση της αγοράς τραπεζικών υπηρεσιών.

Βασικό πυλώνα της Τραπεζικής Ένωσης συνιστά ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) ο οποίος αποτελείται από την ΕΚΤ και τις εθνικές αρμόδιες αρχές (ΕΑΑ). Πρωτεύοντα ρόλο στον ΕΕΜ κατέχει η ΕΚΤ η οποία είναι υπεύθυνη για την αποτελεσματική και συνεπή λειτουργία του. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΚΤ, επικουρούμενη από τις ΕΑΑ, εποπτεύει άμεσα όλα τα ιδρύματα που χαρακτηρίζονται ως σημαντικά ενώ οι ΕΑΑ ασκούν την άμεση εποπτεία των λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων, υπό την επίβλεψη της ΕΚΤ. 

Ωστόσο η ΕΚΤ, διαθέτει αποκλειστική αρμοδιότητα, για όλα τα πιστωτικά ιδρύματα (σημαντικά και λιγότερο σημαντικά) που είναι εγκατεστημένα στα συμμετέχοντα κράτη μέλη, να χορηγεί την άδεια λειτουργείας τους, να ανακαλεί την άδεια αυτή και να αξιολογεί αιτήσεις για την απόκτηση ειδικών συμμετοχών σε αυτά. Στο πλαίσιο των κοινών αυτών διαδικασιών, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, η ΕΚΤ εφαρμόζει το εθνικό δίκαιο μεταφοράς της CRD στην εσωτερική έννομη τάξη. Η ενσωμάτωση όμως της οδηγίας από τα κράτη μέλη εμφανίζει διαφορές, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται δυσκολίες στη συνεπή εφαρμογή των κανόνων σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα από την ΕΚΤ αλλά και στον δικαστικό έλεγχο των αποφάσεων της ΕΚΤ από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Στην διάρκεια της πρώτη δεκαετίας της λειτουργίας του ΕΕΜ, που συμπληρώνεται φέτος, έγινε προσπάθεια εξομάλυνσης των διαφορών αυτών και σύγκλισης των εποπτικών κανόνων και πρακτικών στην οποία συνέβαλαν, η δημοσίευση Οδηγών από την ΕΚΤ για διάφορα θέματα, η έκδοση κοινών κατευθυντήριων γραμμών από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) αλλά κυρίως η ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής, κοινής εποπτικής κουλτούρας εντός του ΕΕΜ, που ενοποιεί τις ΕΑΑ και την ΕΚΤ και κάνει πράξη την ρήση του Αριστοτέλη «Το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του».   

The creation of the European Banking Union was a political decision taken in response to the 2008 financial crisis and subsequent sovereign debt crisis. Its purpose was and remains to ensure the stability of the financial system, the protection of the single currency and the increase of financial integration.

A key pillar of the Banking Union is the Single Supervisory Mechanism (SSM), which consists of the ECB and the national competent authorities (NCAs). The ECB has a primary role in the SSM and is responsible for its efficient and consistent functioning. In this context, the ECB, with the assistance of the NCAs, directly supervises all institutions that are classified as significant while the NCAs conduct the direct supervision of the less significant institutions, subject to the oversight of the ECB.

However, the ECB has exclusive competence, to grant and withdraw the authorisation of any credit institution and to assess the acquisition of qualifying holdings in all credit institutions (significant and less significant) established in the participating Member States, In the context of these common procedures, but also in other cases, the ECB applies the national legislation transposing the CRD. The differences in the national transposition of the CRD create difficulties in the consistent application of the rules to all credit institutions by the ECB and in the judicial review of the ECB's decisions by the Court of Justice of the European Union.

However, during the first decade of operation of the SSM, completed this year, efforts were made towards harmonisation and convergence of the supervisory rules and practices. Various initiatives contributed to this convergence, such as the publication of Guides by the ECB on various subjects, the issuance of guidelines by the European Banking Authority (EBA) but above all the development of a European, common supervisory culture within the SSM, which integrates the NCAs and the ECB and realizes Aristotle's saying "The whole is greater than the sum of its parts".