Εγκλήματα του λευκού περιλαιμίου, κρατικό-εταιρικό έγκλημα, πολιτική διαφθορά, εγκλήματα παγκοσμιοποίησης, αντεγκληματική πολιτική, συμβίωση νομιμότητας και παρανομίας
Διπλωματική Εργασία (Δ.Ε.)
53
28
Η μελέτη του κρατικού-εταιρικού εγκλήματος ξεκίνησε μέσα από τα εγκλήματα του λευκού περιλαιμίου, τα οποία έδωσαν νέες διαστάσεις στην εγκληματολογική σκέψη καθώς μελετήθηκαν ο διαταξικός χαρακτήρας του εγκλήματος, τα άτομα με υψηλό κύρος και η οργάνωση-εταιρεία ως μονάδα ανάλυσης. Οι συμπαιγνίες του κράτους και των εταιρειών που έρχονταν ανά διαστήματα στο «φως» αξιολογήθηκαν υπό το πρίσμα της Κριτικής εγκληματολογίας. Η εγκληματολογική σκέψη εξελίχθηκε μελετώντας τις παρεκκλίσεις των ελίτ, τα εγκλήματα σουίτας, τα οργανωσιακά, τα κρατικά και τα εταιρικά εγκλήματα. Οι συμπράξεις κρατών και εταιρειών ως ανάγκη προσαρμογής στις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες (όπως για παράδειγμα η ανάθεση δημοσίων έργων σε ιδιωτικές εταιρείες) και οι θεωρήσεις για το κρατικό-εταιρικό έγκλημα ανέδειξαν τα ρευστά όρια της νομιμότητας και της παρανομίας. Υπό το πρίσμα των κοινωνικών μεταβολών (παγκοσμιοποίηση, φιλελεύθερος καπιταλισμός, παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων), το κρατικό-εταιρικό έγκλημα συνδέθηκε με άλλα εγκλήματα. Έτσι, μέσα από τη διαρκή εξέλιξη των πεδίων έρευνας της εγκληματολογίας το κρατικό-εταιρικό έγκλημα σταδιακά αποτέλεσε αυτοτελές αντικείμενο μελέτης της εγκληματολογικής επιστήμης. Η μελέτη, όμως του σύνθετου αυτού φαινομένου έθεσε ζητήματα αντεγκληματικής πολιτικής και ποινικής ευθύνης νομικών προσώπων. Μολονότι δεν υπάρχει αυτολεξεί αναφορά στα κρατικά-εταιρικά εγκλήματα στις διατάξεις του ποινικού δικαίου και στα μέτρα αντεγκληματικής πολιτικής, αυτά αντιμετωπίζονται υπό το πρίσμα της διαφθοράς. Η συμβολή της θεωρητικής μελέτης του φαινομένου και η επίδραση των κοινωνικών μεταβολών ήταν καθοριστικές, διότι μέσα από την ανάλυση ορισμένων παραδειγμάτων που απασχόλησαν την ελληνική πραγματικότητα (και όχι μόνο) έγινε δυνατή η αντιπαραβολή της θεωρίας με την πραγματικότητα και η εξαγωγή ορισμένων συμπερασμάτων. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι υποθέσεις (Siemens και Σκουριές) που μελετήθηκαν στην παρούσα εργασία επιβεβαίωσαν την τυπολογία και την εγκληματολογική θεωρία του υπό μελέτη φαινομένου και ανέδειξαν την αδράνεια των μηχανισμών του επίσημου κοινωνικού ελέγχου, τις παραδοσιακές σχέσεις εξάρτησης πολιτικών κομμάτων και εταιρειών, τη συμβολή των off-shore εταιρειών και των φορολογικών παραδείσων, τα ρευστά όρια της νομιμότητας και της παρανομίας, την επιρροή των οικονομικών και κοινωνικών μεταβολών (οικονομική κρίση, ανάγκη για επενδύσεις και ιδιωτικοποιήσεις, κοινωνική εξαθλίωση). Ειδικότερα, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οποίας η χώρα επιδίωκε τη δημιουργία εύφορου πεδίου επενδυτικής πολιτικής μέσα από τη θέσπιση ευνοϊκότερων προς αυτές νόμων, αποκάλυψε τις σχέσεις ανάμεσα στις κυβερνήσεις και στις εταιρείες.
The study of state-corporate crime began through white-collar crimes, which gave new dimensions to criminological thinking as the cross-class nature of crime, high-status individuals and the corporate organization as a unit of analysis were studied. The collusions of the state and companies that came to light from time to time were evaluated in the light of Critical criminology. Criminological thought evolved by studying elite deviance, suite crimes, organizational, state and corporate crimes. The partnerships between states and companies as a need to adapt to modern social and economic conditions (as for example the awarding of public works to private companies) and considerations of state-corporate crime highlighted the fluid boundaries of legality and illegality. In the light of social changes (globalization, liberal capitalism, human rights violations), state-corporate crime became linked to other crimes. Thus, through the continuous evolution of the research fields of criminology, state-corporate crime gradually became an independent study object of criminology. However, the study of this complex phenomenon raised issues of anti-criminal policy and criminal liability of legal entities. Although there is no literal reference to state-corporate crimes in criminal law provisions and anti-crime policy measures, they are treated in the light of corruption. The contribution of the theoretical study of the phenomenon and the effect of social changes were decisive, because through the analysis of some examples that concerned the Greek reality (not only) it became possible to compare the theory with the reality and draw some conclusions. This happens because the cases (Siemens and Skouries) studied in this work confirmed the typology and the criminological theory of the phenomenon under study and highlighted the inactivity of the mechanisms of official social control, the traditional dependency relationships of political parties and companies, the contribution of off-shore companies and tax havens, the fluid boundaries of legality and illegality, the influence of economic and social changes (financial crisis, need for investment and privatization, social impoverishment).In particular, the economic crisis in Greece, during which the country sought to create a fertile field for investment policy through the adoption of more favorable laws, revealed the relations between governments and companies.
512642_Μποστανίδης_Γιάννης