Σκοπός της εργασίας είναι να αναλυθεί το πλαίσιο ΕSG και να τεκμηριωθούν τα οφέλη που θα προκύψουν από την υιοθέτησή τους στην ενδυνάμωση της αξίας μιας επιχείρησης.  

Η παγκόσμια κοινότητα με την Συνέλευση του ΟΗΕ το 2015  (UN, 2015), όρισε στόχους για να υιοθετήσουν οι κυβερνήσεις ενώ λίγο αργότερα η Συμφωνία του Παρισιού και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, θέτουν συγκεκριμένους αριθμητικούς στόχους για την περαιτέρω ευαισθητοποίηση των ιθυνόντων.  Ταυτόχρονα το γεγονός ότι τα επόμενα χρόνια ο πλανήτης ήρθε αντιμέτωπος με  ακραία φυσικά  φαινόμενα, με  ενεργειακή, πληθωριστική και υγειονομική κρίση οδήγησε σε  αύξηση της  πίεσης για αναγκαστική προσαρμογή όλων στα νέα δεδομένα. Μια προσαρμογή που πλέον απαιτεί συγκεκριμένα βήματα με μετρήσιμους στόχους και βιώσιμες πρακτικές που θα πρέπει να εφαρμόζει κάθε επιχειρηματική οντότητα και να δημοσιοποιεί με ομοιομορφία και διαφάνεια μέσα από τις Εκθέσεις Βιωσιμότητας που σταδιακά θα συνοδεύουν απαραίτητα τις Οικονομικές Καταστάσεις όλων των νομικών προσώπων.

Η Ελληνική Οικονομία αν και καθυστέρησε να ακολουθήσει τις ανωτέρω εξελίξεις εξαιτίας κυρίως της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης, δείχνει να σημειώνει βήματα προόδου για να ακολουθήσει την νέα πραγματικότητα. Το 2021 το Χρηματιστήριο Αθηνών δημιούργησε τον  δείκτη ΑΤΗΕΧ ΕSG (ATHEX Group ESG Factsheet, 2022) με σκοπό την χρηματιστηριακή απόδοση εισηγμένων εταιρειών που υιοθετούν πρακτικές ΕSG. Αυτό προέκυψε από την ανάγκη των επενδυτών αλλά και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να αξιολογήσουν την αξιοπιστία και την βιωσιμότητα μιας νομικής οντότητας πριν προβούν σε επένδυση ή/και χρηματοδότηση της .

Στην παρούσα μελέτη , εξετάζονται κάποια βασικά σημεία των Δημοσιευμένων Εκθέσεων Βιωσιμότητας δυο συστημικών Τραπεζών ήτοι της ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΕUROBANK και της ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ. Ο λόγος που επιλέχθηκαν, είναι αφενός ότι οι Τράπεζες έχουν δημοσιευμένες Εκθέσεις  Βιωσιμότητας στην  επίσημη ιστοσελίδα τους και αφετέρου γιατί λειτουργούν με διττό ρόλο ήτοι ως χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οπότε παρουσιάζουν τα νέα κριτήρια τα οποία σταδιακά υιοθετούν για την χρηματοδότηση των πελατών τους αλλά και ως νομικά πρόσωπα που αξιολογούνται για τις επιδόσεις τους από τους λοιπούς επενδυτές.

Αναλύοντας τα δυο report και στηριζόμενοι στο ότι οι  Τράπεζες λειτουργούν και αυτές ως επιχειρήσεις με στόχο την ικανοποίηση των μετόχων, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι τα  κριτήρια ESG έχουν επηρεάσει τη λειτουργία των επιχειρήσεων καθώς και τον τρόπο λήψεως των αποφάσεων. Η υιοθέτηση τους είναι μονόδρομος αφού έτσι θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις σχέσεις τους με πελάτες , προμηθευτές, πιστωτές, προσωπικό αλλά μεγαλύτερο κέρδος για τους επενδυτές.

Ταυτόχρονα, μέσω από την μελέτη των δυο report, διαπιστώνεται η αλλαγή των κριτηρίων επιλογής δανειοληπτών. Συγκεκριμένα εκτός από την οικονομική βιωσιμότητα των επιχειρήσεων η οποία προκύπτει από την ανάλυση χρηματοοικονομικών δεικτών, η επιλογή θα εμπλουτιστεί και  με κριτήρια που θα αφορούν στο βαθμό υιοθέτησης πλαισίου ΕSG, τα οποία όμως δείχνει η παρούσα τάση θα γίνονται περισσότερο αυστηρότερα και ίσως στο άμεσο μέλλον αποτελούν το σημαντικότερο «εισιτήριο» για μια τραπεζική  συνεργασία.

Επίσης η εργασία θα παρουσιάσει προκλήσεις /διλήμματα των επενδυτών που σχετίζονται με το θέμα του greenwashing και πιθανά μέτρα αντιμετώπισης του  ενώ στο τέλος με αφορμή την νέα πρωτοβουλία της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών (Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, 2023), για δημιουργία κοινού ερωτηματολογίου ΕSG προς τις επιχειρήσεις θα υπάρξουν προτάσεις για το πώς θα μπορέσουν τα κριτήρια ΕSG να ενσωματωθούν περαιτέρω στην βαθμολόγηση  των εταιρειών σε κλίμακα αντίστοιχη του credit rating το οποίο όμως στηρίζεται αποκλειστικά στις οικονομικές επιδόσεις,  εξασφαλίζοντας περαιτέρω οφέλη για τις ελεγχόμενες οντότητες.

The purpose of this thesis is to analyze the ESG framework and to document the benefits that will arise from their adoption in enhancing the value of a business.

The global community, with the UN Assembly in 2015 (UN, 2015), set targets that governments should adopt, while a little later the Paris Agreement and the European Green Deal, set specific numerical targets to further raise awareness among decision-makers.  At the same time, the fact that in the following years the planet was faced with extreme natural phenomena, with energy, inflationary and health crises, led to an increase in pressure for everyone to be forced to adapt to the new data. An adjustment that now requires specific steps with measurable goals and sustainable practices that each business entity should apply and disclose with uniformity and transparency through the Sustainability Reports that will gradually accompany the Financial Statements of all legal entities.

Although the Greek economy has been slow to follow the above developments, mainly due to the long-term economic crisis, it seems to be making progress to follow the new reality. In 2021, the Athens Exchange created the ATHEX ESG (ATHEX Group ESG Factsheet, 2022) index aiming at the stock market performance of listed companies that adopt ESG practices. This arose from the need of investors and financial institutions to assess the credibility and viability of a legal entity before investing and/or financing it.

In this study, some key points of the Published Sustainability Reports of two systemic Banks are examined, namely EUROBANK and PIRAEUS BANK. The reason they were chosen is, on the one hand, that the Banks have published Sustainability Reports in their official site, and on the other hand, because they operate in a dual role, namely as financial institutions, so they present the new criteria, which gradually adopt for the financing of their clients but also as legal entities evaluated for their performance by other investors. Analyzing the two reports and based on the fact that banks also operate as businesses with the aim of satisfying shareholders, we are led to the conclusion that ESG criteria have affected the operation of businesses as well as the way decisions are made. Their adoption is a one-way street since in this way they will gain a competitive advantage in their relationships with customers, suppliers, creditors, staff but greater profit for investors.  At the same time, through the study of the two reports, it is noted that the criteria for selecting borrowers have changed. Specifically, apart from the financial viability of businesses resulting from the analysis of financial indicators, the selection will be enriched with criteria related to the degree of adoption of an ESG framework, which however, the current trend shows will become stricter and may in the near future be the most important "ticket" for a banking cooperation.

Also, the paper will present challenges / dilemmas of investors related to the issue of greenwashing and possible measures to address it, while at the end, on the occasion of the new initiative of the Hellenic Bank Association (Association of Greek Banks,2023) for the creation of a common ESG questionnaire for businesses, there will be proposals on how ESG criteria can be further integrated into the rating of companies on a scale corresponding to the credit rating which based solely on financial performance, ensuring further benefits for audited entities.