Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του θεσμικού πλαισίου κατά του οργανωμένου εγκλήματος. Στα πλαίσια αυτά, επιχειρείται αρχικά μία εννοιολογική προσέγγιση του οργανωμένου εγκλήματος και ακολούθως μία ιστορική αναδρομή του φαινομένου στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, στο τρίτο κεφάλαιο καταγράφονται οι σημαντικότερες διεθνείς πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος σε παγκόσμιο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η θέσπιση των διεθνών συμβάσεων επηρέασαν καταλυτικά την εγχώρια νομοθεσία, η εξέλιξη της οποίας παρατίθεται στο τέταρτο κεφάλαιο, θέτοντας στο επίκεντρο τον Ν.2928/2001, ώστε να καταλήξει στο ισχύον σήμερα θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, όπως αυτό περιγράφεται στο πέμπτο κεφάλαιο.
Αιχμή του δόρατος αποτελεί αδιαμφισβήτητα το άρθρο 187 ΠΚ, οι επιμέρους διατάξεις του οποίου αναλύονται διεξοδικά ώστε να προκύψουν ερωτήματα και προβληματισμοί αναφορικά με την αποτελεσματικότητά τους, την ορθότητα της επίκλησής τους, τη συμβατότητά τους με τις διεθνείς συμβάσεις και την ολοένα και ευρύτερη εφαρμογή τους στο φάσμα του ποινικού κώδικα.
Ακολούθως, παρατίθενται διατάξεις που αφορούν στη διάπραξη αδικημάτων στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης και προβλέπονται σε ειδικούς ποινικούς νόμους αλλά και την αξιόποινη υποστήριξη του άρθρου 187Β ΠΚ, από τις οποίες προκύπτουν ομοίως προβληματισμοί. Περαιτέρω, εξετάζεται η πρόβλεψη των ευνοϊκών μέτρων του άρθρου 187 Γ και η αποτελεσματικότητά τους στα πλαίσια της αντιμετώπισης του οργανωμένου εγκλήματος.
Στη συνέχεια, αλλάζοντας πεδίο μελέτης αναλύονται οι ειδικές ανακριτικές πράξεις που προβλέπονται στο άρθρο 254 ΚΠΔ, πράξεις ιδιαίτερα επαχθείς για τα ατομικά δικαιώματα αλλά ταυτόχρονα άκρως αποτελεσματικές και για το λόγο αυτό ιδιαίτερα δελεαστικές για τις διωκτικές αρχές, ώστε να προκύπτουν σοβαροί προβληματισμοί αναφορικά με την ορθή χρήση τους, την αναγκαιότητά τους και τις συνέπειες στα δικαιώματα υπεράσπισης του κατηγορουμένου.
Ακολούθως, γίνεται αναφορά στις προϋποθέσεις εφαρμογής των ειδικών ανακριτικών πράξεων και στα τυχαία ευρήματα. Περαιτέρω, εξετάζεται η πρόβλεψη της προστασίας μαρτύρων του άρθρου 218 ΚΠΔ και τίθενται προβληματισμοί αναφορικά με την εφαρμογή της. Τέλος, επιχειρείται μία συγκεντρωτική αποτίμηση της αποτελεσματικότητας του θεσμικού πλαισίου για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος.
The subject of this dissertation is the evaluation of the effectiveness of the institutional framework against organized crime. In this context, a conceptual approach to organized crime is initially attempted, followed by a historical review of the phenomenon in Greece. Then, in the third chapter, the most important international initiatives to combat organized crime are recorded at a global and European level.
The enactment of international conventions had a catalytic effect on domestic legislation, the evolution of which is listed in the fourth chapter, focusing on Law 2928/2001, in order to reach the current institutional framework for dealing with organized crime, as described in the fifth capital.
The tip of the spear is undeniably article 187 of the Criminal Code, the individual provisions of which are thoroughly analyzed in order to raise questions and concerns regarding their effectiveness, the correctness of their invocation, their compatibility with international conventions and their ever-wider application in range of the criminal code.
Moreover, provisions are listed regarding the commission of offenses in the context of a criminal organization and are expected for in special criminal laws as well as the criminal support of article 187B of the Criminal Code, from which similar concerns arise. Furthermore, the provision of the favorable measures of Article 187 C and their effectiveness in the context of dealing with organized crime are examined.
Then, changing the field of study, the special investigative acts provided in article 254 of the CCP are analyzed, acts particularly burdensome for individual rights but at the same time highly effective and for this reason especially tempting for the prosecuting authorities, as serious concerns arise regarding the right of their use, their necessity and the consequences for the defense rights of the accused.
Furthermore, reference is made to the requirements applicable to the special investigative acts and accidental findings. In addition, the witness protection provision of article 218 CCP is examined and concerns are raised regarding its application. Finally, a centralized evaluation of the effectiveness of the institutional framework for dealing with organized crime is attempted.
