Αλοσκόφης, Ο. (2019). «Η κοινωνική έρευνα της εγκληματικότητας των ισχυρών», στο: Βιδάλη Σ., Κουλούρης Ν., Παπαχαραλάμπους Χ., 2019, Εγκλήματα των ισχυρών. Διαφθορά, οικονομικό και οργανωμένο έγκλημα. Αθήνα: Εκδόσεις ΕΑΠ.
Μπορεί το οργανωμένο έγκλημα να μην αποτελεί νεοπαγές φαινόμενο, ωστόσο είναι αναμφίβολα καινοφανής η έκταση και η ένταση εμφάνισής του στη σύγχρονη οικονομική και κοινωνική ζωή, στις οποίες τελικά εισδύει με τρόπο καθοριστικό. Η παρούσα εργασία επιχειρεί μια σύντομη παρουσίαση της διαδρομής του οργανωμένου εγκλήματος στο χωροχρόνο, επικεντρωνόμενη στα βασικά θέματα που δομούν την προβληματική του. Το πρώτο από αυτά σχετίζεται με τον ίδιο τον προσδιορισμό της έννοιας, κάτι που αποτελεί πρόκριμα όχι μόνο για την οριοθέτηση του αντικειμένου της έρευνας αλλά και προσδιοριστικό στοιχείο για την αντιμετώπισή του. Η εξέλιξη του φαινομένου στην Ελλάδα στηρίζει το συμπέρασμα ότι η χώρα μας, αν και ίσως υπολείπεται σε οικονομική ανάπτυξη και δυναμική, δεν διαφέρει από άλλες χώρες στα ποιοτικά στοιχεία που εξέθρεψαν και εξέλιξαν τα χαρακτηριστικά του οργανωμένου εγκλήματος. Περαιτέρω, η οριοθέτηση του τελευταίου σε αντιπαραβολή με τις συγγενείς έννοιες της συμμορίας, της τρομοκρατίας και του οικονομικού εγκλήματος, επιτρέπει την ανάδειξη των σχέσεων που το συνδέουν με τη διαφθορά, τα εγκλήματα των ισχυρών και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Από την άλλη πλευρά, στο πεδίο της αντεγκληματικής πολιτικής, αναλύονται οι εθνικές και διεθνείς νομοθετικές επιλογές για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, αναδεικνύοντας τη διαφοροποίηση που παρατηρείται σε διαφορετικά συστήματα αλλά και την καθοριστική επιρροή των διεθνών πολιτικών. Συνάμα παρουσιάζεται η προσέγγιση του φαινομένου από το βασικό φορέα ποινικού ελέγχου του, την Αστυνομία, και τις ατέλειες που την χαρακτηρίζουν. Σε αυτό το πλαίσιο, ερευνάται η προβληματική στη νομοθέτηση αλλά και στην εφαρμογή των νόμων, το θέμα της αυστηροποίησης των ποινών, της ενδεχόμενης προσβολής των ατομικών δικαιωμάτων μέσα από την εφαρμογή των ειδικών ανακριτικών πράξεων, αλλά και της επιλεκτικότητας που διακρίνει το ποινικοκατασταλτικό σύστημα. Η κριτική εγκληματολογική προσέγγιση προσφέρει τα κατάλληλα εργαλεία τόσο για ένα πρώτο απολογισμό της διαχρονικής εξέλιξης στη μελέτη του οργανωμένου εγκλήματος όσο κυρίως για την σκιαγράφηση της κατεύθυνσης προς την οποία θα έπρεπε να κινηθεί αυτή στο μέλλον.
Organized crime may not be a new phenomenon, but the extent and intensity of its appearance in modern economic and social life, in which it finally penetrates in a decisive way, is undoubtedly new. This paper attempts a brief presentation of the path of organized crime in space and time, focusing on the main issues that structure its problematic. The first of these is related to the definition of the concept itself, which is a prerequisite not only for the delimitation of the research object but also a determining element for its treatment. The evolution of the phenomenon in Greece supports the conclusion that our country, although perhaps lacking in economic development and dynamics, does not differ from other countries in the qualitative elements that nurtured and developed the characteristics of organized crime. Furthermore, delineating the latter in contrast to the related concepts of gangs, terrorism and financial crime, allows highlighting the relationships that link it to corruption, crimes of the powerful and money laundering. On the other hand, in the field of anti-crime policy, the national and international legislative options for dealing with organized crime are analyzed, highlighting the differentiation observed in different systems as well as the decisive influence of international policies. At the same time, the approach of the phenomenon by the main body of criminal control, the Police, and the imperfections that characterize it are presented. In this context, the problematic in the legislation as well as in the application of the laws, the issue of the tightening of penalties, the possible violation of individual rights through the application of special investigative acts, but also the selectivity that distinguishes the criminal justice system is investigated. The critical criminological approach offers the appropriate tools both for a first account of the long-term evolution in the study of organized crime and mainly for outlining the direction in which it should move in the future.
