Οι θεωρητικές προσεγγίσεις για τη θεμελίωση της έννοιας του Οργανωμένου Εγκλήματος διεθνώς, αφορούν είτε το στοιχείο της «συνομωσίας» είτε αυτό της «επιχειρηματικής δράσης». Η επιλογή του Έλληνα νομοθέτη ωθήθηκε από τη Σύμβαση του Παλέρμο και με βάση ιστορικές συγκυρίες, όπως οι δίκες της τρομοκρατικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη και της Χρυσής Αυγής. Από τα θεωρητικά ζητήματα, που αφορούν τη νομοτυπική υπόσταση του άρθρου 187 Π.Κ., αλλά και το θεσμικό πλαίσιο των ειδικών ανακριτικών πράξεων (254 ΚΠΔ), πηγάζουν σημαντικές συνέπειες, τόσο για τη θεωρία όσο και για τη νομολογία, με σημαντικότερη την -σε καθημερινή βάση- αναμέτρηση του «δημοσίου συμφέροντος» με τα δικαιώματα του ανθρώπου, επάνω στη ζυγαριά της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η αναμέτρηση αυτή κατευθύνει την Πολιτεία σε ένα κρίσιμο χρονικά σταυροδρόμι, στο οποίο οφείλει να διαθέτει πολιτική βούληση και συνειδητοποίηση της σοβαρότητας της κατάστασης, ως προαπαιτούμενα για τη δημιουργία μίας πιο δίκαιης κοινωνικής πραγματικότητας. Προφανώς, η Πολιτεία είναι υποχρεωμένη εκ του ρόλου της, να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στο εγκληματικό φαινόμενο του οργανωμένου εγκλήματος, το οποίο πλέον έχει λάβει πολύπλοκες διαστάσεις. Η επίτευξη όμως της (όποιας) αποτελεσματικότητας πρέπει να λαμβάνει χώρα, σε κάθε περίπτωση, με απόλυτο σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων, ελευθεριών, αρχών και κεκτημένων του δικαίου.

The theoretical approaches to the foundation of the concept of Organized Crime internationally, concern either the element of “conspiracy” or that of “business activity”. The choice of the Greek legislator was prompted by the Palermo Convention and based on historical circumstances, such as the trials of the terrorist organization November 17 and Golden Dawn. From the theoretical issues, which concern the legal status of article 187 of the Civil Code, as well as the institutional framework of special investigative acts (article 254 of the Code of Criminal Procedure), important consequences arise, both for theory and for jurisprudence, and the most important is the - on a daily basis - confrontation of “public interest” with human rights, on the scales of social justice. This confrontation directs the State to a critical crossroads in time, in which it must possesses political will and awareness of the seriousness of the situation, as prerequisites for the creation of a more just social reality. Obviously, the State is obliged by its role to respond effectively to the criminal phenomenon of organized crime and its complex dimensions. However, the achievement of (any) effectiveness must take place, in any case, with absolute respect for individual rights, freedoms, principles and acquis of the law.