ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Εισαγωγή. Η Νοσηλευτική εκπαίδευση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση και τη διαχείριση του πόνου και οι φοιτητές νοσηλευτικής οφείλουν να έχουν τις ικανότητες να διαχειρίζονται με επιτυχία τον πόνο. Οι φοιτητές νοσηλευτικής ξεκινούν την εκπαίδευση τους για την αντιμετώπιση του πόνου κατά τη διάρκεια των Πανεπιστημιακών τους σπουδών, λαμβάνοντας συνεχώς γνώσεις για την εξουθενωτική εμπειρία και τις τρομερές επιπτώσεις του πόνου, τόσο στο οικογενειακό όσο και στο κοινωνικό περιβάλλον. Η αξιολόγηση του πόνου αποδεικνύεται πιο επιτυχής όταν συνυπάρχει η κατανόηση του πόνου, η ύπαρξη θετικής στάσης και συμπεριφοράς καθώς και ενσυναίσθησης. Η ενσυναίσθηση αποτελεί ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα το οποίο θα πρέπει να μάθουν να επιδεικνύουν οι φοιτητές και οι εκπαιδευτές νοσηλευτικής θα πρέπει να βρουν τον κατάλληλο τρόπο με τον οποίο θα παρέχουν τις απαραίτητες αυτές γνώσεις.

Σκοπός. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει την ενσυναίσθηση, το εύρος των γνώσεων και τις αντιλήψεις των φοιτητών Νοσηλευτικής σχετικά με την ψυχοφυσιολογία της ενσυναίσθησης για τον πόνο, την αξιολόγηση και τη διαχείριση του πόνου, καθώς και τη σχέση μεταξύ των γνώσεων και των επικοινωνιακών δεξιοτήτων με το επίπεδο εκπαίδευσης, τη νοσηλευτική εμπειρία, το αντιλαμβανόμενο επίπεδο εξειδίκευσης και την παρεχόμενη νοσηλευτική φροντίδα στον πόνο με επίκεντρο τον ασθενή.

Μεθοδολογία. Πρόκειται για μία συγχρονική μελέτη κατά την οποία το ερευνητικό δείγμα περιλαμβάνει μόνο φοιτητές Νοσηλευτικής και θα γίνει χρήση πέντε (5) ερευνητικών εργαλείων αξιολόγησης των απόψεων των φοιτητών νοσηλευτικής. Το πρώτο ερωτηματολόγιο εμπεριέχει ένα σύντομο ατομικό ιστορικό υγείας και τα δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων, ενώ η αξιολόγηση των απόψεων των φοιτητών νοσηλευτικής σχετικά με την διαχείριση του πόνου, γίνετε στα επόμενα τρία ερωτηματολόγια με τη χρήση της κλίμακα NKASRP (Nurses' Knowledge and Attitudes Survey Regarding Pain Scale). Τέλος το πέμπτο ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει τη Βασική Κλίμακα Ενσυναίσθησης για Ενηλίκους (Basic Empathy Scale - BES) που θα χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της ενσυναίσθησης. Το ερωτηματολόγιο σχεδιάστηκε μέσο της πλατφόρμας "Microsoft Forms". Η διανομή του ερωτηματολογίου έγινε σε κοινωνικά διαδικτυακά sites (facebook, Instagram & twitter), καθώς επίσης και στις πλατφόρμες εκπαίδευσης e-class των αντίστοιχων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Τα δεδομένα της μελέτης θα επεξεργαστούν με τη βοήθεια του στατιστικού πακέτου SPSS (Statistical Package for Social Sciences). Αποτελέσματα. Η μελέτη ανέλυσε τις απαντήσεις των φοιτητών νοσηλευτικής σε ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τη διαχείριση του πόνου και τη χρήση οπιοειδών. Τα ευρήματα έδειξαν ότι ενώ υπήρχε υψηλότερο ποσοστό σωστών απαντήσεων (73,9%), όσον αφορά τη χρήση οπιοειδών, η συνολική γνώση της διαχείρισης του πόνου μεταξύ των φοιτητών ήταν μέτρια 53,4% στην κλίμακα NKASRP. Όσον αφορά τις φαρμακολογικές και μη φαρμακολογικές προσεγγίσεις στη διαχείριση του πόνου, η συνολική βαθμολογία των συμμετεχόντων φοιτητών (n: 134), έδειξε μέτρια γνώση (M.T: 13, μέση τιμή 6,84 μονάδες με τυπική απόκλιση SD: 2,44 μονάδες). Οι συμμετέχοντες είχαν χαμηλές επιδόσεις στις απαντήσεις σε υποθετικά σενάρια (μελέτες περιπτώσεων) τα οποία απαιτούσαν κριτική σκέψη με τη μέση τιμή της βαθμολογίας να διαμορφώνεται στις 0,85 μονάδες με τυπική απόκλιση 1,23 μονάδες. Συνολικά, οι φοιτητές επέδειξαν μέτρια ικανότητα αντιμετώπισης και διαχείρισης του πόνου με τη μέση τιμή να είναι 19,38 μονάδες με τυπική απόκλιση 4,84 μονάδες. Όσον αφορά την ενσυναίσθηση, οι φοιτητές πέτυχαν καλύτερη επίδοση στη γνωστική ενσυναίσθηση από ό,τι στη συναισθηματική ενσυναίσθηση και αυτό μπορεί να αιτιολογηθεί από τη διαφορά που προκύπτει από τη μέγιστη και τη μέση τιμή (ο μέσος ορός της γνωστικής ενσυναίσθησης ο οποίος διαμορφώθηκε στις 8,96 μονάδες, έχει μικρότερη απόκλιση από τον μέσο όρο της συναισθηματικής ενσυναίσθησης ο οποίος διαμορφώθηκε στις 16,23 μονάδες). Επίσης, παρακάτω παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των επαγωγικών ελέγχων που εξετάζουν την ενδεχόμενη διαφοροποίηση της διαχείρισης του πόνου και της ενσυναίσθησης των φοιτητών νοσηλευτικής με βάση τα ατομικά χαρακτηριστικά. Τα ευρήματα δείχνουν ότι η κοινωνική ασφάλιση επηρεάζει σημαντικά τις γνώσεις και τις στάσεις απέναντι στη διαχείριση του πόνου, με τους φοιτητές που δεν έχουν κοινωνική ασφάλιση να σημειώνουν υψηλότερες βαθμολογίες (M.O.=14,33 , SD=2,06), συγκριτικά με τους φοιτητές που είναι ασφαλισμένοι σε κάποιον φορέα (Μ.Ο.=12,83, SD=2,83). Η προηγούμενη εμπειρία με νοσηλευόμενους ασθενείς που εμφανίζουν πόνο επηρεάζει σημαντικά τις φαρμακολογικές και μη φαρμακολογικές προσεγγίσεις στη διαχείριση του πόνου με τους θετικά ανταποκρινόμενους φοιτητές να έχουν συνολικά καλύτερες επιδόσεις (M.O.=7,19 , SD=2,30). Οι άνδρες επιδεικνύουν καλύτερη κριτική ικανότητα στη διαχείριση του πόνου (Μ.Ο.=1.26, SD=1,52), έναντι των γυναικών (Μ.Ο.=0,63 , SD=0,99), ενώ τα άτομα που κατά βάση κάνουν χρήση του ύπνου (M.O.=1,14 , SD=1,23) και της ανάπαυσης (M.O.=1,23 , SD=1,52) για τη διαχείριση του πόνου σημειώνουν υψηλότερη βαθμολογία. Ο αντρικός πληθυσμός των φοιτητών, επιτυγχάνει επίσης υψηλότερες συνολικές βαθμολογίες στη διαχείριση του πόνου (Μ.Ο.=21,31 SD=5,69) και τα άτομα χωρίς κοινωνική ασφάλιση σημειώνουν χαμηλότερες βαθμολογίες (Μ.Ο.=17,23, SD=2,94), γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με το προηγούμενο αποτέλεσμα. Η γνωστική ενσυναίσθηση επηρεάζεται από τις μεθόδους διαχείρισης του πόνου, με όσους χρησιμοποιούν τον ύπνο (M.O.=35,50 , SD=3,18) και την ανάπαυση (M.O.=36,34 , SD=2,43) να σημειώνουν υψηλότερη βαθμολογία. Ο γυναικείος πληθυσμός της μελέτης παρουσιάζει υψηλότερη συναισθηματική ενσυναίσθηση (M.O.=39,22 , SD=5,38), όπως και οι έγγαμοι φοιτητές (M.O.=40,00, SD=5,10) και οι φοιτητές που βρίσκονται σε μεγαλύτερα έτη φοίτησης. (M.O.=40,08 , SD=4,61) Η προηγούμενη εμπειρία με νοσηλευόμενους ασθενείς που παρουσιάζουν πόνο οδηγεί σε υψηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη (M.O.=39,34 , SD=5,39). Η διαχείριση του πόνου και η ενσυναίσθηση φαίνεται ότι είναι ανεξάρτητες στον συγκεκριμένο πληθυσμό φοιτητών νοσηλευτικής.

Συμπεράσματα. Η παρούσα μελέτη διαπίστωσε, ότι οι γνωστικές αντιλήψεις και οι στάσεις των φοιτητών νοσηλευτικής για τη διαχείριση του πόνου ήταν μετρίου βαθμού, παρά το μεγάλο ποσοστό των σωστών απαντήσεων όσον αφορά τη χρήση οπιοειδών και τις φαρμακολογικές/μη φαρμακολογικές μεθόδους. Η απόδοση των φοιτητών, στις ικανότητες κριτικής σκέψης ήταν κατώτερη του μετρίου, ενώ κάποια από τα ατομικά χαρακτηριστικά συνέβαλαν στη διαφοροποίηση των ικανοτήτων τους στη διαχείριση του πόνου, με τον αντρικό πληθυσμό των συμμετεχόντων να σημειώνουν υψηλότερες αποδόσεις στις δοκιμασίες κριτικής σκέψης. Όσον αφορά την ενσυναίσθηση, οι φοιτητές είχαν καλύτερες επιδόσεις στη γνωστική ενσυναίσθηση, παρόλα αυτά ο γυναικείος πληθυσμός της έρευνας, οι έγγαμοι φοιτητές και οι τελειόφοιτοι σπουδαστές εμφάνισαν υψηλότερες βαθμολογίες στην συναισθηματική ενσυναίσθηση. Με βάση τα ευρήματα της παρούσας έρευνας, η διαχείριση του πόνου και η ενσυναίσθηση, εμφανίζονται σαν δυο ανεξάρτητες μεταβλητές με ελλιπή ή σχεδόν αδύναμη συσχέτιση όσον αφορά την επάρκεια των γνώσεων των φοιτητών νοσηλευτικής στη σωστή διαχείριση του πόνου. Συνολικά, τα ευρήματά της μελέτης, υπογραμμίζουν την ανάγκη αντιμετώπισης των ελλειμματικών γνώσεων στη διαχείριση του πόνου, τη βελτίωση των δυνατοτήτων κριτικής σκέψης και τη συνεκτίμηση των ατομικών χαρακτηριστικών κατά το σχεδιασμό παρεμβάσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που απευθύνονται σε φοιτητές νοσηλευτικής.

Λέξεις κλειδιά. Ενσυναίσθηση, διαχείριση του πόνου, φοιτητές νοσηλευτικής, γνωστικές αντιλήψεις και στάσεις, κλίμακα BES, κλίμακα ΝKASRP

ABSTRACT

Introduction. Nursing education plays an important role in the assessment and management of pain and nursing students must have the skills to successfully manage pain. Nursing students begin their pain management education during their university studies, continually gaining knowledge of the debilitating experience and the terrible effects of pain, both in the family and social environment. Pain assessment proves more successful when there is an understanding of pain, a positive attitude and behavior as well as empathy. Empathy is a characteristic feature that students should learn to demonstrate and nursing educators should find an appropriate way to provide this necessary knowledge.

Purpose. The purpose of this study is to explore nursing students' empathy, range of knowledge and perceptions about the psychophysiology of empathy for pain, pain assessment and pain management, and the relationship between knowledge and communication skills with level of education, nursing experience, perceived level of expertise and patient-centred nursing care provided.

Methodology. This is a synchronic study in which the research sample includes only nursing students and five (5) research tools will be used to assess the views of nursing students. The first questionnaire contains a brief personal health history and demographic information of the participants, while the next three questionnaires will assess nursing students' views on pain management using the Nurses' Knowledge and Attitudes Survey Regarding Pain Scale (NKASRP). Finally, the fifth questionnaire includes the Basic Empathy Scale for Adults (BES) which will be used to assess empathy. The questionnaire was designed using the "Microsoft Forms" platform. The questionnaire was distributed on social networking sites (Facebook, Instagram & twitter) as well as on the e-class training platforms of the respective educational institutions. The study data will be processed with the help of SPSS (Statistical Package for Social Sciences) statistical package. Results. The study analysed nursing students' responses to a questionnaire on pain management and opioid use. The findings showed that while there was a higher percentage of correct responses (73.9%), regarding opioid use, the overall knowledge of pain management among the students was moderate 53.4% on the NKASRP scale. Regarding pharmacological and non-pharmacological approaches to pain management, the overall score of the participating students (n: 134), showed moderate knowledge (Maximum Price: 13, mean: 6.84 points with SD standard deviation: 2.44 points). Participants performed poorly in responses to hypothetical scenarios (case studies) that required critical thinking with a mean score of 0.85 points with a standard deviation of 1.23 points. Overall, students demonstrated moderate ability to cope with and manage pain with a mean score of 19.38 points with a standard deviation of 4.84 points. Regarding empathy, students performed better in cognitive empathy than in emotional empathy and this can be explained by the difference between the maximum and the mean value (the mean score of cognitive empathy which was 8.96 points has a smaller deviation than the mean score of emotional empathy which was 16.23 points). Also, the results of the inductive tests examining the possible differentiation of pain management and empathy of nursing students based on individual characteristics are presented below. Findings indicate that social insurance significantly influences knowledge and attitudes towards pain management, with students who do not have social insurance scoring higher (Mean Score:14.33, S.D:2.06), compared to students who are insured by a provider (Mean Score:12.83, S.D:2.83). Previous experience with hospitalized patients experiencing pain significantly influenced pharmacological and non-pharmacological approaches to pain management with positively responding students performing better overall (Mean Score:7.19, S.D:2.30). Males demonstrate better critical faculties in pain management (Mean Score:1.26, S.D:1.52), compared to females (Mean Score:0.63, S.D:0.99), while individuals who primarily use sleep (Mean Score:1.14, S.D:1.23) and rest (Mean Score:1.23, S.D:1.52) for pain management score higher. The male student population also scores higher overall scores on pain management (Mean Score:21.31, S.D:5.69) and those without social security score lower (Mean Score:17.23, S.D:2.94), which is in contrast to the previous result. Cognitive empathy is influenced by pain management methods, with those using sleep (Mean Score:35.50, S.D:3.18) and rest (Mean Score:36.34, S.D:2.43) scoring higher. The female population of the study shows higher emotional empathy (Mean Score:39.22, S.D:5.38), as well as married students (Mean Score:40.00, S.D:5.10) and students who are in older years of study. (Mean Score:40.08, S.D:4.61) Previous experience with hospitalized patients presenting with pain leads to higher emotional intelligence (Mean Score:39.34, S.D:5.39). Pain management and empathy appear to be independent in this nursing student population.

Conclusion. The present study found that nursing students' cognitive perceptions and attitudes towards pain management were moderate, despite a high proportion of correct answers regarding opioid use and pharmacological/non-pharmacological methods. Students' performance, on critical thinking skills was below average, and some individual characteristics contributed to the variation in their pain management skills, with the male population of participants scoring higher on critical thinking tests. In terms of empathy, students performed better on cognitive empathy, however the female population of the study, married students and final year students showed higher scores on emotional empathy. Based on the findings of the present study, pain management and empathy, appear as two independent variables with incomplete or almost weak correlation in terms of nursing students' knowledge proficiency in proper pain management. Overall, the findings of the study highlight the need to address the deficits in pain management knowledge, improve critical thinking skills and take individual characteristics into account when designing interventions and educational programs aimed at nursing students.

Key Words. Empathy; pain management; nursing students; cognitive perceptions and attitudes; BES Scale; NKASRP Scale;