Η παρούσα διπλωματική εργασία με θέμα "Μέθοδοι και πρακτικές εκσυγχρονισμού συλλογικών δικτύων άρδευσης για ορθολογικότερη διαχείριση των υδατικών πόρων και εξοικονόμηση ενέργειας: προτάσεις για το αρδευτικό δίκτυο της πεδιάδας Θεσσαλονίκης" έχει ως κύριο σκοπό τη διερεύνηση και παρουσίαση σύγχρονων μεθόδων και πρακτικών που μπορούν να εφαρμοστούν στο συλλογικό αρδευτικό δίκτυο της πεδιάδας Θεσσαλονίκης, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της διαχείρισης και την ορθολογικότερη χρήση των διαθέσιμων υδατικών πόρων. Επιμέρους στόχος της παρούσας μελέτης είναι η διασφάλιση της επάρκειας και της ισότητας προς όλους τους παραγωγούς, καθώς και της εισαγωγής ενός νέου συστήματος κοστολόγησης και τιμολόγησης του αρδευτικού νερού, που αποτελεί επιταγή συμμόρφωσης με την Ευρωπαϊκή Οδηγία. Απώτερος στόχος των προτεινόμενων έργων είναι η προαγωγή της βιωσιμότητας και η επίτευξη της αειφόρου διαχείρισης των υδατικών πόρων της Χώρας μας.

Αναλυτικότερα, στην παρούσα εργασία θα δοθεί έμφαση σε μία σειρά μέτρων, μεθόδων και γεωργικών πρακτικών, που είναι δυνατόν να εφαρμοστούν για την εξοικονόμηση αρδευτικού νερού και ενέργειας στην πεδιάδα Θεσσαλονίκης, όπως η δημιουργία υποδομής οργάνων μέτρησης παροχής, η επισκευή και συντήρηση των κατεστραμμένων τμημάτων του υφιστάμενου ανοικτού δικτύου άρδευσης, η αντικατάσταση των παλαιών ενεργοβόρων αντλιών με νέες ή εγκατάσταση ρυθμιστή στροφών (inverter) στις υπάρχουσες, η εγκατάσταση συστήματος τηλεμετρίας και, τέλος, η εγκατάσταση συστήματος ηλεκτρονικής υδροληψίας με κάρτα χρέωσης του εκάστοτε παραγωγού.

Για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων, η παρούσα εργασία διαρθρώνεται σε τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί την εισαγωγή και εισάγει τον αναγνώστη στο υπό μελέτη ζήτημα, μέσα από την αναφορά των κύριων συνιστωσών του θέματος, καθώς και του σκοπού και των επιμέρους στόχων της εργασίας. Ακολουθεί το δεύτερο καφάλαιο, στο οποίο λαμβάνει χώρα μια βιβλιογραφική ανασκόπηση σχετικά με το υπό μελέτη θέμα. Αναλυτικότερα, αναφέρονται τα κύρια χαρακτηριστικά της γεωργίας και της άρδευσης στη Χώρα μας, καθώς και το θεσμικό πλαίσιο σχετικά με την προστασία, διαχείριση και τιμολόγηση του νερού. Έπειτα, περιγράφεται η περιοχή μελέτης μέσα από γεωγραφικά, κλιματολογικά και στατιστικά στοιχεία καλλιεργειών και περιγράφονται αναλυτικά τα εγγειοβελτιωτικά έργα της πεδιάδας Θεσσαλονίκης και η ισχύουσα νομοθεσία. Στη συνέχεια, στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται συνοπτικά τα προτεινόμενα έργα για τον εκσυγχρονισμό του συλλογικού δικτύου άρδευσης της υπό μελέτη περιοχής και, τέλος, στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα πιθανά αποτελέσματα των προτάσεων μέσα από μελέτη της δυνητικής εξοικονόμησης νερού και χρημάτων. Τέλος, εξάγονται τα συμπεράσματα από όλη την εργασία και προτείνεται περαιτέρω έρευνα γύρω από το υπό μελέτη ζήτημα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι προτεινόμενες επεμβάσεις εκτιμάται ότι θα επιφέρουν κατά 40% - 50% μείωση του καταναλισκόμενου αρδευτικού νερού στο ανοικτό και κλειστό δίκτυο και αντίστοιχη μείωση της δαπάνης σε ηλεκτρική ενέργεια.

This thesis on "Methods and practices of modernizing collective irrigation networks for more rational management of water resources and energy savings: proposals for the irrigation network of the Thessaloniki plain", has as its main purpose the investigation and presentation of modern methods and practices that can be applied in the collective irrigation network of the Thessaloniki plain, with the ultimate goal of improving the management and more rational use of the available water resources. A partial objective of this study is to ensure water availability and equal treatment to all producers and introduce a new costing and pricing system for irrigation water, which is a requirement for compliance with the European Directive. The ultimate goal of the proposed projects is to promote sustainability and achieve the sustainable management of our country's water resources.

In more detail, this research will emphasize in a series of measures, methods and agricultural practices that can be applied to save irrigation water and energy in the plain of Thessaloniki, such as the creation of an infrastructure of supply measurement instruments, the repair and maintenance of the damaged parts of the existing open irrigation network, the replacement of the old energy-intensive pumps with new ones or the installation of a speed regulator (inverter) in the existing ones, the installation of a telemetry system and finally the installation of an electronic water extraction system with charge card.

To achieve the aforementioned objectives, this work is structured in four chapters. The first chapter constitutes the introduction and introduces the reader to the subject under study, by mentioning the main components of the subject, as well as the purpose and individual objectives of the work. This is followed by the second chapter, in which a bibliographic review takes place on the subject under study. In more detail, the main characteristics of agriculture and irrigation in our country are mentioned, as well as the institutional framework regarding the protection, management and pricing of water. Then the study area is described, through geographical, climatic and crop statistical data, and the land improvement projects of the Thessaloniki plain and the current legislation are described in detail. Then, in the third chapter, the proposed projects for the modernization of the collective irrigation network of the area under study are briefly described, and finally in the fourth chapter, the possible results of the proposals are presented through a study of the potential savings of water and money. In the end of the research, conclusions are drawn from the entire work and further research is proposed around the issue under study.

According to the results of the research, the proposed interventions are estimated to result in 40% - 50% reduction in irrigation water consumption and a corresponding reduction in electricity costs.