Η πανδημία υπήρξε καταλυτικός παράγοντας στο ψηφιακό μετασχηματισμό των μουσείων, ο οποίος έχει ξεκινήσει ήδη εδώ και αρκετές δεκαετίες, αναδεικνύοντας νέες προοπτικές και προκλήσεις για το μέλλον. Οι νέες μουσειακές πρακτικές που επιτάσσει η ψηφιοποίηση των μουσείων έχουν μετασχηματίσει την μουσειακή επίσκεψη σε μια πολιτισμική εμπειρία και έχουν συμβάλλει την επικαιροποίηση της έννοιας του μουσείου στη μετά-ψηφιακή εποχή. Σύμφωνα με το νέο ορισμό του ICOMICOM, τα σύγχρονα μουσεία καλούνται να προωθήσουν την συμπερίληψη και τη ποικιλομορφία, να διασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή και την αειφορία ενώ συμβάλλουν στην παραγωγή οικονομικής και κοινωνικής αξίας. Στη παρούσα εργασία αναλύεται η ψηφιακή εξέλιξη του σύγχρονου μουσείου και η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών στην επικοινωνία του με τους επισκέπτες. Στόχος της είναι η διερεύνηση της ψηφιοποίησης των μουσείων και των νέων δυνατοτήτων που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες, τόσο στο φυσικό τους χώρο όσο και στο ψηφιακό, λαμβάνοντας υπόψη τη πρόσφατη εμπειρία της πανδημίας. Οι τεχνολογίες της Εικονικής και Επαυξημένης Πραγματικότητας και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης συμβάλλουν στην ανάπτυξη εμπλουτισμένων εμπειριών, οι οποίες εμπλέκουν τον επισκέπτη/χρήστη και τον καθιστούν συν-δημιουργό της μουσειακής εμπειρίας και της αξίας της. Τα μουσεία στη μετά-Covid εποχή θα πρέπει να αναπτύσσουν στρατηγικές οι οποίες θα ενσωματώνουν τις εμπειρίες που προσφέρουν στο ψηφιακό και φυσικό τους χώρο (phygital experiences) ικανοποιώντας τις σύγχρονες ανάγκες των επισκεπτών τους και προσελκύοντας το ενδιαφέρον τους για το μουσείο. Η συγκριτική μελέτη περίπτωσης των αρχαιολογικών μουσείων του Ηρακλείου και της Νάπολης καταδεικνύει την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στις πρακτικές τους και τη προώθηση της ψηφιακής προσβασιμότητας του πολιτιστικού αποθέματος τους στη μετά-πανδημική εποχή.

The covid-19 pandemic has been a catalyst for the digital transformation of museums, a process that has begun over few decades ago, and has shown off new perspectives and challenges for the future. The digitalization of museums has imposed new museological practices that have transformed the museum visit into a cultural experience while enabling the museum’s relevance in the post-digital era. According to the new ICOM’s museum definition, nowadays museums are engaged with promoting the inclusion and diversity, assuring social cohesion and sustainability while producing social and economic value. The present dissertation, focuses on the digitality of museums and the use of digital technologies in the communication with its audience. It aims to investigate the museum digitization and its new digital capabilities for onsite and online activities, taking into consideration the pandemic experience. The VR and AR technologies and the social media can contribute in the development of enriched experiences that engage the visitors/users and convert them into co-creators of the museum experience and its value. Museums in the post-Covid era should plan strategies that integrate their “phygital” experiences, aiming to fulfil the modern needs of the visitors and attract their interest for a physical visit. The comparative case study of the Heraklion and Napoli archaeological museums points out the integration of new technologies into their practices and the promotion of the digital access of their cultural content in the post-pandemic era.