Τα μουσεία, ως κοιτίδα πολιτισμού, προστατεύουν, διαχειρίζονται και δημιουργούν μουσειακό αφήγημα, το οποίο προσδίδει εκπαιδευτική, ψυχαγωγική και ερευνητική αξία στους κατοίκους και στους τοπικούς/διεθνείς τουρίστες. Τα τελευταία χρόνια, το παγκόσμιο πολιτιστικό γίγνεσθαι έχει επηρεαστεί έντονα από κοινωνικές, υγειονομικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η κατάσταση επιδεινώνεται ολοένα σε μικρομεσαίου εισοδήματος χώρες, όπου η διατήρηση της ισορροπίας, ευημερίας και ανθεκτικότητας της κοινότητας είναι επείγουσα ανάγκη ενόψει των παγκόσμιων ανισορροπιών και μεταβολών. Σ’ αυτό το πλαίσιο, εγείρονται ερωτήματα όπως: «Σε ποιο βαθμό το μουσείο ως χώρος και θεσμός διαμορφώνει την κοινωνία;», «Πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί η τοπική ανθεκτικότητα μέσω συμμετοχικών δράσεων για την ενδυνάμωση των πολιτών και την απόκτηση νέων εμπειριών για τη προσέλκυση του παγκόσμιου επισκέπτη;». Η παρούσα εργασία στοχεύει [1] να ερευνήσει την εξελικτική πορεία των μουσείων από θεματοφύλακες σε φυτώρια πολιτισμού, [2] να μελετήσει τους νέους αναδυόμενους όρους της μουσειακής εμπειρίας, της κοινοτικής συμμετοχής, του πολιτιστικού τουρισμού και της ευημερίας μέσα από την έρευνα των καλών πρακτικών και των συσχετίσεών τους, [3] να προτείνει στρατηγικές για τους Έλληνες επαγγελματίες του μουσειακού πολιτισμού, με στόχο την τοπική ανθεκτικότητα. Μελετήθηκαν τρεις περιπτωσιολογικές μελέτες μουσείων που συνδυάζουν τη μουσειακή εμπειρία, τη κοινοτική συμμετοχή, τον πολιτιστικό τουρισμό και την ευημερία του τόπου, τόσο στην αποστολή τους όσο και στις δράσεις τους: το Ανοιχτό Μουσείο της Γλασκώβης στη Σκωτία, το Εθνολογικό Μουσείο της Θράκης και τα Εθνικά Μουσεία της Κένυας. Ωστόσο, είναι φανερό πως οι συμμετοχικές σχεδιαστικές πρακτικές παραμένουν περιορισμένες ειδικά στην Ελλάδα και προβάλλεται επιτακτική η ανάγκη γεφύρωσης του χάσματος μουσείου-τοπικής κοινότητας-πολιτιστικού τουρισμού. Προτείνονται βιώσιμες στρατηγικές υπό το πρίσμα ενός ολιστικού εθνικού πρόγραμματος για την ευαισθητοποίηση του κοινού, για τη βελτίωση των μουσειακών εμπειριών και για τη διευκόλυνση της υιοθέτησης πρότυπων σχεδίασης συμμετοχικών μουσειακών πρακτικών και προσεγγίσεων.

As a cradle of culture, museums protect, manage, and create a museum narrative that provides educational, recreational, and research value to residents and local/international tourists. Social, health, economic, and environmental challenges have strongly affected global cultural development in recent years. The situation is increasingly exacerbated in low- and middle-income countries, where maintaining community balance, well-being, and resilience is urgently needed in the face of global imbalances and rapid change. In this context, questions such as: "To what extent does the museum as a space and institution shape society?", "How can local resilience be realized through participatory actions to empower citizens and experiences to attract the global visitor?". This paper aims to [1] investigate the evolution of museums from custodians to nurseries of culture, [2] to study the new emerging terms of the museum experience, community participation, cultural tourism, and well-being through the research of good practices and their correlations, [3] to propose strategies for Greek museum culture professionals, with the aim of local resilience. Three case studies of museums that combine the museum experience, community participation, cultural tourism, and local well-being in their mission and actions were studied: the Glasgow Open Museum in Scotland, the Ethnological Museum of Thrace, and the National Museums of Kenya. However, it is clear that participatory planning practices still need to be improved, especially in Greece, and bridging the museum-local community-cultural tourism gap is imperative. Sustainable strategies are proposed under a holistic national program to raise public awareness, improve museum experiences, and facilitate the adoption of design standards for participatory museum practices and approaches.