Περίληψη
Η συμβολή του πολιτισμού και της πολιτιστικής συμμετοχής στην υγεία και ευημερία όλων των πολιτών αλλά και στην ανάπτυξη δημοκρατικών κοινωνιών έχει αποδειχθεί από πληθώρα ερευνών και μελετών.
Η γνώση για θέματα που αφορούν την αναπηρία (ταξινόμηση, μοντέλα προσέγγισης) αλλά και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ (προσβασιμότητα, ένταξη, πολιτιστική συμμετοχή) βοηθά στην καλύτερη κατανόηση και αποδοχή τους και στην κοινωνική αλλαγή του τρόπου που γίνεται αντιληπτή η αναπηρία.
Τα κράτη, όπως δεσμεύονται από τα θεσμικά κείμενα παγκόσμιων οργανισμών αλλά και τη σχετική εθνική νομοθεσία, είναι υποχρεωμένα να διασφαλίζουν το δικαίωμα όλων στην ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή στα πολιτιστικά αγαθά.
Για την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, την άρση του αποκλεισμού και την ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης και της πολιτιστικής συμμετοχής των ΑμεΑ, απαιτούνται πολιτική βούληση και υιοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων και προγραμμάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζονται οι δημόσιες πολιτιστικές πολιτικές για τα ΑμεΑ τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στην Ελλάδα και παρουσιάζονται προγράμματα σύγχρονου πολιτισμού που υλοποιούνται ή/και συγχρηματοδοτούνται από το ΥΠΠΟΑ.
Μελετώνται ο αντίκτυπος και τα οφέλη από τη συμμετοχή σε αυτά τα προγράμματα για τα άτομα με και χωρίς αναπηρία, αλλά και για την κοινωνία γενικότερα.
Αναδεικνύεται η σημασία της έλλειψης προσβασιμότητας (δομημένο περιβάλλον, ΜΜΜ, πληροφόρηση, περιεχόμενο, καλλιτεχνική εκπαίδευση) στην ένταξη και στην πολιτιστική συμμετοχή των ΑμεΑ ως κοινού αλλά και ως καλλιτεχνών.
Η αποτίμηση συγκεκριμένων δράσεων και προγραμμάτων του ΥΠΠΟΑ από εκπροσώπους φορέων που τα έχουν υλοποιήσει και η καταγραφή προτάσεων για τη βελτίωσή τους, αναδεικνύει ότι αν και έχουν ληφθεί σημαντικές πρωτοβουλίες, απαιτείται η λήψη περισσότερων και πιο στοχευμένων μέτρων για την επίτευξη της ισότιμης πρόσβασης στον πολιτισμό και της πολιτιστικής συμμετοχής των ΑμεΑ.
Abstract
Culture and cultural participation’s contribution to the health and well-being of all citizens, as well as to the development of democratic societies, has been demonstrated in numerous studies.
Knowledge of disability-related issues (classification systems, models of disability) and awareness of challenges faced by people with disabilities (accessibility, integration, cultural participation) can help increase understanding and acceptance of PWD and change peoples’ perceptions of disability.
States are bound by international organizations’ instruments and their own legislation to ensure equal access to and participation in cultural goods for all.
Mitigating social disparities, tackling exclusion and strengthening social integration and cultural participation for PWD requires political will and specific measures and programmes.
Within this context, this thesis examines public cultural policies for PWD both at EU and national level and presents contemporary culture programmes implemented and/or co-funded by the Ministry of Culture and Sports.
The impact and benefits of participating in these programmes are studied for people with and without disabilities, and for society in general.
It is also highlighted that the lack of accessibility (built environment, public transport, information, content, artistic education) affects the integration and cultural participation of PWD, not only as audience members but also in their capacity as artists.
Specific activities and programmes undertaken by the Ministry of Culture and Sports are evaluated by persons who have implemented them, including proposals for their improvement.
It is thus shown that even though important initiatives have been taken, additional, more targeted measures are required in order to ensure equal access to culture and enable cultural participation of people with disabilities.
Full text