Ο διαβήτης ως νόσος, οι συνυπάρχουσες μεταβολικές διαταραχές, οι επιπλοκές, οι θεραπείες και οι επακόλουθες στάσεις των ασθενών επηρεάζουν όλες τις διαστάσεις της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής (ΣΥΠΖ). Εκτός από τις χρόνιες επιπλοκές, οι νοσούντες από σακχαρώδη διαβήτη εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο νόσησης από οξέα λοιμώδη νοσήματα, όπως η COVID-19, με αποτέλεσμα περαιτέρω επιδείνωση της ΣΥΠΖ.

Στην παρούσα διπλωματική εργασία, μελετήθηκε η ΣΥΠΖ 201 ατόμων [101 με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ομάδα ΣΔ) και 100 χωρίς διαβήτη (ομάδα ΧΔ)], δυόμισι έτη μετά την έναρξη της πανδημίας COVID-19 στην Ελλάδα, με τη χρήση του ερωτηματολογίου SF-36. Επιπλέον στόχο αποτέλεσε η διερεύνηση της μεταβολής, πριν και δυόμιση έτη μετά την έναρξη της COVID-19, στον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), στις τιμές μεταβολικών παραμέτρων (γλυκόζη, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, λιπίδια) και στην εμφάνιση/επιδείνωση μεταβολικών ή αγγειακών  συνοσηροτήτων  (υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, μικρο/μακροαγγειοπάθεια).

Η ΣΥΠΖ της ομάδας ΣΔ δυόμισι έτη μετά την πανδημία, κινήθηκε σε μέτρια επίπεδα και  ήταν σημαντικά κατώτερη από την αντίστοιχη της ομάδας ΧΔ σε ότι αφορά στις παραμέτρους της φυσικής υγείας: σωματική λειτουργικότητα 71,14±24,66 έναντι 86,25±12,27, p<0,0001,  σωματικός ρόλος 69,06±43,03 έναντι 85±31,18, p=0,010, σωματικός πόνος 67,26±24,01 έναντι 75,15±23,20, p=0,016,  και γενική υγεία 57,99±17,71 έναντι 66,93±17,80, p=0,001, αντίστοιχα). Οι παράμετροι της ψυχικής υγείας κινήθηκαν σε μέτρια επίπεδα, χωρίς διαφορές στις δύο ομάδες. Δυσμενέστερη επίδραση στην ΣΥΠΖ παρατηρήθηκε στις γυναίκες, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και τα άτομα με χειρότερο μεταβολικό έλεγχο.  Επιπλέον, μετά, συγκριτικά με πριν την πανδημία, παρατηρήθηκε αύξηση του ΔΜΣ, επιδείνωση της υπεργλυκαιμίας και των αγγειακών επιπλοκών και εντατικοποίηση φαρμακευτικής αγωγής στην ομάδα ΣΔ. Στην ομάδα ΧΔ παρατηρήθηκε μικρότερη αλλά επίσης δυσμενής επίδραση στο ΔΜΣ και τη γλυκαιμία, καθώς και αύξηση της LDL χοληστερόλης. Η μελέτη αναμένεται να συμβάλει στην κατανόηση των συνεπειών της πανδημίας στην υγεία και την ποιότητα ζωής, καθώς η COVID-19 παρουσιάζει ύφεση και αποκαθίσταται η κανονικότητα στη ζωή των πολιτών.

Diabetes, co-existing metabolic disorders, complications, treatments and subsequent patient attitudes, affect all dimensions of health-related quality of life (HRQoL). In addition to chronic complications, people with diabetes mellitus are at greater risk of infections, such as COVID-19, resulting in further deterioration of their HRQoL.

The purpose of the present study was to examine the HRQoL of 201 subjects [101 with type 2 diabetes (DM) and 100 without diabetes (C)], two and a half years after the start of the COVID-19 in Greece, using the SF-36 questionnaire. An additional objective of the study was to investigate the change, before and two and a half years after the start of the COVID-19, in body mass index (BMI), levels of metabolic parameters (glucose, glycated hemoglobin, lipids) and occurrence/exacerbation of metabolic or vascular comorbidities (hypertension, hyperlipidemia, micro/macroangiopathy).

Two and a half years after the pandemic, the HRQoL of DM was moderate and significantly lower than that of C, in terms of physical health parameters: physical functionality 71.14±24.66 vs. 86.25±12.27, p<0.0001, physical role 69.06±43.03 vs. 85±31.18, p=0.010, physical pain 67.26±24.01 vs. 75.15±23.20, p=0.016 and general health 57.99±17.71 vs. 66.93±17.80, p=0.001, respectively. The mental health parameters were also moderate, without differences between the two groups. Worse effect on quality of life was evident in women, older people and people with worse metabolic control.  In addition, the study revealed increase in BMI, hyperglycemia and vascular complications, and intensification of medication therapy in DM, two and a half years after the pandemic (compared to before). A smaller but also adverse effect on BMI and glycemia, as well as an increase in LDL, were observed in C. The study is expected to contribute to the understanding of the consequences of the pandemic on health and HRQoL, as the pandemic subsides and citizens' life is restored.