Η Ελληνική Μεσανατολική Πολιτική (1974-1980)

The Greek Middle East Policy (1974-1980) (english)

  1. MSc thesis
  2. ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΚΙΑΔΑΡΕΣΗΣ
  3. Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία (ΣΕΙ)
  4. 23 July 2023
  5. Ελληνικά
  6. 82
  7. Εμμανουήλ Κούμας
  8. Εμμανουήλ Κούμας | Ιωάννης Στεφανίδης | Λυκούργος Κουρκουβέλας
  9. «Ελληνική Μεσανατολική Πολιτική» | «Ελληνοαραβικές σχέσεις» | «Μεσανατολική Πολιτική Κωνσταντίνου Καραμανλή» | «Ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις»
  10. Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία / ΣΕΙ 60
  11. 19
  12. 0
  13. ΟΧΙ
    • Το θέμα της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας αφορά την Ελληνική Μεσανατολική Πολιτική της περιόδου 1974-1980. Κύριος ενορχηστρωτής και  εμπνευστής της υπήρξε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, που διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας κατά την ίδια περίοδο. Η  εργασία μου επικεντρώνεται στην παρουσίαση των στόχων που έθεσε η ελληνική εξωτερική πολιτική υπό την ηγεσία του, προκειμένου να ενδυναμωθούν οι δεσμοί της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο. Ειδικότερα, στα πλαίσια της πολυφωνικής πολιτικής που εγκαινίασε τα χρόνια εκείνα, επιδίωξε  είτε να εξασφαλίσει την επιθυμητή υποστήριξη από την πολυπληθή κοινότητά των Αράβων σε κρίσιμα εθνικά ζητήματα – όπως το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις,  είτε να αναπτύξει στενότερες και ευνοϊκότερες οικονομικές σχέσεις μαζί τους, είτε να προμηθευτεί φτηνότερο μαζούτ από αυτούς (η δεκαετία του 1970 «σημαδεύτηκε» από οξύτατες πετρελαϊκές κρίσεις), είτε να ασκήσει πίεση προς τις ΗΠΑ, ούτως ώστε να συνετίσουν το Ισραήλ και να προβεί το τελευταίο σε έμπρακτες υποχωρήσεις υπέρ του αραβικού κόσμου στο Παλαιστινιακό ζήτημα, είτε, τέλος, να συμφιλιώσει –στο μέτρο του εφικτού- τα αραβικά κράτη μεταξύ τους. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πίστευε ότι με την αναβαθμισμένη περιφερειακή του πολιτική αύξανε το γόητρο της χώρας στο διεθνές περιβάλλον και αποδείκνυε την γεωστρατηγική της ισχύ τόσο στα κράτη – μέλη της ΕΟΚ όσο και στους συνασπισμούς κρατών (όπως το ΝΑΤΟ, το Ανατολικό μπλοκ, το «κίνημα των Αδεσμεύτων», κλπ.)που διαφέντευαν τότε τον κόσμο και μάχονταν για την ανάδειξή τους και των εκτοπισμό των υπολοίπων. Ένα όμως από τα σημαντικότερα ευρήματα της εργασίας αυτής είναι ότι αναδεικνύει τους ευφάνταστους και ποικίλους τρόπους που επιστράτευσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, για να υλοποιήσει τους ανωτέρω στόχους του, σε αντιπαραβολή προς τις αντίστοιχες πολιτικές που είχε εφαρμόσει κατά την πρώτη του πρωθυπουργική θητεία, δηλαδή την περίοδο 1955-1963. Πιο συγκεκριμένα, επισκοπώντας το εξίσου αυξημένο ενδιαφέρον που είχε δείξει τότε για τη σύσφιξη των σχέσεων της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο, εντοπίζουμε επιλογές, πρωτοβουλίες και παράτολμες τακτικές (π.χ. η άρνηση να μετάσχει στη διάσκεψη του Σουέζ, το καλοκαίρι του 1956, η καταδίκη της αγγλογαλλικής επίθεσης στην Αίγυπτο το ίδιο έτος, η αποδοχή του δόγματος Αϊζενχάουερ, η εμφατική στήριξη της πολιτικής Νάσερ στα διεθνή φόρουμ, κλπ.), οι οποίες τον κατέστησαν σοφότερο κατά τη δεύτερη περίοδο της διακυβέρνησής του, εμφανώς πιο ευέλικτο και «διπλωμάτη», περισσότερο ευρηματικό και αποφασιστικό στην χάραξη μιας άκρως συμφέρουσας για τις εθνικές διεκδικήσεις στρατηγικής. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μετά την επάνοδό του στην εξουσία, εγκαινίασε μια πολιτική εμπλουτισμένη από τα διδάγματα, τα επιτεύγματα και τα λάθη της πρώτης εκείνης περιόδου καθώς και από την ωριμότητα που είχε στο μεταξύ αποκτήσει ύστερα από μία μακρά αλλά άκρως αναστοχαστική περίοδο «ανάπαυλάς» του κατά τα έντεκα χρόνια της αυτοεξορίας του που μεσολάβησαν μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης θητείας του. Ο Μακεδόνας πολιτικός δίνει την εντύπωση ότι «πιάνει το νήμα» της μεσανατολικής του πολιτικής ακριβώς από εκεί που το είχε αφήσει το 1963 συνεχίζοντας την ίδια πολιτική, με περισσότερα όπλα «στη φαρέτρα» του και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και επίγνωση των λεπτών ισορροπιών που διέπουν το διεθνές σκηνικό. 

    • The topic of this particular thesis concerns the Greek Middle East Policy of the period 1974-1980. Its main orchestrator and initiator was Konstantinos Karamanlis, who served as Prime Minister of Greece during the same period. My paper focuses on the presentation of the objectives set by Greek foreign  policy under his leadership, in order to strengthen Greece’s ties with the Arab world. In particular, in the context of the polyphonic policy that he launched in those years, he sought either to secure the desired support from the large Arab community on critical national issues –such as the Cyprus issue and Greek – Turkish relations, or to develop closer and more favorable economic relations with them, either to get cheaper fuel oil from them (the 1970s were “marked” by acute oil crises), or to put pressure on the USA, so that they would wise up Israel and for the latter to make practical concessions in favor of the Arab world on the Palestinian issue, or, finally, to reconcile –to the extent possible- the Arab states among themselves. Konstantinos Karamanlis believed that with his upgrated regional policy he increased the prestige of the country in the international environment and proved its geostrategic power both in the member states of the EEC and in coalitions of states (such as NATO, the Eastern bloc, the “movement of Non- Aligned”, etc.) who were defending the world at the time and were fighting for their rise and the displacement of the rest. However, one of the most important findings of this work is that it highlights the imaginative and varied ways that Konstantinos Karamanlis deployed, in order to implement his above objectives, in contrast to the corresponding policies that he had implement during his first term as Prime Minister, that is, the period 1955-1963. More specifically, reviewing the equally increased interest he had shown at the time in tightening Greece’s relations with the Arab world, we identify choices, initiatives and bold tactics (e.g. the refusal to participate in the Suez conference, in the summer of 1956, the condemnation of the Anglo - French attack on Egypt in the same year, the acceptance of the Eisenhower doctrine, the emphatic support of Nasser’s policy in international forums, etc.), which made him wiser during the second period of his administration, visibly more flexible and “diplomatic”, more resourceful and decisive in devising strategy highly beneficial for national claims. Konstantinos Karamanlis, after his return to power, launched a policy enriched by the lessons learned, the achievements and the mistakes of that first period as well as by the maturity he had acquired in the meantime after a long but highly reflective period of “rest” of his during the eleven years of self – imposed exile between his first and second terms. The Macedonian politician gives the impression that he is “picking up the thread” of his Middle Eastern policy exactly where he had left it in 1963, continuing the same policy, with more weapons “in his quiver” and greater self – confidence and awareness of the delicate balances that govern the international scenery.

  14. Hellenic Open University
  15. Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές