Εισαγωγή: Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα ποσοστά επικράτησης της κακοποίησης των ηλικιωμένων αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως μετά την έναρξη της πανδημίας COVID-19 και αναμένεται να εκτοξευτούν ραγδαία τα επόμενα έτη λόγω της επιταχυνόμενης γήρανσης του πληθυσμού. Επομένως, η έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη της κακοποίησης είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εξασφάλιση της ασφάλειας και τη βελτίωση της Ποιότητας Ζωής των ηλικιωμένων.

Σκοπός: Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τις στάσεις και τις απόψεις των Επαγγελματιών Υγείας που εργάζονται σε δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας σχετικά με την ανίχνευση και τη διαχείριση των ηλικιωμένων που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Υλικό-μέθοδος: Για το σκοπό της έρευνας και τη συλλογή των στοιχείων διανεμήθηκε μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας το ερωτηματολόγιο REAGERA-P. Στην έρευνα συμμετείχαν 120 Επαγγελματίες Υγείας που εργάζονται σε υπηρεσίες της 6^ης ΥΠΕ.

Αποτελέσματα: Η συντριπτική πλειοψηφία του δείγματος που εξετάστηκε ήταν γυναίκες έγγαμες με μέση ηλικία τα 40 έτη, απόφοιτες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ανήκαν στο προσωπικό των Κέντρων Υγείας. Από τους 120 συμμετέχοντες, οι 78 ανήκαν στην νοσηλευτική υπηρεσία ενώ οι 42 ήταν γιατροί.  Οι περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες  ανέφεραν ότι δεν έλαβαν καμία εκπαίδευση περί κακοποίησης ηλικιωμένων κατά τη διάρκεια των σπουδών τους ή κάποια άλλη στιγμή της ζωής τους.  Παρόλα αυτά, σχεδόν το 61,7% των συμμετεχόντων αναγνώρισε την ευθύνη που φέρουν οι υπηρεσίες υγείας στην πρόληψη και στην καταπολέμηση της κακοποίησης των ηλικιωμένων. Σε μια προσπάθεια να προσδιοριστεί η ικανότητα αναγνώρισης μιας πιθανής κακοποίησης και κακομεταχείρισης ηλικιωμένου, χρησιμοποιήθηκε ένα σενάριο μικρής κλίμακας. Σχεδόν οι περισσότεροι από τους μισούς Επαγγελματίες Υγείας (74,2%) αναγνώρισαν την κακοποίηση καθυστερημένα από τους μώλωπες, αδιαφορώντας για τα υπόλοιπα συμπτώματα, όπως τον πόνο στην κοιλιά και την κατάθλιψη. Επιπλέον, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων δήλωσε ότι δυσκολεύεται, τόσο να παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη στον ηλικιωμένο ασθενή, όσο και να αντιμετωπίσει περιπτώσεις ατόμων που αρνούνται την κακοποίηση ενώ υπάρχουν βάσιμες υποψίες, καθώς και να εξασφαλίσει την ιδιωτικότητα της συνάντησης με τον ασθενή. Μεταξύ των δημογραφικών στοιχείων των συμμετεχόντων, φάνηκε ότι η επιπλέον εκπαίδευση, τα πολλά έτη εργασιακής απασχόλησης, το φύλο και ο φορέας απασχόλησης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην έγκαιρη αναγνώριση και διαχείριση της κακοποίησης των ηλικιωμένων ενώ η

ηλικία και το επάγγελμα δεν αποτέλεσαν καθοριστικούς παράγοντες. Επιπλέον, οι μισοί και παραπάνω από τους συμμετέχοντες ανέφεραν ότι δε ρώτησαν σχετικά με το ενδεχόμενο κακοποίησης παρά τις υποψίες που υπήρχαν. Η πλειοψηφία των Επαγγελματιών Υγείας δήλωσε ότι τα κυριότερα εμπόδια ανίχνευσης, πρόληψης και αντιμετώπισης της κακοποίησης των ηλικιωμένων ήταν η έλλειψη χρόνου, η απουσία επίσημου πρωτοκόλλου και η έλλειψη γνώσεων. Σχεδόν, το 55,8% των ερωτηθέντων αξιολόγησε ανεπαρκή την ετοιμότητα του εργασιακού τους περιβάλλοντος σχετικά με τη φροντίδα ηλικιωμένων ασθενών που έχουν υποστεί κακοποίηση.

Συμπεράσματα:  Η κακοποίηση των ηλικιωμένων αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, το οποίο παραβιάζει σημαντικά ανθρώπινα δικαιώματα και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή των ατόμων. Η έγκαιρη ανίχνευση και η αποτελεσματική διαχείριση της κακοποίησης στα πλαίσια της κλινικής αξιολόγησης είναι ιδιαίτερη σημαντική, καθώς συμβάλλει στη βελτίωση της Ποιότητας Ζωής των ηλικιωμένων. Παρόλα αυτά, στα πλαίσια του υπάρχοντος ελληνικού συστήματος υγείας, το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό της ΠΦΥ αδυνατεί να αναγνωρίσει έγκαιρα όλα τα σημάδια και συμπτώματα της κακοποίησης και να παρέχει αποτελεσματικές παρεμβάσεις πρόληψης, ως εκ τούτου αρκετοί ηλικιωμένοι να συνεχίζουν να βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο. Λόγω των ανωτέρω προκλήσεων, η εκπαίδευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, τόσο σε ζητήματα ανίχνευσης της κακοποίησης, όσο και σε δεξιότητες και τεχνικές υποστήριξης, καθώς και η ύπαρξη κατευθυντήριων γραμμών στις δομές της ΠΦΥ φαίνεται ότι αποτελούν αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της κακοποίησης των ηλικιωμένων. Προτείνεται περαιτέρω έρευνα σε αυτό το επιστημονικό πεδίο.

Introduction: According to estimates, the prevalence rates of elder abuse have increased in recent years globally, especially after the onset of the COVID-19 pandemic, and are expected to skyrocket in the coming years due to the accelerated aging of the population. Therefore, early detection and prevention of abuse is particularly important to ensure safety and improve the Quality of Life of the elderly.

Purpose: The purpose of this study is to investigate the attitudes and the opinions of health professionals, who working in Primary Health Care structures regarding the detection and management of elderly people in danger.

Material-Methodology: For the purpose of this survey and to collect all the data, the REAGERA-P questionnaire was distributed via email. Ιn the survey participated 120 health professionals who work in services of the 6th health district.

Results: The vast majority of the examined sample were married women with an average age of 40 years, graduates of higher education and belonging to the staff of the Health Centers. Of the 120 participants, 78 belonged to the nursing service while 42 were physicians. More than half of the respondents reported that they haven’t received education about elder abuse during their studies or at any other time in their lives. Nevertheless, almost 61.7% of participants recognized the responsibility of health services in preventing and combating elder abuse. In an attempt to determine the ability to recognize potential elder abuse and maltreatment, a small-scale scenario was used. Almost more than half of the health professionals (74.2%) recognized the abuse late from the bruises, ignoring other symptoms such as abdominal pain and depression. In addition, the majority of participants stated that they find it difficult both to provide counseling support to the elderly patient, to deal with cases of people denying abuse when there are reasonable suspicions, and to ensure the privacy of the meeting with the patient. Among participant demographics, additional education, years of employment, gender, and employment agency were found to play a significant role in early recognition and management of elder abuse, while age and occupation were not significant factors. In addition, more than half of the participants reported that they didn’t ask about the possibility of abuse despite their suspicions. The majority of health professionals stated that the main barriers to detecting, preventing and dealing with elder abuse were lack of time, absence of a formal protocol and lack of knowledge. Almost 55.8% of the respondents rated their work environment's readiness to care for elderly abused patients as insufficient.

Conclusions: Elder abuse is a serious social issue that violates important human rights and greatly affects the lives of individuals. Early detection and effective management of abuse in the context of clinical evaluation is particularly important, as it contributes to improving the Quality of Life of the elderly. Nevertheless, within the framework of the existing Greek health system, the medical and nursing staff of Primary Health Care are unable to recognize in time all the signs and symptoms of abuse and provide effective prevention interventions, therefore many elderly people continue to be at increased risk. Due to the above challenges, the training of medical and nursing staff, both in matters of detection of abuse, as well as in skills and support techniques, as well as the existence of guidelines in the structures of the Primary Health Care, seem to be effective measures to prevent and combat the abuse of children. elderly people. Further research in this scientific field is suggested.