Environmental degradation is one of the greatest threats that humanity has to face, and has been found to be inextricably linked to human activities. The depletion of natural resources and the continuous deposition of pollutants in the biosphere are the main factors of degradation. In the context of policy formulation and decision making for a sustainable future, the investigation of the processes affecting the quality of the environment is an important prerequisite.

The aim of this dissertation is to investigate the influence of a set of parameters, covering the integration of knowledge and technological progress in the production process, social inequalities, economic development and institutional influences, on environmental degradation. In this context, it was chosen to investigate the influence of economic complexity, income inequality, GDP per capita and economic freedom on the per capita ecological footprint. The lack of a consensus in the literature on how these factors influence the ecological footprint triggered the investigation of this relationship.

The relationship was examined by implementing econometric models to a panel dataset consisting of 29 countries, mainly in Europe, for the time period from 2000 to 2018. It was found that economic complexity and GDP per capita exacerbate environmental degradation, while economic freedom acts beneficially. Furthermore, it was found that income inequality is associated with environmental degradation in a non-linear relationship, confirming the hypothesis of the existence of an environmental Kuznets curve.
The findings of the study trigger a discussion on the implementation of measures and decision making to address environmental degradation. The importance of the balance between the triple bottom line of 'Environmental integrity - Social well-being - Economic development' is highlighted, and suggestions for policy making and further research are presented.

Η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές που καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα, και όπως έχει διαπιστωθεί συνδέεται άρρηκτα με τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η εξάντληση των φυσικών πόρων και η συνεχής εναπόθεση ρύπων στη βιόσφαιρα αποτελούν τους κύριους παράγοντες υποβάθμισης. Στο πλαίσιο διαμόρφωσης πολιτικής και λήψης αποφάσεων για ένα βιώσιμο μέλλον, η διερεύνηση των διεργασιών που επηρεάζουν την ποιότητα του περιβάλλοντος αποτελούν σημαντική προϋπόθεση.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθεί η επιρροή που ασκεί ένα σύνολο παραμέτρων, το οποίο καλύπτει την ενσωμάτωση της γνώσης και της τεχνολογικής προόδου στην παραγωγική διαδικασία, τις κοινωνικές ανισότητες, την οικονομική ανάπτυξη και τις θεσμικές επιρροές, στην περιβαλλοντική υποβάθμιση. Σε αυτό το πλαίσιο, επιλέχθηκε να διερευνηθεί η επιρροή της οικονομικής πολυπλοκότητας, της εισοδηματικής ανισότητας, του κατά κεφαλή ΑΕΠ και της οικονομικής ελευθερίας στο κατά κεφαλή οικολογικό αποτύπωμα. Η έλλειψη γενικής παραδοχής στη βιβλιογραφία για τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν οι παράγοντες αυτοί το οικολογικό αποτύπωμα, αποτέλεσαν έναυσμα για τη διερεύνηση αυτής της σχέσης.

Η διερεύνηση της σχέσης αυτής έγινε με την εφαρμογή οικονομετρικών υποδειγμάτων σε ένα σύνολο πάνελ δεδομένων, αποτελούμενο από 29 χώρες, κυρίως της Ευρώπης, για την χρονική περίοδο από το 2000 έως το 2018. Διαπιστώθηκε ότι η οικονομική πολυπλοκότητα και το κατά κεφαλή ΑΕΠ δυσχεραίνουν την περιβαλλοντική υποβάθμιση, ενώ η οικονομική ελευθερία δρα ευεργετικά. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι η εισοδηματική ανισότητα συνδέεται με την περιβαλλοντική υποβάθμιση με μια μη γραμμική σχέση, επιβεβαιώνοντας την υπόθεση της ύπαρξης περιβαλλοντικής καμπύλης Kuznets.

Τα ευρήματα της έρευνας αποτελούν έναυσμα για συζήτηση σχετικά με την εφαρμογή μέτρων και τη λήψη αποφάσεων για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης.  Επισημαίνεται η σημασία της ισορροπίας μεταξύ του τρίπτυχου «Περιβαλλοντική ακεραιότητα-Κοινωνική ευημερία- Οικονομική ανάπτυξη», ενώ παρουσιάζονται προτάσεις για χάραξη πολιτικής και περαιτέρω έρευνα.