Although accreditation is of great importance for laboratories since it aims to prove their technical competence and the quality of the offered services, the balance between costs and benefits should be carefully evaluated. There have been many studies about the widely accepted benefits of accreditation. Nevertheless, there have been only a few targeted researches investigating the relationship between accreditation and competiveness and consequently profitability. This dissertation presents an investigation about the benefits, difficulties and possible negative effects of accreditation to a testing or calibration laboratory performance. A qualitative study conducted in Greece with twenty-three professionals involved in ISO17025 accreditation process of testing and calibration laboratories. The research data were gathered based on semi-structured interviews with interviewees from two different sectors of laboratories: i) testing labs of civil engineering works and ii) calibration labs. The participants included 6 technical and/or quality managers of testing laboratories of civil engineering works (concrete & building materials labs, soil mechanics, cement labs etc.) all from accredited laboratories except 1 which is only certified, 2 technical managers of accredited testing laboratories of civil engineering works with experience in auditing as external inspectors, 4 technical managers of accredited calibration laboratories, 7 customers of testing laboratories (concrete labs), civil engineers or contractors and 4 customers of calibration labs (quality managers of testing laboratories). Accreditation contributes to better management of operational processes and quality awareness. The implementation of a quality system provides continuous improvement, rapid solution of problems and improvement of customer’s satisfaction. Through standardization of processes and constant quality control checks the operation of a laboratory becomes more efficient, more effective and the performance, technical capability of the staff is improved, repeatability of measurements is assured and of the number of potential errors decreases. The most significant difficulty of accreditation is the high cost in time and resources. Accreditation processes are time consuming and bureaucracy which arises from a variety of regulatory requirements of Standards, become an obstacle to innovation and make daily operation of laboratories more difficult and slower. Accreditation for laboratories can be both necessary and a competitive advantage however it does not guarantee profitability since the latter depends on the goals of the laboratory and the sector of its operation. In cases accreditation is a legal or normative requirement it is necessary in order to compete in that specific sector whereas in sectors in which there isn’t a regulatory framework to oblige customers to cooperate with accredited laboratories, competition is enlarged and the difficulty in balancing the expenses of accreditation with profit increases. Profitability is more probable to come for accredited laboratories, which have selected their accreditation scope, carefully and with continuous attention to the present and future needs of the market and having targeted the appropriate market segments, since not all customers appreciate the significance of accreditation. Accreditation can improve profitability only by offering tests in which most of competitive laboratories aren’t accredited for.

Αν και η διαπίστευση είναι μεγάλης σημασίας για τα εργαστήρια, καθώς αποσκοπεί στην απόδειξη της τεχνικής τους επάρκειας και της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών, η ισορροπία μεταξύ κόστους και οφέλους θα πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά. Έχουν γίνει πολλές μελέτες σχετικά με τα ευρέως αποδεκτά θετικά αποτελέσματα της διαπίστευσης. Ωστόσο, υπήρξαν μόνο λίγες στοχευμένες έρευνες που διερευνούν τη σχέση μεταξύ διαπίστευσης και ανταγωνιστικότητας και κατά συνέπεια της κερδοφορίας. Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία παρουσιάζει μια έρευνα σχετικά με τα οφέλη, τις δυσκολίες και τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της διαπίστευσης στην απόδοση των εργαστηρίων δοκιμών και διακριβώσεων. Περιλαμβάνει μια ποιοτική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα με είκοσι τρεις επαγγελματίες που εμπλέκονται στη διαδικασία διαπίστευσης ISO17025 εργαστηρίων δοκιμών και διακρίβωσης. Τα δεδομένα της παρούσας έρευνας συγκεντρώθηκαν με βάση ημι-δομημένες συνεντεύξεις με ερωτηθέντες από δύο διαφορετικούς τομείς εργαστηρίων: i) εργαστήρια δοκιμών έργων πολιτικού μηχανικού και ii) εργαστήρια διακρίβωσης. Οι συμμετέχοντες περιλάμβαναν 6 τεχνικούς διευθυντές ή/και υπεύθυνους ποιότητας εργαστηρίων δοκιμών έργων πολιτικού μηχανικού (εργαστήρια σκυροδέματος & δομικών υλικών, εδαφομηχανικής, εργαστήρια τσιμέντου κ.λπ.) όλοι από διαπιστευμένα εργαστήρια εκτός από 1 που είναι μόνο πιστοποιημένο, 2 τεχνικούς υπεύθυνους διαπιστευμένων εργαστηρίων δοκιμών έργων πολιτικού μηχανικού με εμπειρία σε επιθεωρήσεις ως εξωτερικοί επιθεωρητές, 4 τεχνικοί υπεύθυνοι διαπιστευμένων εργαστηρίων διακρίβωσης, 7 πελάτες εργαστηρίων δοκιμών (εργαστήρια σκυροδέματος), πολιτικοί μηχανικοί ή εργολάβοι και 4 πελάτες εργαστηρίων διακρίβωσης (υπεύθυνοι ποιότητας διαπιστευμένων εργαστηρίων). Η διαπίστευση συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση της λειτουργίας του εργαστηρίου και στη συνειδητοποίηση της αξίας του συστήματος ποιότητας. Η εφαρμογή ενός συστήματος ποιότητας παρέχει συνεχή βελτίωση, ταχεία επίλυση προβλημάτων και βελτίωση της ικανοποίησης του πελάτη. Μέσω της τυποποίησης των διαδικασιών και των συνεχών ποιοτικών ελέγχων η λειτουργία ενός εργαστηρίου γίνεται πιο αποδοτική, πιο αποτελεσματική και βελτιώνεται η απόδοση, η τεχνική ικανότητα του προσωπικού, διασφαλίζεται η επαναληψιμότητα των μετρήσεων ενώ παράλληλα ο αριθμός των πιθανών σφαλμάτων μειώνεται. Η σημαντικότερη δυσκολία της διαπίστευσης είναι το υψηλό κόστος σε χρόνο και πόρους. Οι διαδικασίες διαπίστευσης είναι χρονοβόρες και η γραφειοκρατία που προκύπτει από ποικίλες κανονιστικές απαιτήσεις των Προτύπων, γίνεται εμπόδιο στην καινοτομία και καθιστά την καθημερινή λειτουργία των εργαστηρίων πιο δύσκολη και πιο αργή. Η διαπίστευση για τα εργαστήρια μπορεί να είναι τόσο απαραίτητη όσο και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ωστόσο δεν εγγυάται κερδοφορία αφού αυτό εξαρτάται από τους στόχους του εργαστηρίου και τον τομέα δραστηριοποίησής του. Στις περιπτώσεις που η διαπίστευση είναι νομοθετική ή κανονιστική απαίτηση, είναι απαραίτητη για να ανταγωνιστεί κάποιος στον συγκεκριμένο τομέα, ενώ σε τομείς στους οποίους δεν υπάρχει κανονιστικό πλαίσιο που να υποχρεώνει τους πελάτες να συνεργάζονται με διαπιστευμένα εργαστήρια, ο ανταγωνισμός διευρύνεται και η δυσκολία εξισορρόπησης των εξόδων διαπίστευσης και των κερδών αυξάνεται. Η κερδοφορία είναι πιθανότερο να προκύψει για τα διαπιστευμένα εργαστήρια, τα οποία έχουν επιλέξει το πεδίο διαπίστευσής τους, προσεκτικά και μελετημένα, σύμφωνα με τις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες της αγοράς και έχουν στοχεύσει τα κατάλληλα τμήματα της αγοράς, καθώς δεν εκτιμούν όλοι οι πελάτες την αξία της διαπίστευσης . Η διαπίστευση μπορεί να βελτιώσει την κερδοφορία μόνο προσφέροντας δοκιμές για τις οποίες τα περισσότερα ανταγωνιστικά εργαστήρια δεν είναι διαπιστευμένα.