Επιστήμη και κράτος: πώς η πανδημία Covid-19 διαμόρφωσε τον μεταξύ τους διάλογο στη δημόσια σφαίρα

Science and state: how the Covid-19 pandemic shaped their dialogue in the public sphere (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΚΑΤΙΑΝΑ ΜΑΤΖΑΡΙΔΟΥ-ΜΑΝΤΕΤΖΙΟΓΛΟΥ
  3. Επικοινωνία της Επιστήμης (ΕΕΠ)
  4. 18 Φεβρουαρίου 2023
  5. Ελληνικά
  6. 147
  7. Μανιάτη, Έλενα
  8. Κόκκινος, Χαράλαμπος | Βλαχάκης, Γεώργιος
  9. Covid-19, δημόσια σφαίρα, επιστήμη, κράτος, πολιτικές υγείας, ειδημοσύνη, επικοινωνία της επιστήμης, παραπληροφόρηση.
  10. Επικοινωνία της Επιστήμης
  11. 9
  12. 37
  13. 49
  14. 147 σ., εικ., πίνακες, σχήματα.
  15. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. (2021). Οδηγός μελέτης θεματικής ενότητας Επικοινωνία της Επιστήμης. Πανεπιστημιακό έτος 2021. Πάτρα: Αρνέλλου, Λ. & Δημόπουλος, Κ.
    • Στις σύγχρονες δημοκρατίες, οι μεγάλες κοινωνικές κρίσεις συνοδεύονται από έντονες συζητήσεις στη δημόσια σφαίρα, αναφορικά με το ποιες πολιτικές χάραξης είναι οι καταλληλότερες για τη διαχείριση τους. Στις αρχές του 2020, κατά τη διάρκεια της κρίσης που προέκυψε από την πανδημία Covid-19, από τη μία μεριά, οι πολιτικοί “εργαλειοποίησαν” τους επιστήμονες, αντλώντας ειδημοσύνη και τεκμηρίωση για να στηρίξουν τις πολιτικές τους αποφάσεις. Σκληρά μέτρα όπως τα οριζόντια lockdown, η απαγόρευση των κοινωνικών επαφών και συναθροίσεων, η γενικευμένη χρήση μάσκας, τα υποχρεωτικά τεστ, ο μαζικός εμβολιασμός των πληθυσμών αναζητούσαν έρεισμα στον επιστημονικό ορθό λόγο, ο οποίος ως μέσο άσκησης ελέγχου πάνω στις ανορθολογικές τάσεις των ανθρώπινων συναισθημάτων και συμφερόντων, πρόταξε τις επιλογές εκείνες, που υπόσχονταν περισσότερα για την δημόσια υγεία και τα ευρύτερα κοινωνικά συμφέροντα. Οι επιστήμονες, από την άλλη, βγήκαν από τα εργαστήρια, τα νοσηλευτικά ιδρύματα και τα αμφιθέατρα, κατέβηκαν από την πανεπιστημιακή έδρα και άρχισαν να συνομιλούν με την κοινωνία. Από τον “γυάλινο πύργο” τους βρέθηκαν καθημερινά στο “τηλεοπτικό γυαλί”, δηλαδή κυριολεκτικά στην πρώτη γραμμή της ενημέρωσης. Οι διψασμένοι για πληροφόρηση πολίτες “ρουφούσαν” κάθε τους λέξη και οι πολιτικοί εναπόθεσαν το δύσκολο έργο της επικοινωνίας του κινδύνου στην “ομάδα των σοφών”, προκειμένου να εξηγήσουν τα αίτια για τα οποία οι ατομικές ελευθερίες των πολιτών περιορίζονταν, το εισόδημα τους ελαττώνονταν, οι επιχειρήσεις κινδύνευαν με λουκέτο. Το “μαύρο κουτί” της επιστήμης άνοιξε και κάθε ζήτημα που αφορούσε στον ιό (συμπτώματα και μετάδοση, μέτρα προστασίας, εμβολιασμός, ανοσία της αγέλης) και απαιτούσε επιστημονική τεκμηρίωση βρέθηκε στην ημερήσια θεματολογία των Μ.Μ.Ε. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να καταδείξει, αφενός το πλαίσιο και τους όρους που διαμόρφωσαν τον διάλογο κράτους και επιστήμης και αφετέρου, πώς η επιστημονική ατζέντα τροποποιήθηκε με νέες εθνικές και διεθνείς συνεργασίες, πώς η κοινωνία των πολιτών διεκδίκησε σθεναρά τη συμμετοχή της στην παραγωγή της γνώσης και στη λήψη των αποφάσεων, συνδυαστικά με την παραπληροφόρηση που πήρε, κάποιες φορές, τη μορφή καταιγίδας μέσω των fake news.
    • In modern democracies the big social crises, like the one which broke out with the Covid-19 roaring pandemic, are impregnated by debate in the public sphere, in order to find the most appropriate strategies to tackle the challenges. At the beginning of 2020 policy makers “instrumentalized” scientists, realizing the urgent need of backing up their political decisions to scientific expertise and validation. Hard measures like the lockdown, the prohibition of social contacts and gatherings, the general use of face masks, the tests and the mass vaccination, needed scientific grounds, in an attempt to connect the independent scientific community to policy making, ensuring consensus on the facts. Scientists went out of their “glass castles” and labs, the hospitals and the auditoriums, stepped down from their podiums and entered into our homes and daily lives, through the TV glass box. Citizens, thirsty for information, absorbed their every word and the politicians assigned the “savants task force” with the challenging mission of risk communication and the reasons behind the suppression of civil liberties, the decrease of their income, the businesses facing bankruptcy during the lockdown. The “black box” of science opened and any issue related to the virus (symptoms and contagion, health measures, vaccination, herd immunity) appeared in the daily agenda of mass market media. Scope of this dissertation is to prove, on one hand, the context and conditions that shaped the dialogue between state and science, and on the other hand, how the scientific agenda was modified with new national and international collaborations and how civil society strongly claimed its participation in the production of knowledge and in decision making, in conjunction with the misinformation which, sometimes, took the form of a storm, through fake news.
  17. Hellenic Open University
  18. Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές