φορολογικός έλεγχος | φορολογία εισοδήματος | Ελληνική οικονομία
2
0
32 ΠΙΝΑΚΕΣ - 31 ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ
Το θέμα της παρούσας διπλωματικής είναι η ανάλυση ζητημάτων που αφορούν την
βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ελέγχου φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Λόγω του ότι το συγκεκριμένο θέμα είναι αρκετά εξειδικευμένο, είναι αναγκαίο να αναφερθούν
προηγουμένως τα σημαντικότερα στοιχεία επί των οποίων είναι δομημένος ο φορολογικός
έλεγχος φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Με το σκεπτικό αυτό στην πρώτη θεματική ενότητα της διπλωματικής γίνεται αναφορά
στο νομοθετικό περιεχόμενο που βασίζεται ο φορολογικός έλεγχος, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί
είτε από αλλαγές στην νομοθεσία, είτε από δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες συμμορφώθηκε η
Φορολογική Διοίκηση, είτε από την ενσωμάτωση στο νομικό πλαίσιο νέων μεθόδων ελέγχου.
Οι κυριότερες αλλαγές στην νομοθεσία στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων
που είχαν αντίκτυπο στο φορολογικό έλεγχο και αναλύονται στην παρούσα διπλωματική
εργασία, αφορούν τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και τον προσδιορισμό
εισοδήματος από υπεραξία που προκύπτει από μεταβίβαση τίτλων και επιχειρήσεων. Οι αλλαγές
αυτές πραγματοποιήθηκαν ύστερα από την κατάργηση του προηγούμενου Κώδικα Φορολογίας
Εισοδήματος (ν. 2238/1994) και την αντικατάστασή του με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος
(ν. 4172/2013) που είναι σε ισχύ και σήμερα.
Οι δικαστικές αποφάσεις που είχαν αντίκτυπο στη διαμόρφωση του νομικού πλαισίου
σύμφωνα με το οποίο πραγματοποιείται ο έλεγχος φορολογίας εισοδήματος φυσικών
προσώπων, είναι μια σειρά αποφάσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας με τις οποίες
συμμορφώθηκε η Φορολογική Διοίκηση και κυρίως αφορούν το χρόνο παραγραφής του
δικαιώματος του Δημοσίου για επιβολή φόρων και προστίμων και τον ορθό χρόνο φορολόγησης
της αδικαιολόγητης προσαύξησης περιουσίας σε περίπτωση αποστολής εμβασμάτων στο
εξωτερικό. Στην ενότητα αυτή γίνεται και μία αναφορά στις αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης
Διαφορών οι οποίες δημοσιεύονται και συνεπώς είναι αντικείμενο έρευνας εάν αυτό συμβάλλει
στην αποτελεσματικότητα των φορολογικών ελέγχων και την εναρμόνιση των αποφάσεων της
Φορολογικής Διοίκησης.
Στην επόμενη ενότητα της διπλωματικής γίνεται αναφορά στις δομικές αλλαγές στους
οργανισμούς που είναι αρμόδιοι για το φορολογικό έλεγχο του εισοδήματος των φυσικών
προσώπων. H ανωτέρω αρμοδιότητα μεταβιβάστηκε σταδιακά από το Υπουργείο Οικονομικών
στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Αντικείμενο της έρευνας που πραγματοποιήθηκε
αποτελεί το κατά πόσο οι αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν είχαν αντίκτυπο στην
αποτελεσματικότητα του ελέγχου φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Στην αμέσως επόμενη ενότητα γίνεται αναφορά σε αδυναμίες και αντιφάσεις στην
διαδικασία της νομοθέτησης του φορολογικού καθεστώτος που αφορά τη φορολογία
εισοδήματος και της μετέπειτα εφαρμογής των νόμων από τις φορολογικές αρχές. Το αντικείμενο
της έρευνας είναι να διερευνηθεί εάν ο επιδιωκόμενος σκοπός σύμφωνα με το σκεπτικό του
νομοθέτη για την κοινωνική ευημερία και την δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών μεταξύ
των πολιτών, επιτυγχάνεται από την εφαρμογή των νόμων από τη Φορολογική Διοίκηση.
Στην τελευταία ενότητα της διπλωματικής εργασίας παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της
πρωτογενούς έρευνας που πραγματοποιήθηκε ως προς το αντίκτυπο που είχαν συγκεκριμένες
αλλαγές που έγιναν στην Δομή της Φορολογικής Διοίκησης και την Φορολογική Νομοθεσία στην
αποτελεσματικότητα του ελέγχου φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η έρευνα
πραγματοποιήθηκε μέσω ερωτηματολογίων, τα οποία λόγω του εξειδικευμένου αντικειμένου
απαντήθηκαν αποκλειστικά από λογιστές και υπαλλήλους της Α.Α.Δ.Ε..
This dissertation aims in the analysis of issues related to the improvement of the
effectiveness of personal income tax audit. Due to the fact that this topic is quite specialized, it is
necessary to mention in advance the most important elements on which the personal income tax
audit is based.
By this reasoning, in the first thematic section of the dissertation, there is a reference to
the legislative content on which the tax audit is based. The legislative content has been formed
either by changes in laws, or by court decisions the Tax Administration complied with, or by new
audit methods integrated into the legal framework.
The main changes in the legislation in the taxation of personal income that had an impact
on the tax audit and are analyzed in this dissertation, concern the expenditures of acquiring assets
and the determination of surplus income resulting from the transfer of securities and businesses.
These changes took place after the abolition of the previous Income Tax Code (Law 2238/1994)
and its replacement with the Income Tax Code (Law 4172/2013) which is still in force today.
The court decisions that had an impact on the formation of the legal framework according
to which the audit of personal income tax is carried out, are a series of decisions by the Council of
State with which the Tax Administration complied and mainly concern the statute of limitation for
the imposition of taxes and fines and the correct time of taxation of the unjustified increment of
property in case of remittances sent abroad. This section also refers to the decisions of the
Dispute Resolution Directorate which are published and therefore it is a subject of investigation if
this contributes to the effectiveness of tax audits.
In the next section of the dissertation, there is a reference to the structural changes in the
organizations that are competent for the personal income tax audit, determination and
imposition. This competence was gradually transferred from the Ministry of Finance to the
Independent Public Revenue Authority. It is then being investigated whether the changes made
had an impact on the effectiveness of the personal income tax audit and the harmonization of the
decisions of the Tax Administration.
The next section refers to weaknesses and contradictions in the process of tax legislation
and its subsequent implementation by the Tax Administration. The subject of investigation is to
find out if the intended purpose according to the reasoning of the legislator for social welfare and a fair distribution of tax burdens among citizens is achieved by the law implementation by Tax
Authorities.
The last section of the dissertation presents the results of the primary research that was
carried out. This research examines the terms of the impact that specific changes made in the
structure of the Tax Administration and the Tax Legislation had on the effectiveness of the
personal income tax audit. The research was carried out through questionnaires that due to the
specialized subject were answered exclusively by accountants and employees of A.A.D.E.