Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τη διεργασία διαχείρισης της διακινδύνευσης σε εργαστήρια. Η ασφάλεια των εργαζομένων, πρωτίστως, η ακρίβεια και η αξιοπιστία των εργαστηριακών δοκιμών αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων τόσο στον τομέα της βιομηχανίας όσο και στον τομέα των υπηρεσιών.
Οι εργαστηριακές δοκιμές χωρίζονται σε προ-αναλυτικές, αναλυτικές και μετα-αναλυτικές φάσεις και διακινδύνευση ενέχει σε κάθε ένα από τα στάδια αυτά. Επομένως, δεν είναι αρκετό το να γνωρίζουμε, έστω και λεπτομερώς, μόνο τις σχετικές εργαστηριακές διαδικασίες και τον τρόπο διαχείρισής τους. Για να μπορεί να θεωρείται ένα εργαστήριο αξιόπιστο, ασφαλές και συνεπώς ανταγωνιστικό, συνίσταται η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του ISO 17025 και η χρήση εργαλείων καθώς και διαδικασιών διαχείρισης της διακινδύνευσης.
Για την καλύτερη κατανόηση της έννοιας της διακινδύνευσης και της διαχείρισής της, αρχικά διενεργείται βιβλιογραφική ανασκόπηση και στη συνέχεια προσεγγίζονται οι έννοιες αυτές και μέσω των επικαιροποιημένων προτύπων ISO 9001, ISO 17025 και ISO 14001, περιγράφονται σχετική ορολογία βάσει του προτύπου ISO / IEC Guide 73 και συνοπτικά οι αρχές, το πλαίσιο και η διαδικασία της διαχείρισης της διακινδύνευσης βάσει του τελευταίου προτύπου ISO 31000, παρουσιάζεται αναλυτικά η διεργασία της αξιολόγησης της διακινδύνευσης και περιγράφονται οι κατάλληλες τεχνικές αξιολόγησης της διακινδύνευσης, για κάθε στάδιο, βάσει του νέου προτύπου ISO 31010.
Κατόπιν, συνοψίζονται πληροφορίες από τη βιβλιογραφία σχετικά με τους λόγους που οδήγησαν τα εργαστήρια στο να ενσωματώσουν στο σύστημα ποιότητάς τους τεχνικές διαχείρισης της διακινδύνευσης, αναφέρονται τα πιο συνηθισμένα λάθη τα οποία συμβαίνουν στις διάφορες φάσεις των εργαστηριακών δοκιμών, τα αίτιά τους, οι συνέπειες αυτών καθώς και οι προτεινόμενες θεραπείες. Τέλος, για την καλύτερη κατανόηση της εφαρμογής της διαδικασίας διαχείρισης της διακινδύνευσης, δίνονται παραδείγματα εκτίμησής της και θεραπείας.
Στόχος, λοιπόν, της συγκεκριμένης εργασίας είναι να βοηθήσει όσους εμπλέκονται με εργασίες σε εργαστήρια να κατανοήσουν την έννοια της διακινδύνευσης, να αντιληφθούν την αναγκαιότητα εφαρμογής διαδικασιών διαχείρισής της και να πληροφορήσει για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να υλοποιηθεί, μεθοδολογικά και τεχνικά, η διαχείριση της διακινδύνευσης στα εργαστήρια, βάσει διεθνώς αναγνωρισμένων και επικαιροποιημένων προτύπων.
This diploma thesis deals with the process of risk management in laboratories. The safety of personnel, the accuracy and reliability of laboratory results and the protection of the environment play an important role in decision-making in both industry and services.
Laboratory tests are divided into pre-analytical, analytical, and post-analytical phases and risks are involved in each of these stages. Therefore, it is not enough to know, even in detail, the relevant laboratory procedures and how to manage them. In order a laboratory to be considered as reliable, safe, and therefore competitive, it is recommended to comply with the requirements of ISO 17025 and to use tools as well as risk management procedures.
Initially, a literature review is conducted on the historical retrospection of the term and then the concept of risk and its management is approached through the updated ISO 9001, ISO 17025, and ISO 14001 standards.
Then, relevant terminology based on the ISO / IEC Guide 73 are described and the principles, the framework and the process of risk management based on the latest ISO 31000 standard are also briefly presented.
Moreover, the risk assessment process is presented, in detail, and the appropriate risk assessment techniques are described, for each stage, based on the new ISO 31010 standard.
Finally, information based on the literature about the reasons that led the laboratories to integrate risk management techniques in their quality system as well as the most common mistakes that occur in the various phases of laboratory tests is summarized, their causes and consequences are also listed along with examples of risk assessment and treatment.
Consequently, the aim of this work is to help those involved with laboratories to understand the concept of risk, the necessity of applying risk management procedures and to inform about how risk management can be implemented, methodologically and technically, to laboratories, under internationally recognized and updated standards.
Διαχείριση Κινδύνων σε Εργαστήρια: Μελέτη περίπτωσης.