Η μνημειακή διάσταση οικιστικών συνόλων, η αρμονική ενσωμάτωση ενός μνημείου, μνημειακού χώρου και τόπου μαρτυρίου στο κοινωνικό περιβάλλον, οι χρήσεις τους και οι στρατηγικές προστασίας τους αποτελούν έναν από τους βασικότερους προβληματισμούς των πολιτειακών και τοπικών φορέων στη σύγχρονη κοινωνία. Η κοινωνική διάσταση των μνημειακών χώρων συνιστά καίριο σημείο άσκησης δημόσιας πολιτικής, κάτι που επιχειρείται να σκιαγραφηθεί στην παρούσα μελέτη. Η συλλογική μνήμη αποτελούσε ανέκαθεν ένα διαφιλονικούμενο από ποικίλες κοινωνικές ομάδες ζήτημα, ένα είδος «συμβολικού κεφαλαίου». Κατά συνέπεια, οι μνημονικοί τόποι, τα μνημεία και οι τόποι μαρτυρίου είναι τα απτά σημεία αναφοράς της συλλογικής μνήμης, ελευθέρα προς απόδοση πολλαπλών ερμηνειών και τρόπων διαχείρισης. Πιθανώς, αυτή η ευελιξία πολλαπλής αντίληψης του παρελθόντος μέσα από τα εμφανή απομεινάρια του στο παρόν, βρίσκεται στη βάση των διαφορετικών προσεγγίσεων από την πλευρά δύο διαφορετικών συνιστωσών, της κοινωνίας από τη μια και των δημόσιων φορέων από την άλλη, αποτυπωμένων στη μνήμη και δράση των πολιτών και στο θεσμικό πλαίσιο της προστασίας τους από την πολιτεία.
Το Σκοπευτήριο της Καισαριανής είναι ένας τόπος μαρτυρίου που συγκεντρώνει ιδιαίτερα κι ενδιαφέροντα στοιχεία προς μελέτη της συλλογικής μνήμης των κατοίκων στο παρελθόν και το παρόν, καθώς και της διατήρησης μέρους της «δύσκολης ιστορίας» της Ελλάδας σε μια ιστορική περιοχή όπως η Καισαριανή, τόσο από την πολιτεία και από την τοπική αυτοδιοίκηση, από τα πρώτα στάδια διαμόρφωσης του χώρου του Σκοπευτηρίου μέχρι και σήμερα.
The monumental dimension of residential complexes, the harmonized integration of a monument, monumental space and place of martyrdom in the social environment, their uses and their protection strategies, are one of the main concerns of state and local authorities in modern society. The social dimension of monumental sites is a key point of public policy, which is attempted to be outlined in this study. Collective memory has always been an issue disputed by various social groups, a kind of "symbolic capital". Consequently, memorial sites, monuments and places of martyrdom are the tangible reference points of collective memory, free to render multiple interpretations and ways of management. Probably, this flexibility of multiple perceptions of the past through its visible remnants of the present, is based on different approaches from two different components, society on the one hand and public bodies on the other, imprinted in the memory and action of citizens and in the institutional context of their protection by the state.
The Scopeftirio of Kaisariani is a place of martyrdom that gathers special and interesting data to study the collective memory of the inhabitants in the past and present, as well as the preservation of part of the "difficult history" of Greece in a historical region like Kaisariani, both from state and the local government, from the first stages of shaping the shooting range until today.
Μνημονικοί τόποι και συλλογική μνήμη, Ο ρόλος των θεσμικών φορέων. Μελέτη περίπτωση: Το Σκοπευτήριο της Καισαριανής