Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, HbA1c, αποτελεί έναν από τους κύριους βιοδείκτες σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη. Σχηματίζεται από τη συμπύκνωση της γλυκόζης με τις αμινοτελικές ομάδες των β αλυσίδων της αιμοσφαιρίνης A. Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια σοβαρή χρόνια νόσο με σημαντικές επιπλοκές που μπορούν να οδηγήσουν στον θάνατο. Προκαλείται από μειωμένη δράση / ανεπάρκεια ή αντίσταση στην ορμόνη ινσουλίνης και χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία. Η αυξημένη συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα οδηγεί σημαντική αύξηση των επιπέδων HbA1c. Η ακριβής μέτρηση των επιπέδων της είναι σημαντική τόσο για τη διάγνωση όσο και για τη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη. Για τον προσδιορισμό της HbA1c έχουν αναπτυχθεί και αξιολογηθεί διάφοροι μέθοδοι, με την τριχοειδή ηλεκτροφόρηση, την χρωματογραφία υψηλής απόδοσης (HPLC) και την ενζυματική μέθοδο να είναι οι ευρύτερα διαδεδομένες. Στην παρούσα εργασία γίνεται μια αξιολόγηση και σύγκριση των τριών αυτών μεθόδων, με ανάλυση 80 τυχαίων δειγμάτων ολικού αίματος και χρήση τριών αυτόματων οργάνων ανάλυσης. Τα δείγματα που χρησιμοποιήθηκαν κάλυπταν όλο εύρος γραμμικότητας των μεθόδων, δηλαδή συγκεντρώσεις HbA1c από 4,0% έως 14%. Από την επεξεργασία των μετρήσεων προκύπτει ότι και οι τρεις μέθοδοι διακρίνονται από πολύ καλή γραμμικότητα και ακρίβεια, εξαιρετική επαναληψιμότητα και ανάκτηση αποτελεσμάτων. Η σύγκριση των μεθόδων έδειξε καλή συσχέτιση μεταξύ τους, με την ενζυματική μέθοδο να δίνει τα χαμηλότερα αποτελέσματα και την HPLC τα υψηλότερα μεταξύ των τριών, χωρίς η διαφορά να υπερβαίνει το 0,3% στην πλειονότητα των δειγμάτων. Η HPLC και η τριχοειδής ηλεκτροφόρηση πλεονεκτούν στο γεγονός ότι μετρούν και άλλα κλάσματα τις αιμοσφαιρίνης ενώ η ενζυματική μέθοδος υπερτερεί στην απόδοση ανά ώρα και στην ευκολία εκτέλεσης της ανάλυσης. Μειονέκτημα της ενζυματικής μεθόδου αποτελεί η παρεμπόδιση από υψηλές συγκεντρώσεις HbF, η τριχοειδής ηλεκτροφόρηση απαιτεί εξιδεικευμένο προσωπικό ενώ η HPLC έχει αρκετά χαμηλή απόδοση ανά ώρα.
Glycosylated hemoglobin, HbA1c, is one of the major biomarkers in patients with diabetes mellitus. It is formed by the concentration of glucose with the N-terminals of the hemoglobin B-chains. Diabetes mellitus is a serious chronic disease with significant complications that can lead to death. It is caused by reduced action, insufficiency or resistance to the hormone insulin and it is characterized by hyperglycemia. Elevated blood glucose levels lead to a significant increase in HbA1c levels. Accurate measurement of its levels is important for both the diagnosis and treatment of diabetes. Various methods have been developed and evaluated for the determination of HbA1c, with capillary electrophoresis, high performance chromatography (HPLC) and the enzymatic method being the most common. In the present work, an evaluation and comparison of these three methods is performed, with the analysis of 80 random whole blood samples and the use of three automatic analysis instruments. The samples covered the whole linearity range of the methods, i.e. HbA1c concentrations from 4.0% to 14%. The processing of the measurements shows that the three methods are distinguished by very good linearity and accuracy, excellent repeatability, and retrieval of results. The comparison of the methods showed a good correlation among them, with the enzymatic method giving the lowest results and the HPLC the highest among the three, without the difference exceeding 0.3% in most of the samples. HPLC and capillary electrophoresis have the advantage of measuring other fractions and variants of hemoglobin, while the enzymatic method excels in hourly performance and easiness of analysis. Disadvantage of the enzymatic method is the interference of HbF high concentrations, capillary electrophoresis requires specialized personnel while HPLC has low efficiency per hour.
Αξιολόγηση και έλεγχος ποιότητας σύγχρονων αυτοματοποιημένων μεθόδων προσδιορισμού επιπέδων HbA1c