Σκοπός: Η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας και η χρήση νέων τεχνολογιών στην υγεία έχει δημιουργήσει ερωτήματα σχετικά με τη δυνατότητα του πληθυσμού να συμβαδίσει με αυτά, την ικανότητα να τα αξιοποιήσει για τη διευκόλυνσή του και κατ’ επέκταση σχετικά με τη συνεισφορά τους στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μέτρηση της ψηφιακής εγγραμματοσύνης υγείας του πληθυσμού που χρησιμοποιεί δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Μέθοδος: Στην έρευνα εφαρμόστηκε συγχρονική μελέτη παρατήρησης κάνοντας χρήση της ποσοτικής δειγματοληπτικής μεθόδου. Το δείγμα των 262 ασθενών- επισκεπτών στη δομή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας συμπλήρωσε ερωτηματολόγιο για τη Ψηφιακή εγγραμματοσύνη υγείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (OHIS, eHEALS).
Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 42,8 (±15,0). Κύριες ομάδες συμμετοχής ήταν οι εργαζόμενοι (66%) και οι γυναίκες (59,9%). Από τους ερωτηθέντες το 71,8% δήλωσε πολύ καλή έως καλή υγεία και το ίδιο ποσοστό (71,8%) πως δεν αντιμετωπίζει καμία χρόνια ασθένεια. Το 87,2% δήλωσε ότι χρησιμοποιεί το Internet και ψηφιακές συσκευές. Από όσους απάντησαν ότι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, το 90,5% δήλωσε ότι κάνει χρήση του καθημερινά ή και αρκετές φορές μέσα στην ημέρα. Οκτώ στους δέκα (84,8%) αναζητούν στο διαδίκτυο πληροφορίες για την υγεία, ενώ το 80% πραγματοποιεί την αναζήτηση των πληροφοριών κυρίως από το κινητό του τηλέφωνο. Συσκευή παρακολούθησης για την υγεία χρησιμοποιεί το 25,7% των ερωτηθέντων.
Η συχνότητα χρήσης του διαδικτύου για αναζήτηση θεμάτων υγείας γίνεται, για την πλειοψηφία, αρκετές φορές το μήνα (24,6%) ή κάθε μερικούς μήνες (23,1%). Κατά κύριο λόγο η αναζήτηση εστιάζει σε πληροφορίες για συμπτώματα (69,4%) και για ασθένειες (61,0%).
Η αναζήτηση πραγματοποιείται κυρίως σε διαδικτυακές εγκυκλοπαίδειες (π.χ. Wikipedia) (38,9%) και πανεπιστημιακές σελίδες (34,7%). Κύριες παράμετροι της αναζήτησης αποτελούν η ευκολία κατανόησης (41,5%) και η ευκολία εύρεσης (33,2%). Οι μισοί περίπου ερωτηθέντες (53,6%) συζητούν με τον γιατρό τους τις πληροφορίες υγείας που συλλέγουν. Το 63,1% απάντησε ότι έχει μοιραστεί με τον γιατρό πληροφορίες για θέματα υγείας, που βρήκε μέσα από το διαδίκτυο και το 49,6% ότι οι γιατροί ενδιαφέρθηκαν από πολύ έως αρκετά να ακούσουν. Η βαθμολογία της Κλίμακας Ψηφιακής Εγγραματοσύνης Υγείας (eHEALS) κατέδειξε μέτρια προς υψηλή Εγγραματοσύνη υγείας, ενώ με αυξημένη Εγγραμματοσύνη βρέθηκε περίπου το 1/3 των χρηστών (27,7%).
Συμπεράσματα: Ένας στους πέντε δεν χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για την αναζήτηση πληροφοριών για θέματα υγείας. Η αποχή εντοπίζεται κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η ανά δεκαετία μεταβολή (αύξηση) της ηλικίας σχετίζεται με αυξημένη εγγραμματοσύνη υγείας ενώ η επιδείνωση της υγείας με μικρότερη πιθανότητα. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη και τους χρήστες της Π.Φ.Υ. χωρίς καμία ψηφιακή εγγραμματοσύνη διαπιστώνεται ότι το ποσοστό της είναι σημαντικά κατώτερο στις ηλικίες 65+ έναντι των 16-24 και στους χρήστες με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και σε χρήστες με κακό επίπεδο υγείας. Τα παραπάνω αναδεικνύουν έναν πολυπαραγοντισμό στον προσδιορισμό της ΨΕΥ και καταδεικνύουν την ανάγκη περαιτέρω μελετών για τον εντοπισμό των παραγόντων που την επηρεάζουν, αποσκοπώντας και στην καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού στην υγεία στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Purpose: The evolution of technology and the use of new technologies in health have raised questions about the ability of the population to keep up with them, the ability to use them to facilitate it and consequently their contribution to tackling health inequalities.
The thesis aims to measure the Digital Health literacy of the population using the structures of Primary Health Care.
Method: A cross-sectional observational study was conducted using the quantitative sampling method. The sample of 262 patients - visitors in a Primary Healthcare facility completed a questionnaire concerned with the Digital Health Record in Primary Health Care (OHIS, eHEALS).
Results: The average age of participants was 42.8 (±15.0). The leading group involved were employees (66%) and women (59.9%). 71.8% of the respondents declared very well to good health. 71.8% stated that they were not facing any chronic disease. 87.2% used the Internet and digital devices. 90.5% who used the Internet, said that they use it daily. Eight out of ten (84.8%) use the Internet to find health information. 80% find information mainly through their mobile phone. 25.7% use a health tracking device.
The frequency of the use of Internet for health issues is for the majority several times a month (24.6%) and then every few months (23.1%). They are looking mainly for information about symptoms (69.4%) and diseases (61.0%).
They are usually seeking information through free online encyclopedias (e.g., Wikipedia) (38.9%) and university pages (34.7%). The main criteria of the searching are the ease of understanding (41.5%) and the ease of discovery (33.2%). About half of them discuss with their doctor whatever health information they collect (53.6%). 63.1% replied that they had shared information they found through Internet regarding health issues with their doctor, while 49.6% implied that the doctors were very interested. The eHEALS score showed moderate to high Health Scale, while an increased Health Scale, about 1/3 of users (27.7%) were found.
Conclusions: Οne in five do not use the internet to search for health information. The abstinence is mainly found in older people. ΕHEALS scores showed moderate to high Health Scale. Among a number of prognostic factors, age-related change (increase) per decade is associated with increased health literacy, while deteriorating health is associated with a lower likelihood. In addition, taking into account the users of Primary Health Care without any digital literacy, it is found that the percentage of digital literacy is significantly lower in the ages 65+ compared to 16-24, in users with low level of education and in users with poor level of health. The above highlights a multifactoriality in the definition of Digital Health Literacy and demonstrates the need for further studies to identify the factors that affect it, aiming at combating digital illiteracy in health at older ages.
Ψηφιακή εγγραμματοσύνη υγείας χρηστών ΚΥ αστικού τύπου